CasaCava: 'Bij cava moet je eten'

'Bij cava moet je eten', aldus mijn gastvrouw! En voordat onze cavaproeverij begint, worden twee lekker verse breekbroodjes besteld, samen met tonijnsalade en lekker pittige tapenade. Eigenlijk kan ik het niet anders dan met mijn gastvrouw eens zijn.

Ik heb voor mijn volgende cavabezoek afgesproken in het uiterst sfeervolle Spaanse restaurant Tasca Bellota in Amsterdam. Ik ontmoet daar Patty Vegt, eigenaresse van CasaCava, dat sinds ruim twee jaar aan de weg timmert met karaktervolle én prijswinnende cavahuizen voor de horeca en groothandel. Gelukkig kan ook de consument al via de website bestellen, en wil Patty deze kant van haar firma zeker verder uitbreiden.

Patty en haar man komen beide uit de horeca. Met een zusje in Catalonië was het vervolgens niet vreemd dat zij verliefd werden op de streek rond Barcelona, maar vooral ook het eten én de wijn. In cava vonden zij letterlijk de wijn van hun dromen, en Patty besloot te gaan importeren. In haar portfolio zitten momenteel vier huizen: Capitan Vidal, Mascaró, Torrens Moliner en El Xamfra. Van de laatste twee huizen proefden we wijn, van Mascaró ligt nog een fles goed koud te worden om thuis rustig te proeven. Bij alle huizen heeft de jonge generatie het nog niet zo lang geleden overgenomen van de oudere, wat een spannende mix van moderne technieken en traditionele inzichten met zich meebrengt.

Ik vertel Patty dat ik tot enkele maanden geleden het idee had dat alleen Freixenet en Codorniú op de Nederlandse markt verkrijgbaar waren, en het verbaast haar niets. Ze vertelt me hoe lastig het is om cava in de winkels te krijgen. Vaak heeft een handelaar al wijnen van een Spaans huis in zijn assortiment en toevallig heeft dat huis dan ook een cava. Zo wordt dan iets afgenomen waar men zich eigenlijk niet goed in verdiept heeft, en om nou een tweede cava in het schap te zetten, durft men vaak niet aan. Positiever is dat restaurateurs vaak wel heel bewust voor cava kiezen. Het is een uitstekend én betaalbaar alternatief voor champagne, iets wat bijvoorbeeld prosecco niet voor elkaar zal krijgen.

Patty is overigens van mening dat cava niet te vergelijken is met champagne, en daar ben ik het helemaal mee eens. In cava proef je altijd de zon, cava is vrolijk en kan werkelijk bij iedere maaltijd gedronken worden. Zoals bij de pittige tomatentapenade die in Tasca Bellota geserveerd wordt. Cava's rijpen bovendien gemiddeld veel langer dan champagnes van hetzelfde niveau. Spanjaarden hebben én nemen de tijd hun wijn te laten liggen, aldus Patty.

We beginnen met de El Xamfra Brut Nature, een échte Catalaanse cava, aldus Patty. Rustiek maar karaktervol, fruitig maar ook mineraal, zacht en toch stevig. Fantastisch als aperitief, maar ook heerlijk bij ham, worst, brood, tapenade etc....Gebruikte druivenrassen zijn standaard: xarel.lo, macabeu en perellada, rijping is 18 maanden.

Vervolgens is de Torrens Moliner Reserva Particular aan de beurt, eveneens van de drie gebruikelijke druivenrassen. Flesrijping was hier 12 maanden en er werd geen likeur d'expedition toegevoegd (het is dus ook een Brut Nature). Dit is een zeer elegante wijn, die wat strak overkomt. Van de drie geproefde wijnen vond ik dit de klassiekste, maar ook de minst spannende. Ik zou hem combineren bij vis of schaaldieren.

Tot slot wordt de El Xamfra Reserva 2005 geschonken. De jaargang 2004 van deze wijn was vorig najaar winnaar in de categorie 'zonder importeur'van het Spaanse wijnconcours 2008. (Die 16 mannen hadden wel smaak ;-)). Toeval wil dat Patty net voor die uitverkiezing al had besloten El Xamfra te bezoeken. Uiteraard nam ze deze cava onmiddellijk in haar assortiment op.
De Reserva 2005 is een wijn waar je aan blijft ruiken, om zoveel mogelijk nuances in de geur te ontdekken: gist, maar ook noten, appels, laurier. Fris, makkelijk drinkbaar, maar verveelt nooit. Veel lengte. Te combineren bij zeefruit, bij salades, ham, worstjes, Spaanse kazen.
We praten nog wat na over de wijnen, terwijl proeven overgaat in drinken. Gelukkig ben ik met de trein.....

Dit is een aflevering in mijn serie over cava. De vorige bijdragen tref je hier.

Weektoppers: Meia Pipa en Meio Queijo

Iets wat we nooit eerder deden, maar dit jaar toch maar eens invoeren: huiswijnen inslaan. Flessen wijn die je zo, door de week, zonder nadenken even kunt pakken en bij van alles en nog wat kunt schenken. Voor de rode waren we er redelijk snel uit, maar voor de witte hadden we wat meer tijd nodig. Tot we bij Grapedistrict vorige week Meia Pipa Branco 2008 ontdekten, prijs € 5,95.

Meia Pipa komt uit de Terras do Sado, een wijnstreek ten zuiden van Lissabon, op het schiereiland van Sétubal. Het is een verrukkelijke witte wijn, gemaakt van de druivenrassen arinto, moscatel en fernao pires.
Arinto lijkt in smaak en structuur sterk op Riesling, wat onze voorkeur voor de wijn kan verklaren. Wijnen gemaakt van arinto werden voor de Tweede Wereldoorlog in grote hoeveelheden naar Engeland verscheept; ze stonden bekend als Lisbon Hock, waarbij Hock de Engelse aanduiding voor Riesling uit Hochheim in de Rheingau is.
Fernao pires is het belangrijkste witte druivenras van de streek; het is een makkelijke druif waar erg goede resultaten mee te behalen zijn.
Moscatel is waar Sétubal beroemd om is geworden. Nog altijd gelden de Moscatel de Sétubal als toppers onder de zoete wijnen, maar helaas is de belangstelling én de productie sterk dalende.

Meia Pipa wordt gemaakt door de firma Bacalhôa, Vinhos de Portugal. Volgens hun website is het bedrijf de tweede grootste producent van het land, met bezittingen op het schiereiland van Sétubal, in de Alentejo en nog een aantal plaatsen. De naam van de firma is afgeleid van een prachtige quinta uit de Renaissance, samen met de bijbehorende tuinen een belangrijke bezienswaardigheid in Portugal. De wijnmaakfaciliteiten van Bacalhôa dateren echter zeker niet uit de Renaissance. Hypermoderne installaties met rijen roestvrijstalen tanks en futuristische bedrijfsgebouwen domineren de Quinta de Bassaquiera, waar de Meia Pipa vandaan komt.

We gaan er binnenkort nog eens goed voor zitten, maar tijdens de proeverij noteerden we: honing en (linde)bloesem in de neus, een licht prikkeltje en frisse mooie zuren in de mond, met de indruk van grapefruit en citroen. Een sappige, vrolijke wijn voor in de tuin op het terras, maar ook voor op een regenachtige kille middag op de bank, om wat zon in huis te halen en verfrist aan het koken te slaan. En dan te schenken bij 'alles wat zwemt', maar ook bij salades met kaas en misschien zelfs wel bij de asperges (gaan we uitproberen). Kortom, een wijn voor heel vaak, precies wat we zochten.

Oh, en als rode wijn kozen we de fruitige en soepele Meio Queijo van Churchill, uit de Douro, ook Portugal, ook € 5,95. We hebben straks flessen Halve Kaas en Half Vat ;-)

'Jong spul' bij Grapedistrict

Dat gebeurt niet vaak: een proeverij binnenlopen en je gelijk al 'ouder' voelen ;-). Donderdagavond bezochten Nico en ik de lenteproeverij van Grapedistrict, op de Utrechtse Burgemeester Reigerstraat. Naast veel jonge wijnen stond de zaak ook vol met jong publiek, wat we eerlijk gezegd wel eens een verademing vonden. En uiteraard past het goed bij het concept van Grapedistrict. Later begrepen we echter van bedrijfsleidster Renske Roffel dat het niet helemaal de bedoeling was geweest dat deze lading studenten hier een aperitiefje kwam nemen...

Al ruim twee jaar geleden werden we gewezen op Grapedistrict, maar het kwam er steeds niet van eens serieus aandacht te gaan besteden aan het concept én de wijnen. Donderdagavond stapten we echter op de fiets om wat lentewijnen te gaan proeven. En dat viel niet tegen: we maakten kennis met een reeks mooie, karaktervolle wijnen, waaruit we onze witte huiswijn voor de komende maanden kozen. Hierover later meer.

Het concept van Grapedistrict is eigenlijk super simpel, maar je moet er maar opkomen: de wijnen staan ingedeeld op smaak en moment. Er zijn negen categorieën die met duidelijke en vrolijke kleuren zijn aangegeven. Zo vindt de liefhebber die er verder niet zo veel van weet onmiddellijk het soort wijn dat zij zoekt. Gisteravond proefden wij bijvoorbeeld wijnen uit de categorieën Bubbly, Easy, Mellow, Rich, Rosy, Blush en Smooth. Easy staat voor fris en dorstlessend wit; en inderdaad, de Rueda van viura en verdejo (Viña Sofraga) was heerlijk verfrissend, evenals bijvoorbeeld de Sauvignon Blanc uit Nieuw Zeeland (Saint Clair).

Grapedistrict-eigenaar Joost Bockwinkel schonk ons als tussendoortje nog een verrassend frisse VdP Côtes de Gascogne, Domaine de Ménard Cuvée Marine 2008, samengesteld uit ugni blanc, colombard, gros manseng en sauvignon blanc. Deze wijn is nog niet opgenomen in het assortiment, maar volgens mij moeten ze dat maar gauw doen bij Grapedistrict.

In de categorie Rich (rijk en aromatisch wit) vond ik de combinatie chardonnay-viognier van het Argentijnse Elementos heel boeiend. Geurend naar laurier, met ook in de mond een 'droppige' indruk, heel fris en vol en niet heel hoog aan de zuren.

Bij de Blush stonden een Bardolino en een Pinot Nero uit Alto Adige op tafel, die beide zeer de moeite waard waren. De uitsmijter, in de categorie Smooth, was een stevige jammy Stickleback uit Australië. Een soepele rode fruitbom van dolcetto, cabernet sauvignon, syrah en grenache, die met zijn 14,5% alcohol wel wat aan de heftige kant was, maar het bij een stevig stuk vlees van de barbecue heel goed zal doen.

Tot slot toch nog iets over het aanwezige publiek: een deel daarvan bleek meer voor de wijn dan voor het proeven te komen, zeiden we al. Of het nu zo slim is op een donderdagavond in een drukke winkelstraat, waar ook nog eens veel studenten wonen, een gratis proeverij te houden, vragen we ons af. Misschien toch maar een klein bedrag aan entree heffen? Of - als er dan toch teveel geborreld wordt - maak dan van de gelegenheid gebruik nog iets meer over wijn uit leggen. Waarom die spuugemmers daar staan, bijvoorbeeld. Dan voelen de overige aanwezigen zich ook wat minder vreemd aangekeken als ze wél willen spugen.

Maar wat ons betreft hebben we er een wijnaankoopadres bij. Wij komen terug bij Grapedistrict, bijvoorbeeld om te kijken of de Domaine de Ménard al te koop is, en zeker ook omdat ze de Sauló van Espelt bleken te hebben!

Wijnleesvoer voor in de trein

Heerlijk voor in de trein naar Groningen: een detective van de Canadese wijnschrijver Tony Aspler. Via Marktplaats tikte ik zijn Death on the Douro op de kop, 'a wine lover's mystery' en afgelopen weekend las ik het op weg naar Waterhouse's Betoverende Vrouwen (tentoonstelling in het Groninger Museum) in één adem uit. Het verhaal is niet ijzersterk en de plot wat zwak, maar de sfeertekening van de Douro heerlijk, zeker als je er zelf al eens geweest bent.
Naast Death on the Douro schreef Aspler ook Blood is Thicker than Beaujolais and The Beast of Barbaresco. Heb je ze in de kast staan en wil je ervan af? Ik hou me aanbevolen om ze over te nemen. Het schijnt dat Aspler werkt aan Nightmare in Napa Valley....

Extra leuk in het boek zijn de wijnweetjes die erin verwerkt zitten. Wist je bijvoorbeeld dat koningin Victoria altijd een scheutje Lochnagar whisky in haar glas Bordeaux deed? (Toevallig schreef Meisje van de Slijterij er ook al over....)
Of dat we aan dezelfde vorstin de champagnecoupe te danken hebben? Victoria wilde wel champagne drinken, maar dan zonder de bubbels; die zorgden voor teveel gas......

Tony Aspler, Death on the Douro, Headline 1997

Ontkurkt - Lamp van wijnglas

Gezien op Zestz (mijn favoriete bron voor leuk food-, shop- en soms ook wijnnieuws): deze hanglamp van Dutch Design Studio Ooms. Lijkt me leuk om op een rijtje van een stuk of drie, vier naast elkaar op te hangen.
Met ledlampjes, zodat je ook straks als de gloeilamp verboden wordt, van deze lamp kunt genieten. De lamp kost € 85,00 en is te bestellen via de makers.

Glas in de wijnindustrie

Sinds een weekje of wat mag ik me dan glasambassadeur noemen, dat betekent nog niet dat ik alles al weet over glas. Zo schrok ik behoorlijk van een berichtje uit Bordeaux. Het blijkt dat de productie van glazen flessen namelijk een heel groot aandeel levert in de totale uitstoot van broeikasgassen. Jammergenoeg staat er niet bij wat de productie van andere containers aan uitstoot zou opleveren. Dat zijn zaken die ik de komende maanden voor het voetlicht wil brengen.
Gelukkig is het aandeel van de glasproductie ook een van de eerste zaken die aangepakt gaan worden. Er zal veel geïnvesteerd worden in de productie van lichtere flessen, bijvoorbeeld. En terecht, want wie zit er nu te wachten op die nodeloos zware flessen? Glas heeft nog altijd veel meer uitstraling dan plastic of blik, maar die uitstraling kan ook bereikt worden met lichtere flessen.

En wist je dat door een ton glas te recyclen, je 315 kg koolzuurgas (CO²) kunt besparen? Er zijn wijnlanden die dat al inzien: Spanje heeft zoveel glasbakken staan dat 90% van de bevolking zijn glas er in kwijt kan.

Voor de liefhebbers hieronder het totale bericht over de broeikasuitstoot in Bordeaux, dat gelukkig niet alleen over glas gaat.

"Het Conseil Interprofessionel du Vin de Bordeaux (CIVB) is zich bewust van de milieu-impact van de bedrijfstak en voert al meer dan 20 jaar een beleid voor duurzame ontwikkeling van de wijnsector. In het kader hiervan heeft het CIVB in 2008 de Bilan Carbone® (CO² evaluatie) van bordeauxwijnen gelanceerd.

De Bilan Carbone® van de bordeauxwijnen meet alle directe en indirecte activiteiten van de sector gedurende een jaar, van de productie tot de verkoop van wijnen, en berekent de broeikasgassen die hierbij vrijkomen. Na 9 maanden onderzoek is de uitslag bekend. De totale uitstoot in Bordeaux komt overeen met 203.000 ton CO² equivalent. Ter vergelijking: de Franse bevolking (61,9 miljoen inwoners) is goed voor een gemiddelde uitstoot van ongeveer 155 miljoen ton CO²-equivalent per jaar, ofwel 2,5 ton CO² equivalent per inwoner van Frankrijk per jaar.

Door de steeds strengere milieueisen en economische omstandigheden zal ook Bordeaux maatregelen moeten nemen met betrekking tot de uitstoot van broeikasgassen in de wijnbouw. Naast de acties die al enige tijd plaatsvinden op het gebied van duurzaamheid, is er nu ook een klimaatplan opgesteld om de uitstoot van CO² te verminderen.

Klimaatplan voor Bordeaux 2020:
- 20% vermindering van de totale uitstoot in de gehele sector
- 20% energiebesparing
- 20% recycling van energie
- 20% waterbesparing

De strategie
Allereerst zijn alle betrokken wijnboeren en andere professionele organisaties gemobiliseerd. Zij werken zowel individueel als collectief om de CO² uitstoot te reduceren. Tot en met 2020 legt het CIVB de nadruk op het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen bij de binnenkomende materialen, bijvoorbeeld glas, het transport van de wijn en de gebruikte energie tijdens de wijnproductie. Het totale aandeel van binnenkomende materiaal aan de uitstoot is 43%. Daarvan is het grootste gedeelte toe te schrijven aan glas, vanwege de energie die nodig is voor de fabricage van de wijnflessen (49% met 42 600 ton CO² equivalent). Het doel voor 2020 is het verminderen van de uitstoot in deze categorie met 15 000 CO² equivalent. Dit kan bereikt worden door onder andere het fabricageproces te verbeteren waardoor er lichtere flessen geproduceerd kunnen worden. Ook karton moet op een duurzamere en efficiëntere manier gebruikt gaan worden, bijvoorbeeld door de omvang van de verpakkingen aan te passen, zodat de gebruikte transportmiddelen zo efficiënt mogelijk kunnen worden ingeruimd.

In de wijnbouw worden verschillende transportmiddelen gebruikt. Het vervoer van de wijnen naar de klanten is goed voor bijna tweederde van de uitstoot in deze categorie (24 100 ton CO2 equivalent). De levering van materiaal dat nodig is voor de wijnbouw en alles daaromheen komt op een tweede plaats met 7 101 ton CO² equivalent. Ook worden wijnen via vliegverkeer vervoerd. Dit levert 3 500 ton CO² equivalent op. Hierbij moet opgemerkt worden dat de emissiefactoren van het luchtvaartverkeer 100 tot 500 keer hoger liggen dan die van het scheepvaartverkeer. In 2020 zou de uitstoot van CO² door het vervoer moeten zijn afgenomen met 5 000 CO² equivalent. Dit moet worden bereikt door het transport over water vanaf Bordeaux te bevorderen en het binnenlandse vervoer van flessen per trein in plaats van per vliegtuig te laten verlopen.

Het derde aandachtsgebied beslaat het energieverbruik in de wijnbouw zoals stookolie, gas en elektriciteit. De uitstoot moet in 2020 zijn gereduceerd met 5 000 ton CO² equivalent. Acties die dit kunnen bewerkstelligen zijn milieuvriendelijker rijden met landbouwvoertuigen, het bevorderen van het gebruik van alternatieve energiebronnen als wind- en zonne-energie en het beter isoleren van gebouwen.

Daarnaast kan er ook veel CO² uitstoot voorkomen worden door duurzamer om te gaan met de takken die overblijven na de oogst. Nu worden deze meestal verbrand en daarna vermengd met de grond, maar het zou milieuvriendelijker zijn de wijntakken te gebruiken als brandstof om wijnkelders, kantoorgebouwen en woonhuizen mee te verwarmen. In 2020 zou hierop 10.000 ton CO² equivalent bespaard moeten zijn."

Bron: Sopexa

Cavamomenten

Op zoek naar een wijn voor straks, als mijn zus en haar vriend op bezoek komen, stond ik hardop te denken: 'Wat zal ik eens koud leggen?' Uit mijn jongste puber kwam het laconieke antwoord 'Cava natuurlijk'. Ze kennen hun pappenheimer al hier in huis....
In inderdaad, cava is een wijn voor werkelijk ieder moment. Vaak zijn dit soort uitspraken reclamegeblaat, maar lees wat het Consejo Regulador del Cava in haar Engelstalige brochure zegt:

The old stereotype, now a firmly rooted tradition, presents cava as a noble drink for all hours because it refreshes and cheers, encourages conversation and inspires confidence, lightens the spirit and brightens up life's dull moments.
Particularly tasty and stimulating when drunk as an aperitif, when the senses are clear and expectant, cava is the wine which goes with any dish, whether a simple meal or at a party. For any kind of food, from sea food or traditional roasts to desserts, there is always a type of cava to be drunk.
It is the wine for toasts and celebrations, and therefore the wine of solemn moments of our lives. Nevertheless, it is also the wine of intimacy, enjoyed in mid-afternoon, when everything starts, and at the very end of the day when anything is possible. That is why cava moments are always magical.

In deze statement zitten een paar uitspraken waar ik het heel erg mee eens ben. Van een cava krijg je bijvoorbeeld inderdaad geen dorst, zoals veel andere wijnen wel doen (ook mousserende), maar cava lest de dorst. Letterlijk. In Barcelona ervoer ik dat menig maal, na een dag lopen in de stad.
Cava smaakt ook inderdaad bij iedere maaltijd. Vorige week donderdag maakte de oudste puber op donderdag een in huis geliefde maaltijdsalade, met gemengde pittige sla, uitgebakken bacon, in olijfolie gebakken stukjes brood, geraspte grana pardano of parmezaanse kaas en een heel zachtgekookt ei (uit Happy Days with the Naked Chef). In het verleden dronken we er Welschriesling bij, deze week een cava van Covides, de Duc de Foix Brut, aangeschaft bij Grapedistrict (€ 8,95). Bij ei en bacon is het lastig een wijn kiezen, maar de cava slaagde glansrijk. Als aperitief vonden we de Duc de Foix wat gewoontjes - hoewel hij met een scheutje liquor d'ulivi enorm opknapte. Maar bij het eten deed de cava het fantastisch!

Covides is een grote coöperatie met hoofdkantoor in Vilafranca del Penedès. Opgericht in 1963, beschikt het bedrijf anno 2009 over zeer moderne faciliteiten. Ruim 800 wijnboeren zijn lid, waarmee Covides de grootste van Catalonië is. Een van hun belangrijkste merken is Duc de Foix, waaronder zowel stille wijn als cava uitgebracht wordt. Voor wie er aan hecht: de Cava Duc de Foix Brut Reserva Especial kreeg in 2008 89 Parkerpunten.

Duitse verrassingen op de proeftafel

Deze week heb ik weer eens wat Duitse wijn gekocht. Totaal verrast troffen we vorige week zondag namelijk wijnen van twee producenten uit de Mittelrhein aan op de proeftafel van Werkhoven Wijnen. En niet zomaar twee producenten. Eentje kenden we al, we haalden zelf al eens een doosje Ausleses van Dr. Randolf Kauer naar Nederland. Drie flessen liggen nog rustig in onze wijnkast te wachten op het goede moment. En nu stonden hier op een proeftafel zijn Riesling Qualitätswein en zijn Riesling Kabinett trocken. Beide prachtige wijnen, die een week eerder door Edwin Werkhoven tijdens een bezoek aan het gebied waren ontdekt. Wij hadden een Nederlandse primeur dus!

Maar nog verrassender was de kwaliteit van de wijnen van de andere Mittelrhein producent, Matthias Müller; we proefden zowel zijn Grauburgunder (Pinot Gris) als zijn Spätburgunder Rosé Feinherb én zijn topwijn, de Riesling Mandelstein Grosses Gewächs. Die laatste is echt Riesling met een grote R - om heel lang en stil van te genieten. Ook de rosé was zeer aangenaam; we bedachten er gelijk een mooie salade met aardbeien bij, vanwege het wel duidelijk aanwezige maar mooi verwerkte restzoet. (Feinherb is synoniem voor halbtrocken).
De Grauburgunder tot slot is een prachtige wijn voor veel dagen van de week: vol en sappig en net even wat onderscheidender dan een gewone doordeweekse Pinot Gris.

De Mittelrhein is in het buitenland nog een tamelijk onbekende wijnstreek. Het gebied begint net onder Bonn en is mede dankzij de Lorelei misschien wel het beroemdste en kenmerkendste stukje Rijn. Het dal staat dan ook op de Werelderfgoedlijst van Unesco.
Wijnbouwers langs de Mittelrhein leverden dertig jaar geleden hun druiven nog óf aan grote bulkfirma's óf maakten zelf wijn, maar verkochten dat per glas aan de toeristen. Sinds een decennium of twee is dit aan het veranderen, waarbij producenten als Randolf Kauer en Toni Jost een belangrijke rol spelen. En nu is daar ook Matthias Müller uit Spay am Rhein, met zijn ruim 10 hectare wijngaarden in de Bopparder Hamm. Het merendeel is riesling, 6% is grauburgunder en 4% spätburgunder.
De leistenen hellingen van de Bopparder Hamm vormen een enorm amfitheater in een lus van de Rijn. De wijngaard is echter zo groot dat hij weer is onderverdeeld in diverse subzones: Mandelstein, Feuerlay, Ohlenberg etc... De familie Müller, die al 300 jaar boert in de streek, heeft wijngaarden verspreid over de diverse subzones, waarvan de namen terugkomen op de etiketten.

Zodra één van de drie gekochte wijnen opengaat, volgen proefnotities én meer informatie over de wijnen van Müller.

Brons in Korea voor Chateau de Durette

Gefeliciteerd Chateau de Durette! De Regnié Vieilles Vignes 2007 heeft een bronzen medaille gewonnen op de Korea Wine Challenge 2009. Sinds januari doet Catherine Joly van Chateau de Durette in de Beaujolais hier op Wijnkronieken verslag van de werkzaamheden op het domein. In februari zonden zij een wijn in voor het wijnconcours in Korea. Dit wijnconcours werd eind februari in Seoul gehouden, voor de vijfde keer.

In totaal werden 784 wijnen uit 15 landen ingezonden. Er waren vijf ereplaatsen te winnen:
• Beste overall witte wijn;
• Beste rode wijn - niet uit Chili of Australië (blijkbaar erg populair in Korea);
• Beste Chileense rode wijn (Chili zond meer dan 100 wijnen in);
• Beste Australische rode wijn (ook Australië zond meer dan 100 wijnen in);
• Beste overall mousserende wijn.

Er waren 37 gouden medaillewinnaars, 72 zilveren medailles en 127 bronzen; 73 wijnen kregen een 'seal of approval'. Meer dan 300 wijnen vielen dus in de prijzen!

Waarom organiseert een land als Korea zulke wedstrijden en wie zitten er in de jury?
Om met de laatste vraag te beginnen: de jury bestond uit een fors aantal Koreaanse sommeliers, maar daarnaast een aantal internationale deskundigen. Het waarom is te vinden op de website van de Korea Wine Challenge:
• om producenten op de Koreaanse markt te introduceren en zo een nieuwe markt te bereiken;
• zorg te dragen voor de groei van de Koreaanse wijnmarkt;
• zorg te dragen voor de introductie van een gedegen wijncultuur in Korea.

Voor mij een nieuw aspect van de wereldwijde wijncultuur. Boeiend!

Het Winzersekt-intermezzo

Het is natuurlijk wel een beetje appelen met peren vergelijken, maar leuk was het wel. Dit weekend proefde ik als afwisseling op de cava's een Winzersekt, een mousserende wijn uit Duitsland. Een importeur vond dat ik ook maar eens aandacht aan sekt moest schenken, nu ik zo'n cava-fan was, en stuurde mij een Blanc de Noir Brut 2006 van Wein&Sektgut Wilhelmshof in de Pfalz. Blanc de Noir houdt in dat de wijn gemaakt is van blauwe druiven gevinifieerd als witte. Slecht één druivenras komt daarvoor in aanmerking in Duitsland: Spätburgunder, anders gezegd pinot noir. Pinot noir wordt ook in de champagne-assemblage gebruikt; het Duitse wijngoed wil hiermee duidelijk een serieuze klassewijn neerzetten

En dat bleek ook: nooit eerder proefde ik zo'n strenge, serieuze mousserende wijn als deze Winzersekt. Waar een cava al snel visioenen oproept van gezellige tapasbars en vrolijke fiesta's, zie ik bij deze Sekt dames in avondtoilet en heren in rokkostuum, terwijl het strijkorkest een heftige ouverture inzet.
De wijn was uiterst zuiver, sterk mineraal en zeer elegant: absolute klasse, alleen zonder 'fun'. In het glas had de wijn een rose gloed en heftig bruisende, fijne mousse. In de neus ontdekte ik aalbessen en ander rood fruit, met sterk aardse tonen. In de mond was er een prikkende mousse en opnieuw rood fruit en aardse tonen; de wijn was zeer aanwezig en eiste alle aandacht op. Hier viel niet gedachteloos een slokje te nemen.

Het eten temde de sekt een beetje: wij dronken hem bij een Chinees recept met kip en vijfkruidenpoeder, wat de kruidigheid van de wijn deed uitkomen. Het beetje restsuiker (9,8 gram/liter) kwam aan het licht, en maakte de wijn 'prettiger', meer op menselijke maat afgestemd. Iets meer restsuiker had bij dit gerecht overigens wel gemogen. Maar dat was onze eigen inschattingsfout: een Brut bij Chinees eten is waarschijnlijk een minder goede keuze dan een Demi-Sec.


De Blanc de Noir Brut 2006 van de Wilhelmshof is overigens niet zomaar een mousserende wijn. Winzersekt is net als cava altijd een wijn van tweede gisting op fles, in tegenstelling tot 'gewone' Sekt en Deutscher Sekt. Die mogen ook via andere methoden gemaakt worden. Reeds meer dan 30 jaar maakt de familie Roth van de Wilhelmshof in Siebeldingen Winzersekt. Gedurende zijn studiejaren in de Champagne ontstond bij vader Herbert Roth groot enthousiasme voor de méthode champenoise; hij legde de basis voor de huidige naam van het huis als sektproducent. Inmiddels voert dochter Barbara Roth de regie. Barbara studeerde oenologie in Geisenheim en Bordeaux.
In 2008 behaalde Weingut Wilhelmshof voor de vijfde maal de titel beste 'Duitse Sekterzeuger' bij de Deutschen Landwirtschafts-Gesellschaft (DLG). Alle sekten van het wijngoed ondergaan een lange rijping (20 maanden voor onze Blanc de Noir, waar negen wettelijk gezien voldoende zou zijn). Slechts 2% van alle Duitse sekt wordt op deze intensieve manier gemaakt.

Deze wijn in een Wijnkronieken-categorie indelen is lastig: voor zijn kwaliteiten zou hij de hoogste waardering krijgen, een 1 voor 'Daar wil ik meer van'. Maar vanwege het uiterst serieuze karakter van de wijn ben ik bang dat er weinig gelegenheden zullen zijn waarbij wij hem zouden willen schenken. Een topwijn buiten categorie, dus eigenlijk.

Met dank aan Wijnhandel van Huystee in Laren, prijs € 19,50.

Glas Ambassadeur

Ik ben zo iemand die een leuk glazen potje niet weg kan gooien. Komt altijd van pas, redeneer ik dan. Uit Barcelona heb ik bijvoorbeeld een prachtig blauw sodawaterflesje, meegenomen uit een restaurant. Nu pronkt het bij mijn andere blauwe flessen en vaasjes.

Ergens in mijn familie moet er toch een glastik zitten, want ook mijn ouders zijn bevangen door het glasvirus: al jaren struinen ze rommelmarkten en kringloopwinkels af op zoek naar Leerdam-glas. Eerst was het alleen glaswerk van A.C. Copier, inmiddels zijn alle collega's en opvolgers van deze glaskunstenaar ook in de verzameling opgenomen. En het leukste is natuurlijk op een braderie een lief klein vaasje op te kop tikken van 1 euro, wat dan later thuis een klein topstukje blijkt te zijn. Het gebeurt nog steeds!

In mijn geval gaat de belangstelling niet alleen uit naar verpakkingsglas, maar ook naar de topstukken van voorbije eeuwen. Romeins glas, prachtige wijnglazen uit de Gouden Eeuw of recent nog Tiffany lampenkampen, bewonderd in het Singer Museum te Laren. Uiteraard vind ik wijnglazen en -flessen het interessantst. Ooit wil ik nog eens een mooie reproductie van zo'n Duitse roemer uit de Middeleeuwen kopen. Prachtig.

Wijndrinken uit een glas is voor mij een gegeven, iets wat er gewoon bij hoort. Wijn uit een plastic bekertje smaakt gewoon niet. Ook de glazen wijnfles is de normaalste zaak van de wereld; maar of dat zo blijft? Alternatieve verpakkingen als wijn in een plastic fles, wijn in blik en wijn in een pak rukken op. Zelf ben ik niet zo bang dat dit soort verpakkingen het van glazen wijnflessen zullen overnemen, maar voor andere levensmiddelen ligt dat wat anders. Daarom steun ik van harte het initiatief waar ik onlangs over benaderd ben. De FEVE - European Container Glass Federation (Federatie van Verpakkingsglas) - is de motor achter de Friends of Glass, die met een website en diverse consumentgerichte acties de aandacht op glas willen richten. Glas is beter voor het milieu dan plastic bijvoorbeeld; het is 100% recyclebaar. Glas is ook gezonder voor de mens: glas heeft geen coatings nodig en geeft geen smaak en geur of schadelijke stoffen af aan de levensmiddelen die verpakt zitten in glas. Lees het allemaal maar na op de fraaie en educatieve site Friends of Glass.

Mij is door de Friends of Glass gevraagd of ik Glas Ambassadeur wilde worden. Ik citeer uit de uitnodiging:
"Vandaar dat ik je graag zou willen uitnodigen om bij ons selecte team van ‘Glas Ambassadeurs’ te komen in 2009, een groep artiesten, bloggers op het gebied van eten en drinken en recycling gurus die samenwerken om te
kijken naar het belang van volledig gerecycled glas."

En dat wilde ik wel. Binnenkort wordt al een eerste activiteit georganiseerd, waarover jullie uiteraard op mijn blog zullen lezen. Ik schijn ook de eerste Nederlandse ambassadeur te zijn, terwijl er in andere landen al meer zijn. Ik ben zeer vereerd met deze benoeming, en zal proberen mijn rol goed in te vullen. Vanaf nu dus op Wijnkronieken regelmatig aandacht voor glas!

Recensie: Wijn - van prille rank tot godendrank

De titel is een draak en de inhoud rammelt, maar toch heeft het boek zijn goede kanten. In Wijn, van prille rank tot godendrank schrijft wijnleek Dick de Ruiter over de wijn en de wijnboeren die hij aantreft rond zijn huis in de Aude, in de buurt van Limoux. De Ruiter weet niets over wijn, zoals hij zelf schrijft, maar drinkt wel graag een glaasje met zijn buren. En dat levert in sommige delen van het boek een aardig beeld op van de wereld van de 'gewone' wijn, de wijn voor aan tafel bij de Fransen zelf, de vin de pays van de coöperaties en de kleine wijnboertjes.

Drie grote hoofdstukken kent het boek: over de historie van wijn, over het proces van wijnstok tot wijn en over een jaar in de wijn. Het eerste hoofdstuk had wat mij betreft overgeslagen kunnen worden, het rammelt en generaliseert te veel. Bij het tweede moet je maar af en toe een oogje (of twee) dichtknijpen, om daarna snel een goed boek over wijnmaken open te slaan. Als ik er nog eens langer over nadenk, is het zelfs een schadelijk hoofdstuk, want er staan gewoon fouten in. Maar het derde hoofdstuk is wat mij betreft heel aardig en geeft bestaansrecht aan het boek. Als dit hoofdstuk nu eens centraal had gestaan, dan was het boek veel beter en authentieker geworden. Hier beschrijft De Ruiter namelijk simpel wat hij om zich heen ziet! En dat levert een beeld op van wijn als gewoon landbouwproduct, zonder de poespas eromheen die veel mensen zo irritant vinden.
De teksten en de - zelfgemaakte - foto's wijzen je weer eens op de enorme verschillen die er in de wijnwereld bestaan, bijvoorbeeld tussen de gewone druiventelers/wijnboeren die als vanzelfsprekend het land van hun ouders bewerken en de gedreven 'nieuwkomers' die hun geld in een wijngaard steken, biologisch gaan werken en hun wijnen alleen exporteren.

Er zouden meer van dergelijke verslagen mogen verschijnen, ontdaan van romantiek, met veel foto's en simpele teksten. Op die manier kan een publiek bereikt worden dat wel iets over wijn wil weten, maar geen zin heeft in dikke, geleerde wijnboeken. (Hoewel ik me wel eens afvraag of dat niet een kretologie is die we met zijn allen blijven herhalen. Zijn wijnboeken tegenwoordig nu echt zo elitair? Ik kan zo uit mijn hoofd geen boek voor snobs noemen, eerlijk gezegd.)
Ik vraag me wel af wat de uitgever heeft bewogen het boek zo uit te geven zoals het nu in de winkels ligt; met wat meer inspanning en een stevige redactie had hoofdstuk drie echt de basis kunnen zijn van een zeer informatief boek!

Dick de Ruiter, Wijn - Van prille rank tot godendrank, Het Spectrum, 2008, isbn 978 90 2747 696 8, prijs € 24,95

En ce moment à Durette - februari/maart

De lente laat zich al een beetje zien, iedereen geniet van de eerste stralen van de zon. De wijnranken zijn echter nog in winterslaap. Het snoeien is gedaan bij ons, maar bij sommige andere domeinen moeten ze zich haasten om alles af te krijgen.

Alles moet klaar zijn voor het bottelen, dat rond Pasen plaats zal vinden: prijzen vragen voor flessen en kurken, de bottelinstallatie regelen....

Het is ook tijd om de behandelingen van de ranken voor te bereiden en producten te bestellen. Als we straks last krijgen van ziektes als meeldauw, moeten we snel kunnen handelen. Maar we willen het milieu ook niet onnodig belasten en verantwoordde keuzes maken.

Uit de kelder vertrekken de proefflessen voor wedstrijden: in Korea, in Engeland, in Macon, maar ook één voor Féminalise, een concours met alleen vrouwelijke proevers.

De wijn is klaar.. en wacht rustig af.

Catherine Joly, Chateau de Durette.

Doordeweekse cava, mét schroefdop

Toch vreemd dat ik in de veronderstelling heb geleefd dat er alleen cava van Freixenet en Codorniú op de Nederlandse markt was. Inmiddels heb ik eens goed rondgekeken, en het wemelt van de verschillende soorten cava in de Nederlandse wijnwinkels. Een blik in de database van het Wijninformatiecentrum levert onder de trefwoorden 'mousserend' en 'Spanje' al ruim 170 cava-hits! En daar staat een producent als Pere Ventura dan nog niets eens bij.

Ook van allerhande relaties kreeg ik tips: zo koop je bij Les Genereux een Brut van Montcadi, is bij Grapedistrict Duc de Foix van Covides te krijgen (importeur DGS), heeft de Sligro Segura Viudas en importeert Pallas Wines de cava's van topproducent Augusto Torelli. Supermarkten en warenhuizen voeren ook allerhande merken – Campo Viejo en Berberana bij AH bijvoorbeeld, of Copa Sabia bij de Hema. (Waarbij ik vermoed dat Copa Sabia een label is van één van de grote of grotere producenten.)

De Copa Sabia kocht ik enige weken geleden: twee kleine flesjes van 20 cl. Schattige kleine flesjes, voor als je maar twee glaasjes per persoon wilt drinken en niet in de verleiding wilt komen de hele fles (van 0,75 cl) te gaan legen. Van Daniël Schuringa begreep ik dat er maar drie bottelaars in Spanje zijn die dergelijke kleine flesjes kunnen vullen: de grote twee en Pere Ventura. De flesjes hadden ook nog een leuke verrassing: zodra je de folie om de 'kurk' verwijdert, blijkt er geen kurk met draadkorfje onder te zitten, maar een schroefdop! Erg handig om je eenpersoonsflesje weer even af te sluiten tussen het eerste en tweede glaasje in.

We dronken de Copa Sabia Brut Reserva op een doordeweekse avond, en eerlijk gezegd is dat gelijk een mooie omschrijving voor de wijn: doordeweeks. Niet spannend, niet slecht. Een beetje scherpe mousse en scherpe smaak, maar toch prettig genoeg om gedachteloos op te drinken. Vooral als je de krant zit te lezen en toastjes gerookte vis erbij eet. Het schijnt dat deze cava Omfietswijn is (geweest), maar dat zou ik er toch echt niet voor doen, omfietsen. Voor een fles van 0,75 cl betaal je € 7,50, de kleine flesjes waren meen ik € 1,99. Voor een beetje meer heb je bij Les Genereux de Montcadi of bij Grapedistrict de Duc de Foix (beide € 8,95). Ik aarzel of ik de Copa Sabia een categorie 2 zal geven. Misschien een 2-: blij als ik dit op een feestje krijg, maar toch liever iets anders.....

Dit is een aflevering in mijn Cava-serie.

Weektoppers: Vintage Ports van Churchill

Johnny Graham (links) en Menno ten Berge; foto: Nico

Nederland drinkt een forse hoeveelheid port per jaar: een kleine liter per hoofd van de bevolking. Goed voor een eerste plaats op de wereldranglijst! Maar hoewel Nederland qua invoervolume op de tweede plaats staat, staan we qua uitgaven aan port op de derde. In andere woorden: we drinken vooral slobberportjes van de supermarkt. Jammer, jammer, jammer! Daar komt nog bij dat de export van port in 2008 in een dip is gekomen, ook al een gevolg van de internationale economische malaise. De uitvoer liep terug met ruim 5%, de teruggang in waarde met 7,1%. Aangezien versterkte wijnen steeds minder populair worden, hopen portproducenten met nieuwe producten te appelleren aan nieuwe, jongere consumenten (dank aan de roze port van Croft bijvoorbeeld). Ook al jammer, jammer, jammer.

Want recent mocht ik weer eens ervaren hoe fantastisch bijvoorbeeld vintage ports zijn, door wijnkenners toch wel als de top van de piramide gezien. Tijdens een portproeverij bij Van Wageningen en de Lange stonden dertien verschillende flessen op tafel van het huis Churchill. Eigenaar Johnny Graham en directeur verkoop en marketing Maria Emilia Campos waren aanwezig om te ports toe te lichten.
Trouwe lezers zullen al wel weten dat Churchill bij ons een potje kan breken, maar toch vragen we nog maar weer eens aandacht voor dit fantastische porthuis, met zijn heerlijke én betaalbare ports. Vandaag aandacht voor een serie van vier Vintage ports, binnenkort staan de Crusted en de 20 year old Tawny in het zonnetje.

Op de tafel stonden een 2007, een 1997, een 1991 en een 1985 Vintage port. Voordat we die onder de loep nemen, eerst nog maar even een korte uitleg: wat is ook al weer een
Vintage port? Een Vintage port is een port van zeer goede kwaliteit uit één oogstjaar. De wijnen rijpen twee tot hooguit drie jaar op vat en worden dan gebotteld. Verdere rijping van de wijn gebeurt op de fles. Vintage ports kunnen zeer oud worden. Tijdens de rijping op fles wordt de wijn soepel en elegant. De aroma's ontwikkelen zich steeds verder; in een ontwikkelde Vintage zijn chocolade, cacao, koffie, sigaar, specerijen en rijp fruit te ontdekken. In bijzondere jaren kan een portshipper zijn vintage ports 'declareren'. Maria Emilia Campos wist mij te vertellen dat 2007 naar alle waarschijnlijk door alle shippers gedeclareerd gaat worden: het was een topjaar!

De toppers
2007: uiteraard nog een vatmonster; deze port mag pas vanaf juli dit jaar gebotteld worden. Maar wat een fantastische wijn: heerlijk sappig, fruitig, rond, romig, verrukkelijk bij gebraden eendenborst. In de VS is het recent een rage geweest vintage ports jong te drinken. Ik kan ze begrijpen, die Amerikanen, maar gelukkig is de rage weer over, volgens Maria Emilia Campos. Want de wijn wordt alleen nog maar beter.

1997: moeilijk te beoordelen; proefgroepgenoot Marianne en ikzelf vonden de wijn vlak, zonder karakter. En dat klopt ook, aldus Johnny Graham: de wijn zit in zijn 'dull fase'. Na de eerste paar jaar op fles komt er een tijd dat je het drinken van vintage port echt moet laten. Pas in zijn 15-16e levensjaar wordt hij weer interessant. De 1997 moet dus nog zeker 3 jaar blijven liggen.

1991: geweldig! Inderdaad, een 'puber van bijna 18, deze wijn, met al wat prachtige rijpe tonen, maar ook heel veel sappig rood fruit. 1991 is het jaar van de geboorte van onze zoon, en voor hem ligt dan ook al jaren zo'n fles klaar. Geweldig nu geproefd te hebben hoe deze wijn smaakt.

1985: 24 jaar oud en geweldig interessant! Ook al eerder gedronken, overigens. Zacht, romig, notig, elegant, om met een glas uren van het uitzicht over bos of zee te genieten. Het was een buitenkansje deze wijn opnieuw te proeven en te kopen: uit Londen kwam een partij die daar blijkbaar niet verkocht. Nou, hier wel. We gaan er bij een mooie gelegenheid weer van genieten.

Lees meer weten over Vintage Port op de Vintage Port Site.

Ontkurkt: 350 jaar silvaner in Duitsland

Silvaner wordt sinds 350 jaar aangeplant in Duitsland – reden genoeg om deze traditionele witte druif in 2009 in de schijnwerpers te plaatsen. De officiële verjaardag zal ingeluid worden met een feestelijke openingsceremonie op 15 april in het Frankische dorp Castell, in de buurt van Würzburg. In de maanden erna zullen ongeveer 200 festivals en evenementen gewijd aan silvaner plaatsvinden in Franken en Rheinhessen, de twee regio’s waar deze druif een regionale specialiteit vormt.

De oorsprong van silvaner is al lang een onderwerp van discussie. Recent onderzoek toont aan dat silvaner waarschijnlijk geen wild druivenras is, maar eerder een kruising van traminer en 'österreichisch weiss'. DNA materiaal legt de oorsprong in de Alpen. Er wordt verondersteld dat de Cisterciënzers silvaner naar Franken hebben gebracht. De oudste documenten inzake silvaneraanplant in Duitsland komen uit het archief van Fürstlich Castell’sches Domänenamt. Silvaner is er aangeplant in de Casteller Schlossberg sedert 10 april 1659. Johann Georg Körner, een magistraat van het graafschap Castell, gaf Michael Saueracker, een officiële boodschapper, de opdracht 25 stokken silvaner – destijds bekend als 'oesterreiche' - te kopen voor 8 schilling en 3 ½ pfennig. Alberich Degen, abt van het klooster in Eberbach, plantte in 1665 de eerste silvanerstokken in de Würzburger Stein-wijngaard.

Op dit moment zijn in Duitsland meer dan 5.000 ha wijngaard met silvaner beplant, goed voor 5% van het totale Duitse wijnbouwoppervlak en een vijfde plaats in de lijst van meest aangeplante druiven. Met een totaal van 2.468 ha silvaner - of 9,4% van het regionaal totaal - is Rheinhessen het grootste silvanergebied in Duitsland. Het is één van de troeven van de regio en heeft een groep wijnproducenten gemotiveerd top-Silvaner te maken onder de naam RS Rheinhessen Silvaner of Rheinhessen Selection. Beide benamingen duiden wijnen aan van bovengemiddelde tot topkwaliteit.
In Franken bestaat een vijfde van de wijngaard uit silvaner, goed voor 1.261 ha. Deze ster onder de Frankische druiven brengt bijzondere wijnen voort, vooral op de zogenaamde bodems van mosselkalk en keuper.

Typische aroma’s van silvaner doen denken aan kruiden, soms zelfs rode bessen en vers gemaaid gras; de wijnen zijn vaak subtiel en hebben een zachte zuurgraad. Geadviseerd bij vis en asperges! Wanneer de druif wordt aangeplant in een zwaardere bodem zal de wijn een krachtiger karakter krijgen met uitgesproken aroma’s van rijpe peer en artisjok, waardoor een perfecte partner ontstaat bij rijke, smaakvolle gerechten.

Bron: Informatiebureau voor Duitse Wijn

De cava-bezoeken: Pere Ventura bij Cavad'or

Nederland kent een paar zeer gespecialiseerde cava-importeurs. De passie voor cava reikt bij deze bedrijven zo ver, dat ze het woord cava zelfs in de naam hebben verwerkt. Ik vond het wel passend mijn cava-reeks te beginnen met een bezoek aan één van deze bedrijven.

Cavad'or
Bij Cavad'or in Hoevelaken werd ik ontvangen door Daniël Schuringa, zijn vrouw Coby en zijn vader Willem, en proefde samen met hen de reeks cava’s die zij aan horeca en delicatessenzaken leveren. Cavad'or importeert naast cava ook wijn en delicatessen. De firma komt echter oorspronkelijk voort uit de exclusieve import van de cava’s van het huis Pere Ventura. Dankzij de nauwe vriendschapsbanden van de familie Schuringa met de familie van Pere Ventura en zijn vrouw zijn de wijnen van Pere Ventura sinds midden jaren negentig op de Nederlandse markt verkrijgbaar. De naam Cavad'or verwijst zelfs naar de eerste cava - Lagrima d'or - van Pere Ventura.

Pere Ventura
Pere Ventura is een vrij jong bedrijf, opgericht in 1992 door een telg uit een geslacht dat zijn sporen in de cava-wereld ruim heeft verdiend. De overgrootvader van Pere was bijvoorbeeld oenoloog bij een grote producent en richtte later zelf de firma Torre Blanca op. Pere ging echter zijn eigen weg en bouwde letterlijk en figuurlijk van de grond af een nieuw bedrijf op. Ondergrondse kelders, vinificatieruimtes en bottellijnen werden aangelegd en een uitgekiende marketing opgezet. Dit alles wordt uitgevoerd volgens de strenge eisen die Pere stelde en stelt. Voor de wijnen wordt op traditionele wijze gewerkt, met respect voor mens en omgeving, maar wel met toepassing van de nieuwste inzichten. Zo worden de flessen cava iedere dag met de hand een achtste slag gedraaid; andere bedrijven hebben dit proces vaak gemechaniseerd.

Voor de marketing pakt Pere Ventura het ook grondig aan, met bijvoorbeeld exclusieve stands op beurzen als de Alimentaria en een goud-zwart geblokte kraag om de hals van de fles. Op die manier is een fles Pere Ventura zelfs in een ijsmanchet herkenbaar. (Let maar eens op, meestal zijn cava- en champagneflessen voorzien van een neutrale gouden of zilveren halsfolie!). Inmiddels staan de cava’s op de kaart van exclusieve hotels en restaurants in 14 landen en kunnen de gasten bij het wereldberoemde restaurant El Bulli kiezen voor de Pere Ventura Rosé Brut als huisaperitief!

Geproefd
Om te beginnen en er even in te komen, proefden we de Semi Sec Reserva: heerlijk fris, veel fruit - druivig zelfs - met een aangenaam, bijna kinine-achtig bittertje. Een echte feestcava, maar ook heerlijk bij desserts.

Daarna was het de beurt aan de twee rosés uit de collectie: een Semi Sec en een Brut. De Brut wordt geschonken bij El Bulli, maar ik viel eigenlijk meer voor de 'zoetere' versie. Ik zie me daar al mee ontbijten, op een zonnig terras, met veel vers fruit erbij! Beide wijnen roken naar rood en zwart fruit, vooral zwarte bessen, hadden een mooie subtiele mousse in het glas en in de mond en dronken zeer prettig weg. De rosés zijn gemaakt van trépatdruiven uit een wat zuidelijker gelegen gebied in Catalonië, Conca de Barbera.

We vervolgden onze tocht met de Brut Reserva en de Tresor (een Reserva Brut Nature). Deze laatste is de moderne versie van de oorspronkelijk Lagrima d'or, en een echte, typische Catalaanse cava. Stevig, ongepolijst, karaktervol, fris, lange afdronk, sappig; ruikt naar amandelen, heeft een hint van citrus in de mond. Heerlijk bij de Catalaanse keuken, van vis en schelpdieren tot worstjes en ham! Neem hem mee naar het bos, met brood en ham, en geniet in het zonnetje; of drink hem op het strand, bij wat gefrituurde visjes of inktvisringen.

Tot slot proefden we de Cupatge d'Honor, een cava waarin naast 70% xarel.lo ook 30% chardonnay is verwerkt. En dat ruik en proef je! Mineralig, wat gerookt, notig, lijkt wat op een champagne. Ik dacht aan een rijping op hout, maar deze wijn heeft net zo min als de andere geproefde wijnen een houten vat gezien, aldus Daniël Schuringa. Een zeer karaktervolle, klassieke cava, voor als er een elegante maar toch stevige wijn geschonken moet worden. Zakendiners, formele partijen, dat soort werk.

Mijn voorkeur: de typisch Catalaanse Tresor, al snel gevolgd door de twee rosés. Maar ook tegen de Semi Sec Reserva en de andere geproefde wijnen zal ik nooit nee zeggen! Ik vrees dat dit eerste cava-bezoek mij goed verpest heeft. En wat een heerlijk idee dat dit allemaal in Nederland te koop is. Ik kan niet wachten om opnieuw op onderzoek te gaan!

foto kurk: Nico

Een Boekje van den Wijn

Net zoals er collectief reclame voor fruit, brood en zuivel is, zo is er ook collectieve reclame voor wijn. In het najaar is er meestal een campagne voor Bordeaux, in het voorjaar moeten we allemaal weer wijnen uit de Elzas drinken bij de asperges of bij de vis. Deze campagnes worden meestal georganiseerd door belangen- vertegenwoordigers van die specifieke wijnen. Wat we in Nederland zelden meer zien, is propaganda voor wijn heel in het algemeen, met uitzondering van de activiteiten in de Nationale Wijnweek.

Voor de Tweede Wereldoorlog was dat wel anders: de Vereniging voor Nederlandse Wijnhandelaren (VNW), opgericht in 1899, hield zich in grote mate bezig met het aanprijzen van wijn. Oorspronkelijk was deze - inmiddels Koninklijke - vereniging voortgekomen uit een protestactie in 1898 tegen een voorgenomen verhoging van de accijnzen. Maar al snel vonden de verenigde wijnhandelaren zich in andere gezamenlijke belangen, zoals strijd tegen wijnvervalsingen, de eigen import door particulieren (toen al!) én dus de wijnpromotie. De oogsten van 1883, 1899, 1900 en 1904 waren zo rijk geweest dat er veel goede en goedkope wijn op de markt was. Dat moest maar eens aan de man gebracht worden, aan de 'gewone' man, wel te verstaan. Want de notabelen, die dronken al wel wijn, maar de gewone man kon toch eigenlijk beter wijn drinken dan jenever....

In de loop der jaren verschenen diverse promotionele publicaties, wel altijd in de chique stijl van de plechtige VNW. Veel 'gewone' mannen werden er dan ook niet bereikt. Pas na de Eerste Wereldoorlog leek bij de VNW het besef door te dringen dat met advertenties in het NRC en met boekjes verkrijgbaar bij de wijnhandelaar zelf het beoogde publiek niet bereikt zou worden. Met doordrukken van de advertorials uit het NRC en met bijvoorbeeld wijnkalenders wist men uiteindelijk wél een breder publiek te bereiken.

In 1936 verscheen een boekje geschreven door J.W.F. Werumeus Buning en geïllustreerd door de bekende tekenaar Jo Spier. Dit Boekje van den Wijn werd in een oplage van 45.000 exemplaren gedrukt en ook weer verspreid via de wijnhandelaren. Recent kreeg ik een exemplaar van vrienden van mijn ouders. Ooit werd dit boekje aangeboden door 'N.V. Hoogewerff, Chabot & Visser's Wijnhandel te Arnhem, Rotterdam en Den Haag' aan één van de ouders van die vrienden.

Het Boekje van den Wijn is een uiterst curieus boekwerk. Met stijgende verbazing heb ik het gelezen: het bevat 'een sprookje vooraf, een tafelrede tot besluit, benevens vele wetenswaardigheden en examenvragen over den wijn en wat er bij past, voor zoo verre deze in kort bestek verzameld konden worden'. De thematiek is allemaal heel bekend en eigenlijk sinds 1936 niet veranderd: een dure Bordeaux is niet per definitie beter dan een goede landwijn, rode wijn kan ook best bij vis, witte wijn bij vlees, rode wijn drink je het best op een kamertemperatuur van 18 °C etc... Thema's die ook hier op Wijnkronieken nog altijd aan de orde komen. De vorm waarin al die wetenswaardigheden gegoten worden, roept echter wel wat vraagtekens op: een sprookje over een koning die zijn drie zonen test, een gedeelte met de 'wijnlessen' van een fictieve prins die meer leert van de keldermeester dan van de hooggeleerde heren wijnprofessoren, en een tafelrede van de koning tot zijn zoon, de prins. De delen lijken maar nauwelijks samenhang te hebben, al vermoed ik dat er stevig gezinspeeld wordt op personen en gebeurtenissen die voor de lezer van 1936 herkenbaar waren.

Maar dan het het taalgebruik: dat is waarschijnlijk zelfs voor een 'gewone' man van 1936 toch wat te hoog gegrepen. Een voorbeeld: 'De wijn is echter meer: hij is de natuurlijke drank der aarde, hij lescht den dorst als alledaagsche wijn en verfijnt ze, want hij laat ons steeds een dorst naar beteren wijn, en in dien beteren wijn lesschen wij niet meer onzen dorst, maar wij beseffen dat er steeds hooger en hooger dorst mogelijk is, en steeds hooger bevrediging.'

Jammer dat ze in de jaren dertig nog geen 'bloggers' hadden ;-) De collectieve propaganda was er meer mee gediend geweest dan met dit boekje, vermoed ik. Een leuk tijdsdocument blijft het wel, het Boekje van den Wijn. Ik zal het koesteren in mijn boekenkast, naast het Boekje van het Glas, ook van Werumeus Buning.