All That Wine and Jazz

Na een middag mooie wijnen proeven is het niet altijd even makkelijk je gedachten daarover vast te leggen. Vermoeidheid slaat toe, andere klussen eisen je aandacht, de was moet gevouwen, het werk voor de volgende dag voorbereid. Maar die wijnen blijven in je hoofd zitten, ze eisen hun aandacht gewoon op. En terecht, want ze zijn zo de moeite waard om door een groter publiek te leren kennen.

Gisteren bezocht ik All That Jazz and Wine, een proeverij van 9 kleine importeurs in het Bimhuis, aan het IJ. Met een prachtig uitzicht over de Amsterdamse stationshallen en het water mooie wijnen proeven, wat wil je nog meer? Gelukkig waren we op tijd aanwezig, zodat we nog relatief geconcentreerd een paar mooie ontdekkingen konden doen.
Wijnen die het vragen om op een ander tijdstip nader verkend te worden, want proeven op zo'n gezellige proeverij is lastiger dan je denkt. Veel verder dan 'lekker', 'mooi', 'soepel', 'prettig', kom je eigenlijk niet, en dat is jammer, want veel wijnen verdienen het beter aangeprezen te worden. Ondanks deze handicap nu toch een aantal tips naar aanleiding van deze bijzondere proeverij, waar de kleine importeurs weer imponeerden door hun gepassioneerde keuzes en bijzondere vondsten.

Champagne!
Laat ik beginnen bij de verrassend betaalbare en mooie champagnes van de Haasdijk Wine Group. De naam van het bedrijf suggereert een 'big company', maar drijvende kracht is Mark Haasdijk, die bij kleine champagneboeren diverse juweeltjes weet weg te halen. Bekende namen als Legras & Haas heeft hij in het assortiment, en de wijnen van een speciale club van 25 producenten die hun wijnen in een ander model fles bottelen. Eén daarvan is het huis Nominé-Renard, met hun Special Club Millésime 2004. Een Brut waar je rustig voor moet gaan zitten, met gerijpte tonen van noga en brood, gemaakt van 35 jaar oude stokken chardonnay en pinot noir. Aan het lege glas bleef je nog minutenlang ruiken!

Oostenrijk
Volgende stop was Good Grapes, waar Erwin Blezer weer zijn schitterende Oostenrijkse assortiment presenteerde. Ik heb het bij de wijnen van Ebner-Ebenauer gehouden. Dit huis uit het Weinviertel was vertegenwoordigd met drie zeer sappige huiswijnen en een pittige St. Laurent van 50 jaar oude stokken. De witte Vom Haus, een cuvée van welschriesling en müller thurgau, wil ik deze lente nog wel eens bij een mooie ei-bacon-broodsalade uitproberen. En die St. Laurent Alte Reben 2007 verdient ook meer aandacht dan hij nu van mij kreeg.

Italië en Frankrijk
Bij de Geluksdruif was ook al elk schot raak: de frisse en fruitige Sauvignon Blanc Basarico 2009 uit Piemonte, van Adriano, Marco e Vittorio, bijvoorbeeld. Typisch Sauvignon Blanc - kruisbes en grapefruit - met een beetje laurier. Domaine Labet uit de Jura was vertegenwoordigd met een 100% Chardonnay, Fleur de Marne 'La Bardette' 2007. Heeft de fijne hoge zuren van een typische Jurawijn, is gemaakt in de fruitige stijl met een heel klein hintje van het oxidatieve, veroorzaakt door de gebruikt houden vaten. Een zeer spannende wijn, met veel diepgang.
Een kanjer was ook de Prieuré de Saint Jean de Bébian blanc 2007, gemaakt van 60% roussanne, 15% picpoul, 15% clairette en 10% grenache blanc en gerijpt op 25% nieuw hout. Een krachtige en kruidige mediterrane wijn, die je meeneemt naar haventjes vol visrestaurants en zonsondergangen over de baai. Vol, krachtig, kruidig, met aroma's waar je aan blijft ruiken en ruiken.
Ook uit de Languedoc afkomstig was de Les Grès 2008 van Mas Granier, van 70% syrah, 20% mourvèdre en 10% grenache. Soepel, makkelijk, maar zeker niet simpel! Heerlijk bij gegrild vlees, en met een prima prijs-kwaliteitverhouding. Voor € 11,50 is dit heel veel lekker wijn in je glas!

Spanje
Als één na laatste wil ik de wijnen van Lekkersapje noemen. Oké, misschien niet zo'n elegante naam voor een wijnhandel, maar het moet gezegd, Bernd Weeke importeert lekkere sapjes! We proefden er diverse, maar de wijn die ons het meest bekoorde was de Graciano 2005 van Heretat de Taverners uit de omgeving van Valencia. Een oud wijnhuis, dat van de Riojadruif graciano hier een mooie mono cépage weet te maken, met een frisheid die je niet verwacht zo ver zuidelijk.
Aroma's van fruit en inkt, bosbes en af en toe wat rozijntjes. Fruitig, soepel en fris in de mond, met een goede zuurgraad en afgeronde tannines. En ondanks zijn 90 Parkerpunten nog zeer betaalbaar, € 12,95!

We sloten af met de cava's van Dominio de la Vega uit Utiel-Requena, geïmporteerd door Imporium. Van de drie vielen vooral de Brut van 100% macabeo en de Rosado van 100% pinot noir op. Beide lekker koud, fris, knisperend. Heerlijk om zo'n proeverij mee af te sluiten en weer met een opgefrist gevoel op huis aan te gaan.

Born Digital Wine Awards

Op de European Wine Bloggers Conference in Wenen, in oktober van vorig jaar, werden de Born Digital Wine Awards aangekondigd door Robert McIntosh en Ryan en Gabriella Opaz.

Deze Born Digital Wine Awards zijn een poging om recht te doen aan de nieuwe golf van online wijnjournalistiek. Elk jaar zullen de beste individuele voorbeelden van elektronische publicaties worden beoordeeld. Dit is inclusief video en audio. Deelnemers mogen afkomstig zijn uit de hele wereld, en de jury bestaat uit belangrijke professionals: Jancis Robinson, Evan Schnittman, Elin McCoy, Patrick Schmitt, Robert Joseph en Hervé Lalau. Voor diverse categorieën wordt een prijs toegekend.

Blogs, twitter, video, audio
Online publiceren over wijn, of het nu in de vorm van een video, een blog, twitter of via een ander platform plaatsvindt, is op dit moment explosief aan het ontwikkelen. Er zijn al diverse pogingen (lees: prijzen) om de inhoud te beoordelen en in categorieën in te delen, maar aan deze pogingen kleven tot nog toe allerhande nadelen: te weinig nadruk op de inhoud, te veel belangstelling voor individuen en vormgeving bijvoorbeeld. Bovendien hebben weinig prijzen een wereldwijde uitstraling.

Content in je eigen taal!
Om al deze redenen hebben de organisatoren van de European Wine Bloggers Conference een unieke prijs ingesteld: de Born Digital Wine Awards. Vergelijk het qua vorm met de Pulitzer Prijzen! Het idee erachter is vooral gericht op het stimuleren en promoten van kwalitatief hoogstaande inhoud (content), door het creëren van een prijs met een echte waarde, uitgesproken door een panel van autoritatieve juryleden.

Content die in aanmerking wil komen voor een prijs, moet eerst gepubliceerd zijn in een elektronische vorm, online, zonder beperkingen. Content mag verschenen zijn in print, maar niet nadat het ook in een elektronisch medium is verschenen.

De prijzen zullen in het Engels beoordeeld worden, maar inhoud kan in iedere taal ingediend worden! Een auteur die een artikel inlevert in een taal anders dan Engels, wordt aangemoedigd daar een vertaling bij te leveren. Als de auteur hier niet de middelen toe heeft, zal een vertaling op kosten van het organiserend comité gemaakt worden.

Inzendingen voor de eerste Born Digital Wine Award – over content gepubliceerd in 2010 - kunnen nog tot 28 februari a.s. ingediend worden. De jurering begint op 1 maart 2011. Uitgebreide informatie over het indienen van een artikel is te vinden in diverse talen op de site van de Born Digital Wine Awards.

Succes!!

Pakkenvrees: Wine Professional 2011

Elk jaar gebeurt het weer: vooraf een sterke aarzeling, tegenzin zelfs, om naar Wine Professional af te reizen, achteraf groot enthousiasme over wat ik allemaal heb beleefd. En sinds kort weet ik waar die aarzeling aan ligt: ik lijd aan pakkenvrees! En ik heb begrepen dat er meer mensen aan lijden, gelukkig ;-)

Wat dat is, pakkenvrees? Dat houdt in een huiver om een grote ruimte te betreden waar zeer veel belangrijk kijkende en -doende mannen het beeld bepalen. Wine Professional is namelijk vol mannen in pak – wat overigens ook verlangd wordt door de organisatie. Die pakken zie je vooral bij de grote stands, de big shots onder de importeurs. Het levert het beeld op wat veel (jongere) wijnliefhebbers zo tegenstaat aan 'wijn': een cultuur van oudere, ietwat hooghartige heren die gewichtig doen over een drank die gewoon gezellig en ontspannend moet zijn.
Gelukkig valt het in de praktijk erg mee, als je zo'n pak leert kennen. Maar toch.... Nou snap ik ook waarom ik meestal bij de kleinere importeurs op een beurs uitkom: stukken minder pakken daar, en bovendien veel meer vrouwen!

Stands met vrouwen

Afgelopen maandag, op de negende editie van Wine Professional, kwam ik vooral (maar niet uitsluitend) terecht bij stands bemand door vrouwen, realiseer ik me achteraf. Ik heb het er echt niet om gedaan, maar zij hadden gewoon de wijnen die ik interessant vond. Een overzicht van een dagje wijnwereld in de RAI.

Het begon al goed met de VVN - de vereniging voor vinologen in Nederland - waar twee vrouwelijke vinologen mij van harte uitnodigden mee te doen aan de wedstrijd: raad het druivenras en het gebied waar de wijn vandaag komt. Ik heb een gokje gewaagd, maar geef mezelf weinig kans. Een nascholingscursus binnenkort lijkt me niet overbodig ;-)

Bij Duitse Wijn had ik een - zeer prettige - afspraak met een man in pak. Maar ik raakte ook in gesprek met Barbara Rundquist-Müller van Weingut Dr. H. Thanisch, die me samen met haar wijnmaker verrukkelijke  Rieslings van de Moezel liet proeven. Het wordt toch hoog tijd weer eens naar de Moezel af te reizen.

Bij Regina Meij's Imperial Wijnkoperij geen pak achter de tafel te bekennen. Ik was verheugd er de wijnen van het Weense huis Zahel aan te treffen, mét een uitstekend mousserende Gemischter Satz. Dat was nieuw voor me. Anna Tornai van het gelijknamige Hongaanse wijnhuis liet me vervolgens een serie mooie wijnen proeven, niet alleen van het eigen wijngoed, maar ook van de buren. Tornai ligt in Somló, niet ver van de Oostenrijkse grens in noordwest Hongarije. Wie van rare druiven houdt, kon hier zijn hart ophalen: juhfark, zenit (kruising van bouvier en ezerjo), hárslevelü, furmint, olaszrizling.

Ook bij Miranda Beems Wine Import vrouwen achter de tafel. Miranda zelf natuurlijk, en de zussen Pfneiszl uit het Hongaarse Sopron, die me hun indrukwekkende biologische reeks rode wijnen lieten proeven, voor een groot deel kékfrankos (of blaufränkisch).

Vouvray en veel hapjes

Dankzij Colette van CK MediaPromotions kreeg ik nog een plaatsje bij de masterclass Vouvray, waar de immer actieve wijnmakers van deze Franse appellation opnieuw acte de presence gaven. Wat een verschillende stijlen kun je toch produceren met Chenin Blanc: mousserend en stil, droog en zoet Chefkok  Niven Kunz maakte bij de wijnen twee elegante gerechtjes, die prima als lunch konden dienen: coquille saint jacques en zachtgegaarde kreeft.

Tussen de bedrijven door moesten natuurlijk veel leden van het netwerk Vrouwen in de wijn begroet worden. Verder oesters gegeten, Franse kaas gesnoept en een broodje oude kaas geritseld. Toch ook maar wat stands met mannen bezocht, maar dan wel kleine importeurs: Portugal Wijnimport bijvoorbeeld. Ik beperkte me tot het proeven van de witte, en die wisten me over het algemeen zeer te bekoren. Volgens mij had ik die ervaring vorig jaar ook al, met Portugese wijnen.... Daar moet ik me nog eens meer in gaan verdiepen.

Madeira

De afsluiting van dag was tevens ook het hoogtepunt, zowel vineus als wat betreft de pakkenvrees. Het leek wel of madeira vrouwen niet aanspreekt, zoveel donker gejaste mannen namen er deel aan de masterclass Madeira, met wijnen van het huis Barbeito. Eigenaar Ricardo Diogo Freitas lichtte negen van zijn madeira's toe, plus een tweetal die het bedrijf geërfd heeft van voorgangers. Ik vond madeira altijd al geweldig, maar die van Barbeito zijn top. Ik zou ze graag eens naast die van Henriques & Henriques zetten, die we zelf af en toe in huis hebben. Barbeito is naar eigen zeggen een jong bedrijf, opgericht in 1946. Op dit moment is de derde generatie aan het roer, en dat roer is stevig omgegooid in de afgelopen jaren. Madeira's komen er niet uit ovens (estufas), bijvoorbeeld, en de alom vergruisde druif tinta negra mole heeft een herwaardering ondergaan.

Topper van de proeverij was de blend van verdelho en boal, VB Lote 2 Reserva, waarbij John Halvemaan een subliem gerechtje van krokante zwezerik met artisjokpuree en perencompôte serveerde. Bij de Halve Maan ga ik eens eten! Indrukwekkend waren ook de twee madeira's uit de 19e eeuw: van 1875 en 1834. Moet je je voorstellen, een madeira van vóór koningin Emma, uit de tijd dat Napoleon nog maar net definitief van het toneel was verdwenen. Phylloxera moest nog gaan huishouden, twee wereldoorlogen waren nog niet uitgevochten. En als je dan zag hoe fris van kleur deze wijn was... Onvoorstelbaar, net als de geur en smaak van vooral de madeira uit 1834. Barbeito verkoopt deze wijnen niet, maar wil ze alleen op proeverijen serveren om het potentieel van de drank te tonen. En dat is gelukt!

Overigens, Ricardo Diogo Freitas had geen pak aan.....!

Wijn in het museum

In het kader van de tentoonstelling A la c’Arte. De kunst van het eten – Eten in de kunst, organiseerde ik op 7 november in het Noordbrabants Museum een proeverij met Brabantse en Betuwse wijnen. De Nederlandse wijn staat zo in de belangstelling, dat ik dat met een gerust hart aandurfde. Bovendien is de kwaliteit nog altijd aan het toenemen; vijf jaar geleden had ik misschien meer aarzeling gehad een dergelijk evenement te organiseren.

Voor het evenement benaderde ik zes bedrijven; in Brabant Dassemus, De Daalgard, De Linie en d’Heerstaayen en in de Betuwe De Oude Waalstroom en Betuws Wijndomein. Per omgaande zegden ze allemaal onmiddellijk toe te komen! Ook de publieke belangstelling was overweldigend. Binnen enkele uren nadat de actie via de Nieuwsbrief van de Museumjaarkaarthouders was aangekondigd, zaten de twee groepen vol. Nederlandse wijn kan zich echt in een groeiende belangstelling verheugen. (Dat toonde de opkomst bij de opening van de tentoonstelling over Gelderse wijn ook al aan.)


Nederlands wijnevent
Op de dag zelf bleef helaas een groot deel van de aanmelders weg. Erg jammer dat mensen zich daarbij niet realiseren dat zij daarmee anderen benadelen! De mensen die wel naar Den Bosch kwamen, in totaal zo’n 65 personen, hadden een zeer interessante middag. De aanwezige wijnproducenten hadden hun tafels aangekleed met veel extra informatie en een selectie van hun wijnen. Bovendien vielen de wijnen en het initiatief bij het publiek erg in de smaak. Het is in Nederland helaas nog weinig mogelijk geweest wijnen van diverse producenten naast elkaar te proeven. Deze bijeenkomst bood een unieke gelegenheid voor het publiek om nu eens een breder beeld van de Nederlandse wijnen te krijgen! Waar blijft hét Nederlandse wijnevent? Zelfs op de European Wine Bloggers Conference, waar ik één Nederlandse wijn mee naar toe had genomen, werd al gevraagd of er een evenement met alle Nederlandse producenten was...


Prijswinnaars
De wijnen die open stonden, waren deels prijswinnaars van de recente Nationale Wijnkeuring 2010. Mij bevielen daarbij de witte prijswinnaars het beste. Bijvoorbeeld Chaams genoegen 2009 van Wijngaard Dassemus, Cuvée Sint Agatha 2009 van De Daalgaard of Marius van Stokkom's Domein de Linie 2009 Wit, alledrie bekroond met een zilveren medaille. Ook Cuvée I van Betuws Wijngoed, bekroond met brons, wil ik graag nog eens drinken. Zoals altijd konden de rode wijnen me nog niet echt bekoren. Wat mij betreft hebben die nog een weg te gaan in Nederland.

Foto's: Nico Poppelier

Volgend jaar ... #EWBC in Italië

Vanavond in Restaurant Oesterreicher im Mak werd het aangekondigd: de volgende European Wine Bloggers Conference zal gehouden worden in oktober 2011, in Franciacorta, hét Italiaanse gebied voor mousserende wijnen volgens de methode traditionele. Dus zeg niet dat jullie het niet ver van te voren wisten, Nederlandse wijnbloggers!

En hoe gezellig het kan zijn op zo'n conferentie:


Opnieuw met een ongelooflijke hoeveelheid Oostenrijkse wijnen om te proeven. Ik heb me beperkt tot de 'rare' druiven vanavond: een Schilcher Brut van blauer wildbacher (droge mousserende rosé, met zeer hoge zuren), een Rotgipfler en twee Roter Veltliners. Zeer de moeite waard!

Live from Vienna - #EWBC

De tweede dag van EWBC, de European Wine Bloggers Conference zit er bijna op. Ik ben in Wenen, en luister met 200 andere vooral Europese wine bloggers en mensen die actief op Twitter en Facebook over wijn communiceren, naar key note speakers als Elin McCoy, auteur van The Emperor of Wine, en Evan Schnittman, een van de directeuren van Bloomsbury Publishers. We bezoeken seminars over social media en treffen elkaar in de wandelgangen. En dat is misschien wel een van de leukste aspecten van deze conferentie. Mensen die je van Twitter kent, ontmoet je hier in levende lijve.


Van Portugese wijnproducent Oscar Quevedo (@quevedo) krijg ik een stevige omhelzing. We kennen elkaar al een jaar of twee, maar spreken elkaar nu voor het eerst echt. Zaterdag proef ik ook eindelijk zijn wijnen en ports. Vrijdagavond aan tafel bij Mayer am Pfarrplatz, een zogenaamde Heurige, maak ik nader kennis met Thomas, @Winzerblog op Twitter. 'Oh, nou weet ik wie je bent, Wijnkronieken', zegt hij plotseling.


En in de bus spreek ik uitgebreid met Per Karlsson (@bkwineper), de Zweed die in Parijs woont en wijnreizen organiseert samen met zijn vrouw. Graag had ik Per's fantastische foto's in de
WijnWebWinkelgids gebruikt, maar dat liep toch anders. Eerder schudde ik al de hand van Thomas Burg (@thobu), die zijn webshop met alleen Grüner Veltliner nu ook in het Nederlands gaat vertalen. Ik bied hem spontaan aan de teksten die vertaald zijn door een vriend die in Nederland heeft gewoond, nog even na te lopen.


We proeven Oostenrijkse wijnen samen, en ik introduceer vandaag tijdens de lunch een fles van de Reestlandhoeve. De reacties zijn fantastisch: A Dutch wine? Wow, that is something... En ze vinden de wijn echt lekker en de moeite waard. Ineens ben ik de vertegenwoordigster van de Nederlandse wijnen ;-) Een slogan voor volgende keer bedenkt thomas Ungrad (@Thomasuw) van Unser Wein voor me: Get in touch with the Dutch...


Natuurlijk discussiëren we ook over serieuze zaken als wat is een wine blogger, hoe kunnen we er een boterham uit halen en wat is de toekomst van wijncommunicatie. En die discussie gaat morgen ongetwijfeld voort, als we de wijngebieden in gaan, meer gaan proeven, wijnmakers ontmoeten, en nog meer zullen bloggen en twitteren...

Wordt vervolgd.

Secret Wine, of: blind proeven is onmogelijk

Ten zuidoosten van de stad Nîmes ligt het wijngebied Costières de Nîmes. De wijngaarden liggen er aan de westkant van de Rhône, hemelsbreed niet echt ver van de bekendere Côtes-du-Rhône. De Costières de Nîmes vormen eigenlijk een overgang tussen de wijngaarden van de Languedoc en die aan de rand van het Massif Central, langs de Rhône. De berichten zijn dat er steeds betere wijn vandaan komt, maar zelf heb ik daar weinig ervaring mee.

Het gebied moest blijkbaar gepromoot worden, want recent startte het bedrijf Claire de Lune een ludieke bloggersactie, Secret Wine. 85 bloggers uit de hele wereld kregen drie flessen toegestuurd, met alleen een etiket Secret Wine, en een nummer. Bij toezending wisten we helemaal niets over herkomst, land, prijs of wat dan ook. Het bedrijf Claire de Lune was ook slecht op internet te vinden. De toegezonden flessen waren verder volkomen identiek. De bloggers werd gevraagd de wijnen te proeven en aan te geven wat de herkomst van elk van de drie wijnen was.

Uitdaging
Nou, dat vonden Nico en ik wel een leuke uitdaging. We zetten de nummers 079, 390 en 714 op een rijtje en gingen er eens goed voor zitten. Over nummer 079 waren we het snel eens. De fruitigheid en kruidigheid, het pepertje en de structuur deden ons al snel in de richting van de Rhône gaan. Ik koos uiteindelijk voor Côtes-du-Rhône als mijn inzending. (En bleek er achteraf met deze wijn niet heel ver naast gezeten te hebben.) Met de andere twee hadden we meer moeite. Ervan uitgaande dat het Franse wijnen waren (de mail was tenslotte in het Frans gesteld, de website in het Engels en het Frans), hebben we de hele Franse wijnbouwzône de revue laten passeren. We waren het ook grondig met elkaar oneens. Nico was ervan overtuigd dat 390 een Bordeaux-blend was, cabernet sauvignon en merlot. Zelf rook en proefde ik honing, lavendel, laurier, maar ook wat roosvicee en dacht meer in de richting van de Languedoc. Toch wist ik ook Nico's keuze voor een blend met cabernet wel te plaatsen: ik proefde veel cassis en koos uiteindelijk voor een appellation in de Roussillon waar ook cabernet is toegestaan: Malepère. Over nummer 714 bereikten we meer overeenstemming. Dat moest ergens uit een meer noordelijk gebied komen. Beaujolais misschien, of iets in de Loire? Ik koos uiteindelijk voor de fruitigheid van een Morgon, een cru de Beaujolais.

Blind proeven
Enfin, om een lang verhaal kort te maken: samen met mij hadden alle andere 84 bloggers het faliekant fout in de eerste ronde. Niemand was in staat om blind de drie wijnen correct te benoemen. Zo zie je maar weer: echt blind proeven, zonder enige hint, is een kunst die slechts heel weinigen beheersen. En waarom zou je ook, behalve in zo'n ludieke wedstrijd?

Pas na een hint van de organisatie en een tweede ronde werd een winnaar gevonden: alle wijnen bleken uit de Costières de Nîmes te komen, en alle wijnen waren gemaakt van minimaal syrah en grenache, eventueel aangevuld met carignan, mourvèdre of cinsault. De geproefde wijnen waren alle van goede kwaliteit, en maken me zeker nieuwsgierig naar het gebied. Het gaat op het lijstje van 'wijngebieden nog eens te bezoeken'. En de winnaar? Die komt uit Zweden: Ingvar Johansson, psychotherapeut en wijnliefhebber. Hij mag op reis met een cheque van 1000 euro. Misschien wel naar de Costìères de Nîmes, waar met Pinksteren grootste feesten plaats vinden....

Jurylid bij de Smaak van Nederland

In één week deelnemen aan twee jury's, dat is best bijzonder. Maandag 4 oktober beoordeelde ik samen met een twintigtal anderen Fairtrade wijnen, dinsdag 5 oktober mocht ik samen met Dick Veerman, Jeroen Thijssen en Puck Kerkhoven oordelen over de producten ingezonden voor de voorrondes van de Smaak van Nederland. En wat was dat leuk! Eigenlijk veel leuker dan wijn beoordelen op een willekeurige proeverij, omdat we ook de makers erbij hadden, met de bijbehorende verhalen.

Vanaf het begin: Syntens organiseert samen met Foodlog.nl de Smaak van Nederland. Het gaat daarbij om het lekkerste product van Nederlandse bodem. Deelnemers zijn
Nederlandse agri- en MKB-bedrijven (max. 250 medewerkers), met de ambitie om het bedrijf of product een stap verder te brengen. Zij presenteerden een voedingsproduct van eigen productie, waarvan het hoofdingrediënt uit Nederland komt.

Wilde vlierbessen
Zo, dat staat er maar even mooi. En dan moesten de producenten ook nog wat toevoegen met hun product; niet zomaar de zoveelste bijzondere tomaat, speciale kaas of ambachtelijk brood, maar er moest wel degelijk op bijzondere of duurzame of onderscheidende wijze omgegaan zijn met de ingrediënten. Een goed voorbeeld: Chris Hartmann uit Maastricht liet een framboos-vlierbessensiroop proeven, van uitsluitend vlierbessen en frambozen. Heel simpel, zou je denken, maar die vlierbessen werden wel gewoon geplukt in het wild, door buurjongens en -meisjes, van grote vlierhagen in de omgeving van zijn woonplaats. Hier werd wildpluk tot culinair product verwerkt! Met recht is Chris van La Louche Culinair door naar de finale van de Smaak van Nederland op 30 november in Den Bosch.


Proeven als een vinoloog
Maar terug naar hoe ik daar verzeild raakte: organisator Dick Veerman wilde bij de voorrondes van de Smaak van Nederland graag een vinoloog in het panel, vanwege de proefkwaliteiten van mensen die professioneel met wijn bezig zijn. En inderdaad, ik heb volgens alle regelen der vinologische kunst de aangeboden etenswaren besnuffeld, geproefd, in de mond gehouden en beoordeeld. Grappig om nu eens vooral aan eten te ruiken! Ook bij eten is de kleur, het uiterlijk, van een product belangrijk, net als bij wijn. En ook bij levensmiddelen moet de geur aantrekkelijk zijn, niet muf, of oudbakken, of anders vies. En net als bij wijn zijn mondgevoel, structuur, frisheid in de mond, belangrijk. Is de korst krokant of oudbakken? Is het snoepje rubberig of lekker stevig? Is de likeur filmend, glad of korrelig? Allemaal aspecten om de aangeboden producten op te beoordelen.

Stampbal en zomerbier
Ik nam deel aan de derde voorronde in Heeswijk-Dinther, waar producenten uit Brabant, Zeeland en Limburg hun waren konden presenteren. En zoals gezegd: wat heb ik genoten. Daar was bijvoorbeeld de vegetarische snack de stampbal, van EKRA – superlekker, supergezond en een absolute finalekandidaat. Dan het verrukkelijke lichte en smaakvolle zomerbier Euleteul van De Fontein, een mini-brouwerij uit Stein die 23 speciaalbieren op de kaart heeft staan. Smaakmakers voor het bier komen veelal uit de directe omgeving, zoals de vlierbloesem uit eigen tuin. Ook De Fontein is door naar de finale.

Gastheer Petrushoeve
Heerlijk was ook de tomatenmarmelade van de Petrushoeve, gastheer van het evenement. Dit prachtige culinaire centrum biedt kookavonden aan culinaire clubs, en maakt daarnaast een hele reeks aan eigen producten. (De paprikamayonaise is verrukkelijk bij Marokkaans gekruide gehaktballetjes!) De Petrushoeve behoorde niet tot de winnaars, maar die producten vinden absoluut hun weg wel.

Enfin, het voert wat ver om al die heerlijke smaken, van tomaat tot brood en van bonbons tot kaas, op te gaan sommen. Ik heb genoten van het evenement, en vooral van het feit dat je vaste etenswaren ook kunt beoordelen met een vinologische inslag. Een verrijking! En ik kijk uit naar de finale binnenkort.

Foto's: zalm en groentenchips met tomatenmarmelade (Petrushoeve); vlierbes-framboossiroop verwerkt in o.a. ijs en hangop (La Louche Culinair); Zomerbier Euleteul van De Fontein.

Tentoonstelling 'Gelderland wijnland'

Met het kurken van een bijzondere Gelderse Cuvee, een blend van verschillende Gelderse rode wijnen, en het uitspreken van een korte speech opende Clemens Cornielje, Commissaris van de Koningin in Gelderland, op donderdag 23 september 2010 de nieuwe expositie Wijn en kunst uit Gelderland in het Nederlands Wijnmuseum.

Gelderland is een van de productiefste wijnprovincie's van Nederland. De wijnbouw is er de laatste jaren flink van de grond gekomen, zowel kwantitatief als kwalitatief. Bij de recente Nationale Wijnkeuring kwamen heel wat medailles in Gelderland terecht!
Tot nu toe waren er echter weinig gelegenheden en proeverijen waar je als consument een overzicht kon krijgen van al die steeds beter wordende Gelderse wijnen. Met de inrichting van de nieuwe tentoonstelling wordt gelukkig in die leemte voorzien. De tentoonstelling geeft namelijk een prachtig en informatief beeld van de wijnbouw in deze provincie. Veertien producenten zijn er vertegenwoordigd, elk met een serie flessen, mooi fotomateriaal en zaken als een oude wijnstronk, een bodemmonster of een vinificatievat. Uitgebreide teksten lichten de geschiedenis en de achtergrond van het wijndomein toe.

Tijdens de opening waren die wijnen ook te proeven en opnieuw was ik aangenaam verrast door de kwaliteit ervan. (Dat ben ik al de hele maand september, waarin ik diverse wijndomeinen in Nederland bezocht.) Bijvoorbeeld door de krachtige, prettige rosé van de Verenigde Achterhoekse wijnbouwers, Weerkomm'n 2008, of Eigenwijzewijn – Si Antonio 2008 (ook al een rosé) van Wijngaard Slingehorst. Dan was er onder andere de lekkere Linge Wit 2009 van het Betuws Wijndomein én de Kus van Thérèse Regent Barrique 2008 – zowaar een van de eerste wijnen van regent die ik lekker vond.

Het is te hopen dat dergelijke proeverijen vaker georganiseerd gaan worden in het Wijnmuseum. Dat geeft zo'n tentoonstelling absoluut een meerwaarde en biedt de kans liefhebbers te laten kennismaken met verschillende Nederlandse wijnen.

De tentoonstelling wordt gecomplementeerd door een aantal kunstwerken. Acht Gelderse kunstenaars van Atelier 23 lieten zich door het thema Gelderse wijn inspireren. Atelier 23 is een plek waar mensen met een beperking zichzelf kunnen ontwikkelen door bezig te zijn met kunst. Hun visie op wijn levert soms interessante resultaten.... ;-)

Het Nederlands Wijnmuseum, een initiatief van wijnhandel Robbers & van den Hoogen, is alleen op zaterdag geopend, van 11.00 tot 17.00. Groepen kunnen ook op andere dagen een afspraak maken.

Foodblogevent A la c'Arte: de samenvatting

Een idee hebben is natuurlijk leuk, maar het uitvoeren is nog veel spannender en leuker. Toen ik bij het Noordbrabants Museum opperde om een foodblogevent te organiseren rondom de tentoonstelling A la c'Arte. De kunst van het eten – Eten in de kunst had ik niet gedacht dat het zo'n succes zou worden. Alleen maar positieve reacties kreeg ik, zowel van binnen het museum als van de foodbloggers.

Eten is dan ook al eeuwenlang een geliefd thema in de kunst, en veel kunstenaars hebben eten en drinken, maaltijden en voedsel opgenomen in hun werken. Een van de belangrijkste sociale bezigheden is eten, vooral samen eten. Tijdens een maaltijd worden goede gesprekken gevoerd, komt het gezin samen, worden er verbintenissen gesmeed. Een goed glas wijn erbij helpt nogal eens de omgang met elkaar te versoepelen. Geen wonder dat het thema 'Eten in de kunst' zo aanspreekt.

De Nederlandse foodbloggers hebben op zeer diverse manier invulling gegeven aan de opdracht. Die luidde: bedenk een recept of verhaal bij een van de schilderijen, te zien in de tentoonstelling A la c'Arte in het Noordbrabants Museum. Op de website van het museum werden de schilderijen afgebeeld, allen uit de eigen collectie. Vanwege eventuele copyrights kon het foodblogevent geen gebruik maken van de schilderijen in bruikleen die op de tentoonstelling te zien zijn.

Sietske was de eerste die haar bijdrage publiceerde. Zij haalde herinneringen op aan haar studententijd, waarin een zure haring de katers verjoeg.

Edith bezocht samen met mij en Lizet de opening van de tentoonstelling, en liet zich inspireren door een 17e-eeuwse groentenmarkt. Zijn het nu kersen of tomaten?

Elisabeth, aan wie ik ook het stokje doorgeef voor het foodblogevent van oktober, besprak twee middeleeuwse prenten, de vette en de magere keuken. Heel toepasselijk voor een blog over afvallen!

Yvon vond het lastig, maar wist toch een lekker recept met citroenen te bedenken bij een schilderij van Jan Bogaerts,

Lizet kon geen genoeg krijgen van de tentoonstelling. Na de opening, waarop we samen uitgebreid diverse schilderijen becommentarieerden, schreef ze diverse stukjes. Maar haar officiële bijdrage betrof een schilderij uit de vaste opstelling van het museum. Ze gaf ons daarbij een recept om op zijn middeleeuws hardgekookte eieren klaar te maken.

Geweldig vond ik ook de bijdrage van Gabriella, die een 20ste eeuwse foto koos, en er een heerlijk recept voor varkensrollade bij bedacht. Die foto, Zeldzame mensen van Toon Michiels, is voor mij misschien wel een van de fascinerendste afbeeldingen van de tentoonstelling. Onvoorstelbaar dat mensen in de 20ste eeuw nog zo aten...

Ariane herdacht in onze gezamenlijke Herberg De Ketel en de Kurk haar oom Jan Wolf, voorzitter van Slow Food, die vorig jaar veel te vroeg overleed. Jan Wolf was van grote invloed op haar liefde voor koken en eten. Het schilderij dat haar inspireerde was een schilderij toegeschreven aan Jan Davidsz de Heem, dat uiteindelijk niet op de tentoonstelling te zien is. Maar daarom niet minder interessant. Zelf schreef ik er een artikel over in het tijdschrift Bouillon.

Femke van Excellent Eten liet zich ook door de citroenen van Jan Bogaerts inspireren. Haar borrelhapje ga ik zeker eens proberen.

Sabina tenslotte was de hekkensluiter vandaag: zij beloofde ons al eerder wilde zalm met citroen, en dat is het ook geworden. Vriend Udo, die Zuid-Afrikaanse wijnen van hoge kwaliteit importeert, adviseerde er zelfs een wijn bij. Yammie, yammie.

Om niet te vergeten: mijn eigen bijdrage gaat in op wijn, natuurlijk, en wel speciaal het drinkgerei dat op veel schilderijen is te zien. Ooit wil ik met al dat verschillende drinkgerei nog eens een (wijn)proeverij organiseren.

Alle deelnemers: geweldig dat jullie je lieten inspireren! Eten in de kunst weet in ieder geval veel los te maken. De toegangskaarten voor het museum komen snel naar jullie toe.

En Elisabeth, met veel plezier draag ik het stokje aan je over.

Biologische champagne en Italiaanse bubbels

Hoe meer evenementen rondom wijn ik bezoek, hoe leuker ik het vind om de kleine(re) importeurs te treffen, degenen met passie, die je zelf te woord staan en met enthousiasme over hun wijnen vertellen. Of die een masterclass organiseren met de maker van de wijn.
Vandaag vraag ik aandacht voor twee recente voorbeelden van dergelijke ontmoetingen: op het Haarlemse Fabulous Food Festival organiseerden Agoston & Krieger van Organic Champagne een masterclass rondom de biologische champagnes van wijnmaker Franck Pascal. En in Groesbeek, op de Nederlandse Wijnfeesten, ontmoette ik de eigenaren van Vini del Mondo.

Biologische champagne
Organic Champagne importeert slechts een handvol champagnes, allemaal biologisch, en die mogen er zijn! Speciaal voor het Haarlemse festival was een van hun producenten, Franck Pascal, naar Nederland afgereisd. Hij deed er zelf zijn verhaal, wel een beetje nerveus omdat hij niet vaak voor dergelijke groepen staat. Maar dat deerde allemaal niet, zijn liefde voor het vak spatte er vanaf.
Pascal koos pas voor de wijnbouw nadat zijn jongere broer was verongelukt; hij beëindigde zijn carrière als technisch ingenieur en stapte in het ouderlijk wijnbedrijf. Een studie oenologie volgde, om beter vat op de materie te krijgen.

Chemische wapens
Al gauw raakte Pascal ervan overtuigd dat hij wilde gaan werken zonder chemische hulpmiddelen. In militaire dienst had hij kennis gemaakt met de effecten van chemische oorlogsvoering, en hij realiseerde zich dat de chemicaliën die voor de wijnbouw werden gebruikt – onkruid- en insectenverdelgers – niets anders waren dan lagere doses van dezelfde vreselijke wapens die het leger gebruikte.
Vervolgens bezocht Pascal biodynamisch werkende bedrijven in de Elzas en Zwitserland; daar zag hij de resultaten in de wijngaard die hij ook wilde bereiken. Diverse tests en experimenten later is ook zijn domein inmiddels biodynamisch. Pascal gebruikt alleen natuurlijke gisten, laat de malolactische fermentatie zijn eigen ritme bepalen, filtreert en klaart niet en produceert loepzuivere champagnes. Zelfs de chefs de culture van champagnehuis Bollinger komen bij hem op bezoek om te zien wat biodynamie voor positieve effecten heeft.

Drie champagnes
We proefden op 19 september in Haarlem drie champagnes: Sagesse, Tolérance en Harmonie 2005, waarvan ik de Tolérance, een Rosé Brut, de lekkerste én beste vond. Fris, bosfruitig, vriendelijk, vrolijk, met een mooie structuur. Gemaakt van voornamelijk pinot meunier, aangevuld met pinot noir en een tikje chardonnay. Ook de gerijpte Harmonie 2005 vond ik een topper: vol, gerijpt, met aroma's van gele appel. Gemaakt van 100% pinot meunier van oude stokken. De wijn is een Blanc de Noirs, een witte wijn van rode druiven.


Vini del Mondo
Het tweede voorbeeld betreft de Nederlandse Wijnfeesten op 25 en 26 september in Groesbeek, waar je als consument op je gemak kon proeven en genieten. Vooral kleinere importeurs en wijnhandelaren bemensten de stands. Aanwezig was onder andere Vini del Mondo, gespecialiseerd in Italiaanse wijnen. Ik trof er Marcel Meijers, die samen met zijn partner Suzanne (die ik al kende van de LinkedIn-groep Vrouwen in de wijn) alle wijnen zelf in Italië selecteert en vervolgens importeert.

Bubbelbar
Vini del Mondo was aanwezig in Groesbeek met een bubbelbar op vier wielen, en serveerde een klein aantal verrukkelijke Italiaanse mousserende wijnen. Ik proefde er twee: de Rosé Brut van Pedrotti, een spumante gemaakt volgens de klassiek methode (net als champagne dus). Zacht en rond, frisse zuren, aroma's van zacht rood fruit. Heel subtiel, deze bubbels van chardonnay en pinot nero uit Trentino!
Daarna volgde de serieuze en heerlijk gerijpte La Montina-Franciacorta Millesimato 2005, ook al van chardonnay en pinot nero, maar dit keer wit, niet rosé. Beide wijnen deden me verlangen naar meer. En deden me realiseren dat ik van Italiaanse mousserende wijnen eigenlijk nog zo weinig weet.

Twee leuke ontmoetingen, waarin ik de mensen achter de wijn(import) beter heb leren kennen en de wijnen goed heb kunnen proeven. Waren alle wijnproeverijen maar zo!
Meer over de Nederlandse wijnfeesten volgt binnenkort.

Gemischter Satz in vliegende vaart

Ze waren er wel, op de grote proeverij van Oostenrijkse wijnen begin september. Maar het is nu niet dat ze in Nederland al een hit zijn. Dit in tegenstelling tot Oostenrijk, waar het sinds een paar jaar (weer) dé zomerwijn is: Gemischter Satz, een wijn gemaakt van verschillende druivenrassen door elkaar, die samen in één wijngaard staan. En in tegenstelling tot bijvoorbeeld een cuvée, waarbij eerst ieder druivenras apart wordt geperst en vergist voordat er een blend wordt gemaakt, worden de druiven al voor het persen bij elkaar gegooid en samen vergist. Gemischter Satz komt in heel Oostenrijk voor, maar wordt beschouwd als een typisch Weens fenomeen. Redenen om verschillende druivenrassen in de wijngaard aan te planten waren vroeger het spreiden van de risico's: gingen de rieslingstokken dood, had je altijd nog de neuburger of de weissburgunder...
Veertig jaar geleden raakte deze manier van wijnmaken helemaal uit, om zo'n jaar of vijf geleden weer terug te komen. Daarin speelde onder andere Fritz Wieniger een belangrijke rol (zie hieronder).

Arndorfer
Op zoek naar een rode draad om me tijdens zo'n grote proeverij als de tweejaarlijkse Oostenrijk-happening aan vast te houden, kwam ik op de Gemischter Satz. Ik wilde wel eens ervaren 1. of ze er waren, en 2. hoe ze smaakten. En geloof het of niet, maar de eerste stand waar ik langs ging, die van Good Grapes, had niet één, maar zelfs drie wijnen van Gemischter Satz. Bovendien werden ze ook nog gepresenteerd door de producent zelf, de jonge Martin Arndorfer. Hij is 27, maakte zijn eerste wijn in 2002 en woont en werkt in Strass, in het Kamptal. Zijn Gemischter Satz is dus geen Weense wijn, maar daarom niet minder interessant. Vooral Von den Terrassen 1958, uit 2009, is me bijgebleven: gemaakt van neuburger, riesling en grüner veltliner, van stokken die in 1958 aangeplant zijn. Een derde deel van de wijn rijpte op barriques, tweederde in roestvrijstalen tanks. De wijn werd gekenmerkt door notige en frisse aroma's, met indrukken van peer en meloen. Hij deed me denken aan sommige Italiaanse trebbiano's.


Vanwege de masterclass van Cees van Casteren over de Oostenrijkse DAC's (zeer interessant en leerzaam) had ik te weinig tijd om andere wijnen van Arndorfer te proeven. Maar ik kom vast nog eens terug op dit huis.

Wieniger en Stift Klosterneuburg
Na de masterclass had ik slechts tijd om in vliegende vaart nog een half uurtje te proeven. Ik trof tot mijn grote geluk twee bekende Weense producenten, Fritz Wieniger en Stift Klosterneuburg. Beide hadden ook Gemischter Satz meegenomen. Wieniger geldt als dé specialist van Gemischter Satz. Hij richtte samen met drie andere Weense producenten WienWein op, om nieuwe kwaliteitseisen voor de Weense wijnbouw te stellen. Zo moet een Gemischter Satz volgens de Oostenrijkse wijnwetten minimaal uit twee druivenrassen bestaan, maar bij WienWein zijn ze iets strenger: daar moeten minimaal drie druivenrassen gebruikt worden.

Zeer de moeite waard vond ik Wieniger's Nussberg Alte Reben 2008, gemaakt van acht verschillende druivenrassen, allemaal van oude stokken van de Weense Nussberg (in het noorden van de stad). Ook hier trof ik een notige, frisse, wat neutrale smaak, die echter door de rijping op de lie ook vol en vettig was. Jammer dat Wieniger nog geen Nederlandse importeur heeft!
Bij Stift Klosterneuburg, een wijngoed dat al sinds 1114, bestaat, proefde ik een tweede wijn van de Nussberg, gemaakt van grüner veltliner, riesling, welschriesling en neuburger. Ook deze was vol, notig en fris. En ook Stift Klosterneuburg heeft nog geen Nederlandse importeur.

Na deze kennismaking met Gemischter Satz in vliegende vaart heb ik echt zin in meer. Gelukkig gaat dat ook gebeuren, want eind oktober bezoek ik de European Wine Bloggers Conference in Wenen. Ik ben van plan dan dieper in de Weense wijnbouw en de Gemischter Satz te duiken, en kom er zeker op terug, hier en waarschijnlijk ook in andere artikelen. Wordt vervolgd!

Foto's:
- Weense wijngaarden, foto afkomstig van www.zahel.at, website van een van de vier WienWein-producenten
- Martin Arndorfer tijdens de Oostenrijk proeverij op 6 september in Utrecht

Supermarktwijn bij een topdiner

Het is af en toe wel goed even met je neus op de feiten gedrukt te worden. Het is natuurlijk leuk om regelmatig over speciale wijnen van bijzondere druiven van piepkleine wijnbedrijfjes te schrijven: lekker ambachtelijk, lekker pittoresk. Maar feit blijft dat het leeuwendeel van de wijn in Nederland via de supermarkten verkocht wordt, en daar komen geen kleine wijnboeren aan te pas. Om in de schappen van een supermarkt te staan, moet een wijnproducent volumes produceren: tienduizenden zo niet miljoenen flessen per jaar.

Berberana
Vorige week donderdag maakte ik in Restaurant Aan de Poel te Amstelveen kennis met de wijnen van het merk Berberana, verkrijgbaar bij AH. Berberana is onderdeel van het Spaanse United Wineries en is het grootste Spaanse wijnmerk in de Nederlandse supermarkten. Naast Berberana zijn ook merken als Marqués de Monistrol en Marqués de Griñón eigendom van United Wineries. Behalve in Nederland zijn de wijnen ook enorm populair in Engeland (en elders in Europa). In Spanje zelf behoort Berberana bovendien ook al tot de grootste spelers.

Aanwezig bij deze eerste Berberana Night waren vertegenwoordigers van de wijnpers, inclusief bloggers, vertegenwoordigers van Berberana en Melman Communications, en de Spaanse ambassadeur, dhr. Juan Prat y Coll, tegenover wie ik mocht plaatsnemen. De chef van Aan de Poel had voor de aanwezigen bij vijf verschillende Berberana-wijnen passende gerechten bereid, waarover ook de ambassadeur, een groot wijnkenner en -liefhebber, uitermate te spreken was.

Vijf wijnen
Op het terras, in de avondzon, werd als apéritief een Cava Brut geschonken van de traditionele drie druivenrassen. Daarbij werden radijsjes en witlofblaadjes in truffelcrème geserveerd. Die radijsjes waren niet aan te slepen... De eerste gang van het diner bestond uit stukjes tonijn op drie verschillende manier klaargemaakt, onder andere met sojasaus. Dit werd begeleid door een frisse, stevige rosé van garnacha en tempranillo, de Berberana Pink Dragon 2009 (€ 4,99). De rosé kon prima tegen het Oosterse smaakmakersgeweld op!

Pata negra met gepocheerd scharrelei en chorizo-crème was eveneens een topper, zeker met de Berberana Red Dragon 2008 (€ 4,99). Bij de Berberana Carta de Oro Crianza 2007 (€ 5,99) had de chef wilde eend gebraden, en bij een Reserva Carta de Oro 2005 (€ 8,99) Schotse runderlende klaargemaakt, met opperdoezen, krokante knoflook en ossenstaart. Vooral de laatste twee wijnen, beide Rioja Doca, zijn serieuze kwaliteitswijnen, in geur en smaak vrij klassiek, met aroma's van kersen en vanille. Ze ontvingen allebei een rijping op Amerikaans eik, maar niet (alleen) in nieuwe vaten.


Met beide benen op de grond
Wat me vooral op deze avond trof is het gemak waarmee de chefkok van een sterrenrestaurant een werkelijk subliem menu wist samen te stellen met wat we 'supermarktwijnen' noemen. Sommige wijnschrijvers, ikzelf incluis, doen daar regelmatig negatief over, over supermarktwijn, maar gelukkig is er dan zo'n diner waar je weer even met beide benen op de grond komt.

Het bedrijf Berberana bestaat al sinds 1877, en werd opgericht in Rioja Alta door Don Miquel Berberana. Zijn doel was goede wijn te produceren tegen een betaalbare prijs, een motto dat het bedrijf nog steeds hoog in het vaandel heeft, ook als onderdeel van United Wineries. De duurzaamheid in kwaliteit en prijs is dé grote kracht van Berberana geworden. En het moet gezegd: knap werk om miljoenen flessen voor die prijs met die kwaliteit op de markt te brengen, jaar na jaar.

Gelukkig wordt ook bij United Wineries steeds meer aan het milieu gedacht: er wordt gewerkt met lichtgewicht flessen en het papier van verpakking en etiketten is gerecycled.
United Wineries bezit eigen wijngaarden, maar koopt ook veel druiven, wijn en most in. Ruim 4000 leveranciers zijn betrokken bij het bedrijf. Daarnaast is er een experimentele wijngaard, zijn er bezoekerscentra, wordt er olijfolie, kaas en ham geproduceerd en bezit het bedrijf diverse luxe wijnhotels door heel Spanje. Niets geen kleine wijnboer dus, maar wel lekkere wijnen, tegen een zeer interessante prijs. Als ik even geen rosé of Spaans rood in huis meer heb en ik moet à la minute iets hebben, dan weet ik nu wat ik bij mijn AH moet gaan halen.

Onderste twee foto's via Melman Communications.

Nieuwe kook- en wijnboeken

Net als vorig jaar was het één en al kookboeken wat de klok sloeg op Manuscripta. Het boekenseizoen werd dit jaar weer geopend met een manifestatie in de Westergasfabriek te Amsterdam, waar zowel publiek als vak en pers welkom waren. En op die manifestatie struikelde je dus over de kookboeken: ze blijven onverminderd populair in Nederland. De meeste boeken die hieronder genoemd worden moeten dit najaar nog verschijnen.

Kookboeken
Een hele korte greep: Nigella Lawson komt met iets nieuws, Keuken. Recepten uit het hart van het huis. Bovendien schijnt ze zelf naar Nederland te komen, begin december.... (Contact, € 34,95).
Medeblogster Edith Dourleijn mocht een boek begeleiden over de Argentijnse keuken: Argentinisima. Het zag er keurig verzorgd uit, zij het hier en daar wat ouderwets vormgegeven (Karakter, € 29,95).
Dan was er het schitterende boek van Yvette van Boven, Home-made, met heel veel lekkers om thuis zelf te maken, van jam tot koekjes en van kaas tot verrukkelijke salades. Op de beurs stond Yvette met een verrassende quinoa-salade, die ik echt eens ga maken. In haar boek ook aandacht voor drank: zelf vermout of kamillewijn maken, gemberbier brouwen of cranberrylikeur mengen (Fontaine Uitgevers, € 34,95).
Verder kijk ik uit naar het Kastelenkookboek van Robbie Dell'Aria: historische recepten uit de keukens van Nederlandse kastelen en buitenplaatsen. Ik ben benieuwd wat er voor aandacht aan de dranken wordt geschonken (Kunstmag € 24,95).

Pluijm en de Deense wijn
Om de overstap naar de wijnboeken te maken, sta ik even stil bij het boek van René Pluijm, Pluijm op pad (De Boekenmakers, € 29,95). Het boek vormt de neerslag van de tv-serie die afgelopen jaar bij RTL4 te zien was. Pluijm reisde voor zijn programma Europa af op zoek naar bijzondere ingrediënten, waar hij vervolgens mee ging koken. Tijdens Manuscripta liet hij ons een Portugees-bereide sardine proeven, Franse kerstomaatjes en Baskische pinxtos.
In het vorige seizoen van dit programma – dat binnenkort een vervolg krijgt – had Pluijm ook regelmatig aandacht voor wijn. Zo is er een item gewijd aan een cava van Augusto Torelli, geschonken bij El Bulli als huiscava, en een aflevering met Deense wijn. Op het Deense eiland Fejo ontmoette Pluijm Jens Michael Gundersen, voorzitter van de Deense Wijnbouwers Associatie, en proefde er zijn wijnen, gemaakt van onder andere bolero en solaris. Pluijm was zeer tevreden over de wijn. De aflevering over de Deense wijn (nr. 7) is hier te zien; ga naar minuut 18 ongeveer.


Wijngidsen
Echte wijnboeken trof ik net als vorig jaar niet veel. Natuurlijk waren daar de gidsen. Die van Nicolaas Klei gaat weer Supermarktwijngids heten, in tegenstelling tot Superwijngids, en komt pas in november. Het Spectrum was niet aanwezig, zodat we nog geen blik konden werpen op de Wijnalmanak van Cuno van 't Hoff en zijn proefteam. Wel lag er de Dikke, sorry Grote, Hamersma, DGH genoemd. Bijna 1500 pagina's, zonder illustraties, op dun papier. Prijs slechts € 19,95. Ik moet hem nog eens beter bekijken om er meer over te kunnen zeggen. In de promotie is overigens de bijbehorende website in geen velden of wegen te bekennen. En dat was toch een van de redenen voor Hamersma om de overstap naar uitgeverij Nieuw Amsterdam te maken.

Nederlandse wijnboeren
Een boek waar ik echt naar uitkijk is Vivre! van Ger Bouten. Journalist Bouten interviewde Nederlandse wijnboeren in Frankrijk, waarbij hij vooral ingaat op de drijfveren, motivatie etc.. Bovendien geeft hij toeristische tip, slaapadressen en restaurants. (De Boekenmakers, € 22,95). Ook Domaine de la Monette van Roelof en Marlon komt hier prominent in voor!

Nog twee titels wist ik de achterhalen: Spiekboekje Wijn van Hubrecht Duijker (Inmerc, € 9,95) met informatie over vooral druivensoorten; en een boek van Carrera, onderdeel van Dutch Media Partners. Huib Edixhoven, oprichter van Vindict, schreef zijn ervaringen in de wondere wijnwereld en gaf het de titel Dom Perignon in een rugzak. De ondertitel luidt 'Een wijngek op zoek naar smaak, geur en avontuur'. De cover doet heel sterk denken aan die beroemde van Jan Cremer, op zijn motor, en de opzet aan die van Kermit Lynch in Avonturen op de wijnroute. We zijn erg benieuwd naar dit boek (Carrera, € 16,90).

Wijnwebwinkelgids
Ach, en dan zou ik mijn eigen boek bijna vergeten ;-) Uitgeverij Maarten Muntinga stond er natuurlijk ook, met mijn Wijnwebwinkelgids. Verschijnt eind oktober, kost € 14,95.

Foto's: René Pluijm bij Mr. Kitchen op Manuscripta en het kistje van Pluijm met daarin onder andere de cava van Torelli. Helaas geen Deense wijn....

Vakantieboodschappen

Edith organiseert deze maand het foodblogevent, met als thema de vakantieboodschappen: wat nemen we mee naar huis vanuit onze vakantieadresjes. Even in het kort over het foodblogevent: iedere maand kiest een foodblogger een thema, waarover iedereen gevraagd wordt te schrijven op zijn of haar blog, of op Twitter soms ook. Aan het eind van de maand verzamelt de organisator van die maand alle bijdragen en maakt er een mooie samenvatting van. Dan wordt het stokje doorgegeven.

Kaas en worst
Wel, onze vakantieboodschappen zijn altijd heel divers. Ter plekke kopen we jam, honing, worst en kaas waarvan de restjes weer mee naar huis gaan. Bijvoorbeeld van die overheerlijke Comtékaas die ze in de Jura hebben, en die thuis zo lekker smaakt op een zout toastje. Comtéfabrieken zie je in de Jura werkelijk overal, en ook in de supermarkten kunnen je die enorme wielen van 30 tot 50 kilo bewonderen. De leeftijd van de kaas varieert van jong tot oud. Zelf ben ik dol op de wat oudere versies, vanaf 18 maanden rijping.

Wat er ook vaak mee terug gaat, is olijfolie. Dit jaar kochten we drie liter, in Les Vans in de Ardèche, bij een winkel gespecialiseerd in olijfolieproducten, van een lokale olijfoliemolen. Is 36 euro voor 3 liter veel? Ik weet het eigenlijk niet, maar het gaat ook om het idee, toch?

Kastanjejam
Dit jaar heb ik me tevens laten verleiden tot een potje kastanjejam, uit de Ardèche. Kastanjes waren zo ongeveer het brood van deze streek; vroeger werd er van alles van gemaakt, tot meel aan toe. Ik proefde de jam ter plekke al, en vond het helemaal niets op mijn brood. Ariane, de kok van de Herberg, was in ons gehuurde huis in de Ardèche op bezoek en nam de pot mee naar huis. Zij gaat er nu iets lekkers mee maken, en zal dat in de Herberg de Ketel en de Kurk presenteren (jawel, hij is weer open, na maanden dicht te zijn geweest. Gisteren maakten we al kruisbessenijs.)

Verder ging dit jaar Volvic mee, het water met een smaakje. Ik was andere jaren dol op de citroen, maar proefde vorig jaar in Zweden nog lekkerder bronwater met een smaakt: Ramlösa. Helaas nergens te krijgen in Nederland. Dit jaar viel Volvic iets tegen, te zoet geworden, leek het wel.


Wijn, wijn, wijn
Maar onze echte vakantieboodschappen, dat zijn natuurlijk al die flessen wijn. Wat we daarmee doen? Eerst naar huis zien te krijgen (wat altijd veel van mijn inpakkunsten vergt), dan uitpakken, netjes opstellen en fotograferen. Dat doen we al jaren en jaren. Dan inschrijven in onze wijndatabase en vervolgens lekker opdrinken. We kopen ook altijd zoete dessertwijnen, en daarvan ligt de onderste plank van onze wijnkast nu goed vol. We hebben de neiging ze pas jaren later open te maken.

Dit jaar kochten we vin jaune, vin de paille en macvin, de bekende Jura-specialiteiten, samen met een aantal andere Jurawijnen. We bezochten twee producenten in de Jura, en daarna nog twee producenten in de Ardèche, waar we ook weer lekker insloegen. Vakantieboodschappen: wat mij betreft een van de leukste aspecten van op vakantie gaan!

Over cava met chardonnay en met kaas

Een evenement met 18 importeurs of producenten van cava, dat mocht ik natuurlijk niet missen! Op 16 juni organiseerde Vinos de Espana in samenwerking met Ghislaine Melman een eerste cava-event in het Scheveningse Kurhaus. Na mijn cavaspeurtocht van afgelopen anderhalf jaar en het reisje naar San Sadurní d'Anoia en Vilafranca stemt het me heel tevreden dat cava nu toch eindelijk meer bekendheid in Nederland gaat genieten. En het evenement heeft me ook weer nieuwe dingen geleerd. Zoals het feit dat ik cava met chardonnay toch wel ben gaan waarderen én dat cava uitstekend combineert met kaas!

Chardonnay
Het liefst drink ik een Brut Nature van de drie traditionele druivenrassen: parellada, macabeu en xarel.lo. Maar een paar procent chardonnay erbij kán ook best interessant uitpakken!
Bijvoorbeeld in de prettige en frisse Brut Nature van Bodegas Parato (Icarius), waar 7% chardonnay aan de bekende mix is toegevoegd. Waarom ze dat doen? De antwoorden verschilden nogal. Bij Bodegas Parato vertelden ze me dat het om de volheid van de wijn ging, dat beetje extra, de bite. Dat laatste vind ik niet overtuigend, maar goed.


Bij Heretat Mas Tinell (Van Broekhuizen) – met hun geweldige Brut Nature Reserva Carpe Diem 2004 en de Extra Brut Cristina Gran Reserva 2004, geschonken bij het huwelijksdiner van de Infante Cristina - gaf men gewoon eerlijk toe dat iedereen het doet, dus zij ook. Sinds Codorniú er mee begon, om een stijl cava te maken die dichter bij champagne ligt, zijn velen hen gevolgd, uit marketingoogpunt.
Bij de stand van Castillo Perelada (Noordman), waar ik apart nog op terug kom, gaf men er nog een andere reden: door chardonnay zou cava langer houdbaar blijven. Hmm, al helemaal niet overtuigend, want ik heb cava's op van alleen parellada, macabeu en xarel.lo die vijf jaar op de latjes (rima) hebben gelegen, en geweldig waren. De waarheid ligt waarschijnlijk ergens in het midden, zoals zo vaak.

De beste cava's waar chardonnay aan toegevoegd was, waren voor mij de Gran Reserva Extra Brut Cuvée Antonio Mascaró en Reserva Brut Monarch, beide van Mascaró (CasaCava) én diverse cava's van het biodynamisch werkende huis Eudald Massana Noya (Bourgondisch Lifestyle). Dit huis vond ik echt een ontdekking. Alle cava's waren heel zuiver en fris. Bovendien trof ik vooral in deze cava's weer die zon, die ik zo typerend voor een goede cava vind.

Kaas
Daarbij kwam verder nog dat de cava van Eudald Massana Noya geweldig combineerden met de diverse kazen die René Koelman erbij serveerde. Nooit gedacht dat kaas en cava zo'n goede combinatie zouden vormen. Als absolute topcombinatie was er de Cava Brut Nature Mil.leni Ecologico (met chardonnay!), met een stukje IJsselsteinse Romero: to die for! Romero is een harde rauwmelkse boerenkaas uit IJsselstein en heeft 6 maanden gerijpt in rozemarijn. De IJsselsteinse kaasmaker liet zich inspireren door een Spaanse kaas! Deze cava combineerde ook prima met Napoleon, een schapenkaas uit de Pyreneëen.

Dan was er nog de Cava Brut Familia, een frisse, wat appelige cava met citrustonen, die uitstekend combineerde met een cabra granja, geitenkaas uit midden-Portugal. Tsjonge, wat zijn er toch een lekkere en bijzondere kazen, en wat combineert dat goed met cava.


Als laatste nog één kaas-cavacombinatie: Cava Brut Nature Familia met Achels Blauw, een Nederlandse blauwschimmelkaas. De cava had tonen van koffie in de neus, was fris en opwekkend en gemaakt van de traditionele drie rassen. De combinatie met een blauwschimmelkaas verraste me enorm. Ik vroeg René hoe hij de combinaties maakt: gewoon op gevoel! Hij kent de kazen en de cava's, gaat in zijn hoofd de smaken af en combineert dan. Ik heb nog een boel te leren!

N.B. Toevoeging 20 juni: via Twitter leerde ik nog meer kaas-cavacombinaties. @grapesflavours meldde mij nog een favoriete combinatie: Gorgonzola met cava (maakt het geheel romig in je mond) of Langres met cava! Ze dronken er Cava Zeta bij.

Kassa: test van frizzante Prosecco's

Tsja, wat kan ik nog schrijven over de Prosecco-test bij Kassa gisteren? Alles is al gezegd door Janna en Nicolaas, in de uitzending. Of ik het met de uitslag eens ben, is lastig te zeggen, aangezien de testers niet weten welke door hen geproefde wijn nu precies overeenkomt met de winnaar. Maar als ik de commentaren op de website lees en de oordelen in de uitzending hoor, dan denk ik dat de wijn van Gall&Gall, Santa Chiara, bij mij het beste in de smaak viel. Ook de Tordera van de Wijnkring beviel wel, meen ik. Dat van die doordrinkfactor zou ik gezegd kunnen hebben ;-)
Laat duidelijk zijn dat er dus alleen frizzante's getest zijn: wijnen van de proseccodruif waar het koolzuurgas is ingespoten. De grotere zusjes, de spumantes, hebben daarentegen een tweede gisting op de fles ondergaan, net als champagne en cava, en kunnen wat betreft smaak veel complexer en interessanter zijn. Spumantes vallen verder onder een hoger accijnstarief dan frizzantes en zijn daardoor ook meestal duurder.

Wil je de uitzending nog eens bekijken, kijk dan hier. De proseccotest begint op 19 minuten. (Maar het item over duurzame vis is ook de moeite waard!)

Eten en drinken in kunst en antiek

Als je er op gaat letten, zit oude kunst vol met eten en drinken. Daarnaast is aangeboden antiek opvallend vaak materiaal dat te maken heeft met eten en drinken: glaswerk, keukengerei en servies bijvoorbeeld. Gisteren bezocht ik kort de Arts & Antiques Fair 2010, in de Brabanthallen. Volgens de berichten zou er een route uitgezet zijn langs kunstwerken en antiek waarin eten en drinken een grote rol speelde. Die route was speciaal ingesteld vanwege Smaakmakend Den Bosch, in het kader van de Bossche status van hoofdstad van de smaak in 2010.

Die route was zo goed als niet te vinden. De informatiedames wisten er niet van, alleen één wist me te melden dat er stickers bij diverse kunstwerken hingen. Een op die manier aangeduid kunstwerk maakte dan onderdeel uit van de route. Maar een verbindende brochure of zelfs A4-tje was er niet, helaas.

Schilderijen
Gelukkig was er met de handen op de rug en de blik op 'kunstzinnig' eten en drinken gericht ook zonder route genoeg te ontdekken. Een prachtig stilleven met bergen fruit en groente van Georg Flegel bijvoorbeeld, gemaakt rond 1600 en aangeboden door Douwes Fine Art. Eigenlijk was het niet een echt stilleven: de keukenmeid en haar minnaar waren ook aanwezig, inclusief een glas wijn. (Dit was overigens een van de weinige objecten mét een lelijke groene sticker erbij.) Of een Hollandse familie rond een tafel, met kersen en veel vlees, uit het begin van de 17e eeuw.

Eten en drinken in de middeleeuwen
Antiekhandel De Eenhoorn had een hele hoek ingericht met middeleeuws keukengerei, waarbij tin, glas en bruin aardewerk opvielen. Zij hadden bovendien de moeite genomen een A4-tje met uitleg op te hangen, over het gebruik van tin bijvoorbeeld.

Porselein en poffertjespannen
Bij L'Argentiere Antique werd ik getroffen door prachtig 17e-eeuws servies van Amstelporselein, wit met blauwe stipjes. Het zou zo in de collectie van Ikea opgenomen kunnen worden, zo hip zag het eruit.
Weer een andere antiquair had een wand vol blinkend roodkoperen tulbandvormen en poffertjespannen, en her en der kwamen ook moderne stillevens met eten en drinken voor, zoals een doek van hedendaagse kunstenaar Henk Helmantel en diverse 19e-eeuwse werken. Dan was er nog een kleine aquarel van rond 1900 met een gezelschap in het café, fles wijn en wat hapjes op tafel. Als ik € 2400,- had gehad, had ik het gekocht... Helaas ben ik de naam van de kunstenaar en de antiekhandel kwijt.

Bekergreep
Het leukste object echter vond ik de kleine metalen bekergreep, waarmee je een roemer kunt vasthouden. Je ziet ze veel op 17e-eeuwse schilderijen, als je er op gaat letten, en in het Rijksmuseum staan ook een paar zeer fraaie exemplaren, als ik me goed herinner. Maar zo'n leuk kleintje als deze had ik nog niet gezien. Een snoepertje...

Voor de liefhebbers: de Arts & Antiques Fair 2010 in Den Bosch is nog tot en met zondag 25 april a.s.