Sloveense wijn bij slijter en supermarkt

In januari 2010 maakte ik er op Wine Professional voor het eerst kennis mee: de wijnen van het Sloveense puklavec & friends. Toen was nog niet bekend via welke kanalen de instapwijnen op de markt zouden komen. Inmiddels zijn die wijnen geïntroduceerd, bij zoveel de Jumbo als bij Gall & Gall. En de afgelopen maanden heb ik er opnieuw mee kennis gemaakt. Recent proefde ik twee wijnen die bij Gall & Gall verkrijgbaar zijn:

• Ela Hill Furmint 2009, prijs € 7,99
• Ela Hill Sauvignon Blanc & Furmint, 2009, prijs € 5,99

Zoals gebruikelijk zet ik proefflessen meestal in bij het eten, omdat dan vaak andere dingen opvallen dan bij zuiver proeven. En tenslotte zijn de meeste wijnen daar ook voor bedoeld, voor het drinken bij de maaltijd.

Shoarmabroodjes

Beide wijnen zijn uitstekend bevallen. De blend van sauvignon  blanc en furmint zette ik in bij een simpel broodje shoarma met knoflooksaus. Vlees van de biologische slager, stevig gekruid. Ik vermoedde dat de frisheid van de sauvignon blanc aangevuld met het bloemige van de furmint wel tegen de kruiderij op zou kunnen, en dat bleek ook helemaal waar. Zoals ze bij puklavec & friends zelf over de wijn zeggen: 'Een wijn voor alle gelegenheden en lekker bij een frisse salade of een lichte maaltijd.' En dat alcoholpercentage van slechts 12,5 % beviel ook uitstekend.

Nog lager in alcohol – 11,5% - is de pure Furmint van de wijngaard Ela Hill. Deze bloemige en frisse wijn, met aroma's van meloen en peer dronken we bij een salade met geitenkaas, broccoli en kerstomaten. Niet een optimale combinatie, maar ook niet echt vervelend. Prettig aan de wijn was verder de kruidigheid en het kleine bittertje aan het eind. We omschreven de wijn ook nog als een beetje doorsnee, mag spannender. De blend met sauvignon blanc vonden we veel frisser en prettiger!

Erg slim aan de flessen van puklavec & friends: een uitstekend labeltje met naam van de wijn, om van de fles te trekken en in je portemonnee te stoppen!

Aanvullende informatie

De beide Ela Hill wijnen waren vergezeld van een dik persdossier, met foto's en achtergrondinformatie. Daaruit is te lezen dat Ela Hill een heuvel is in het gebied rondom Jeruzalem Ormož, met veel zonuren, een adembenemend uitzicht op de wijnbergen en een verscheidenheid aan druivensoorten.

Slovenië ligt ingeklemd tussen Italië, Oostenrijk, Kroatië en Hongarije. Het is het enige land in voormalig Joegoslavië waar in de jaren negentig nauwelijks oorlog was. De wijnbouw heeft er daarom veel minder te lijden gehad dan in andere Balkanlanden. Bovendien is de ontwikkeling van de wijnbouw in dit land kwalitatief gezien veel verder gevorderd dan in andere deelrepublieken van voormalig Joegoslavië, doordat Slovenië altijd meer tegen Oostenrijk en Noordoost-Italië heeft aangeleund.

Ondanks het feit dat Slovenië met een wijngaardareaal van 21.000 hectare tot de kleinste wijnproducerende landen ter wereld behoort, hebben wijnproductie en –handel altijd een belangrijk deel van de Sloveense cultuur en traditie uitgemaakt. In de dagen van het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk waren de wijnen uit het tegenwoordige Slovenië zeer gewild. Het jaarlijkse wijnconcours dat plaatsvindt in Ljubljana, de hoofdstad van Slovenië, was vroeger zelfs een groot en wereldwijd bekend evenement.

Wijngebieden in Slovenië

Slovenië produceert jaarlijks één miljoen hectoliter wijn. Het grootste deel daarvan is witte wijn en bestemd voor eigen consumptie. Ongeveer 70% van de wijnproductie is geklasseerd als kwaliteitswijn. Slovenië is onderverdeeld in drie wijngebieden met daarbinnen veertien erkende herkomstgebieden. Deze drie gebieden zijn: Primorska, Posavje en Podravje.

In dit laatste wijngebied bevinden zich ook de wijngaarden van puklavec & friends, bij het al genoemde Jeruzalem-Ormož. Dit plaatsje kreeg zijn naam van kruisvaarders die terugkeerden uit het Heilige Land en ligt op dezelfde breedtegraad als de Bourgogne in Frankrijk, met dezelfde klimaatomstandigheden.

Dankzij de terrasvormige wijngaarden wordt optimaal gebruik gemaakt van het (micro)klimaat en worden goede omstandigheden voor toegankelijke, frisse en fruitige wijn gecreëerd. Puklavec & friends investeert veel in moderne technologie, maar ook in de menskracht die zij inhuren. Het bedrijf kan beschikken over in totaal 1200 hectare wijngaard, waarvan 600 hectare in eigen bezit. De wijngaarden liggen verspreid over meerdere heuvels op een hoogte van 250 – 350 meter. De gemiddelde oogst per wijnrank is 2 kilo, of anders gezegd 40 hectoliter per hectare.

Bezoek aan De Reestlandhoeve

Op een mooie maandagmiddag op het zonnige erf van De Reestlandhoeve genieten van wijn, kaas en worst: er zijn vervelender dingen in de wereld. Afgelopen maandag organiseerden John en Wilma Huisman van wijngaard De Reestlandhoeve in Balkbrug een proeverij voor horeca en mijzelf. Al sinds mijn kennismaking met Wilma op Bubbles on the Beach stond een bezoek op mijn wensenlijstje, en dankzij de uitnodiging om me voor deze gelegenheid bij de horecamensen te voegen kwam het er eindelijk van. Naast de wijnen van de Reestlandhoeve waren bovendien landbouwproducten uit het Vechtdal te proeven: prachtige kazen, worst en vleeswaren, brood, bier en groente e.d.

Op het Overijsselse, biologische wijngoed De Reestlandhoeve wordt sinds 2004 wijn gemaakt; de eerste stokken gingen de grond in in 2003. Deze deden het zo goed dat er een jaar later al geoogst kon worden. Normaal breng je pas drie, vier jaar na het planten van de stokken de eerste wijn op de markt, maar bij De Reestlandhoeve deden ze gewoon eens gek. En John en Wilma wonnen met deze oogst in 2005 nog twee bronzen medailles bij de Nationale Wijnkeuring ook!

Lastige solaris
Dit succesverhaal betekent niet dat het allemaal van een leien dakje gaat daar in het noorden. Oorspronkelijk werd naast regent, voor rode wijn, ook solaris, voor wit aangeplant. Deze stokken leveren ieder jaar echter grote problemen; John is ze inmiddels liever kwijt dan rijk, maar gebruikt ze nog wel in een assemblage met in 2004 aangeplante johanniter. En met succes. Ik mocht maandag de Johanitter 2009 proeven, een mix van 90% van de genoemde druif en 10% solaris. Dat werd mijn favoriete wijn van de dag: zeer frisse, groen grassige geur, met een tikje zwoelheid, alsof er een warmer windje langs kwam waaien. In de smaak was de wijn ook heel fris, met mooie zuren, een beetje kruisbessen en een bittertje in de afdronk. Ik zie deze wijn wel zitten bij mijn asperges, of als apéritief, lekker in de tuin. (De Johanniter 2008 kreeg een gouden medaille op de Berliner Weintrophy dit jaar!)

Duitse oenoloog
In de wijngaard bepalen John en Wilma zelf wat ze met hun stokken doen: hoe er gesnoeid wordt, wanneer er geoogst wordt, wanneer en hoeveel er wordt ontbladerd etc... Voor het wijnmaken gaan de druiven echter naar Bentelo, naar de Hof van Twente, waar een Duitse oenoloog in overleg met Roelof Visscher (Hof van Twente) en John en Wilma de wijnen maakt. Investeringen in wijnmaakapparatuur zijn duur; zelf tanks en persen aanschaffen wordt pas lonend als een wijngoed een vaste productie en afzet van 50.000 liter heeft. En daar zijn ze nog niet aan toe in Balkbrug.


Maar aan de kwaliteit van de wijnen zal dat niet liggen. Naast de voortreffelijke witte proefde ik maandag de goed geslaagde rosé, de verrassend soepele en aangename rode (beide van regent), de mousserende Reestlander Parel en het snoepje van de dag, de Reestlander Muscat Blue.

Mousserend, droog en zoet
Vooral de mousserende Reestlander Parel beviel me (opnieuw) goed: aan de basisrosé is bij een sektkellerei koolzuurgas toegevoegd, op een heel subtiele wijze. De Parel is echt een goede mousserende wijn geworden, die ik gasten graag zal voorzetten.
Van de tafeldruif Muscat Blue werd als experiment een zoete wijn gemaakt, waar voor wat extra frisheid eveneens koolzuurgas aan is toegevoegd. Dit leverde een uiterst verrassende en smakelijke wijn, waarin geur en smaak van rode grapefruit was te herkennen. Een glaasje bij een dessert met ijs en fruit is een absolute aanrader.

Voor de rode Regent op barrique geldt: het is (nog) niet mijn wijn, maar dit was wel de beste en soepelste Regent die ik tot nu toe van Nederlandse bodem dronk! Hij rook kruidig en mild, met rood en zwart fruit zowel in de geur als in de smaak. In de afdronk was hij iets kort, terwijl het hout iets te veel bleef hangen, naar mijn smaak. Maar al met al zeker geen onaangenaam glas. Deze wijn kreeg dan ook een zilveren medaille op de Berliner Weintrophy dit jaar.

Grappa
Tot slot was er nog een glaasje grappa, gestookt van de schilletjes van de Muscat Blue. Samen met een handgemaakte chocoladebonbon waarin grappa was verwerkt was dit een subliem slot voor deze kleine maar fijne proeverij. Ik hoop van harte dat de aanwezige horecamensen net zo overtuigd waren als ik, en dat diverse nieuwe restaurants binnenkort allemaal Reestlandhoeve op de kaart hebben staan. Gelukkig gingen diverse tophoreca-gelegenheden al voor: bij onder andere De Librije en Kaatje van de Sluis staan de wijnen van John en Wilma op de kaart!

Puklavec & Friends: wijn uit Slovenië

Het wordt groots aangepakt, de introductie van het Sloveense wijnhuis Puklavec & Friends. Op Wine Professional waren ze aanwezig met een ruime en lichte stand, waarin vooral het logo en de frisse vormgeving van de flessen opvielen. Voor de promotie is bovendien TOT Public Relations ingehuurd; niet iets wat iedere wijnproducent zo maar kan doen.

Ik sprak op Wine Professional met Tatjana Puklavec, verantwoordelijk voor de verkoop. Tatjana woont al jaren in Nederland; bovendien bleek ze lid van Vrouwen in de Wijn, wat ik natuurlijk extra leuk vond.

Tatjana liet mij een aantal heerlijk frisse wijnen proeven, waarbij voor mij de opvallendste de Riesling Riesling was: een blend van Riesling en Welschriesling. Proberen de Duitsers en Oostenrijkers al jaren de naamsverwarring tussen de twee druiven, die weinig met elkaar gemeen hebben, op te heffen, gaan die Slovenen beide druivenrassen bij elkaar mengen! Beetje als vloeken in de kerk, noemde ik het, waar Tatjana hartelijk om moest lachen. De Riesling Riesling is echter een prima frisse wijn, die het straks in het voorjaar zeker goed zal gaan doen.
Meer frisse wijnen zijn er van sauvignon blanc, furmint, pinot grigio, pinot blanc en chardonnay. Een opvallende wijn was verder de Traminer, die met zijn ongeveer 25 gram restsuiker een prima balans tussen zoet en zuur vertoonde. Zo wil ik wel zoetere wijnen drinken!

Puklavec & Friends richt zich vooral op witte wijnen, in vier verschillende lijnen: een lijn met toegankelijke en frisse instapwijnen bestemd voor bijvoorbeeld de supermarkt (Popular Premium), daarboven een Premium-lijn en daar weer boven een toplijn bestemd voor de horeca (Super Premium). Ook wordt ijswijn gemaakt, die als Ultra Premium op de markt komt. In 2009 konden perfecte druiven voor ijswijn geoogst worden, vooral furmint en riesling, bij -19 ºC, goed voor 700 liter. De ijswijn van 2009 zal in 2011 beschikbaar zijn.

De wijngaarden van Puklavec liggen in de heuvels van Jeruzalem-Ormoz, op de grens met Oostenrijk en Hongarije. Het klimaat en de bodem zijn er uitermate geschikt voor wijnbouw; Jeruzalem ligt op dezelfde breedtegraad als de Bourgogne bijvoorbeeld! Het gebied staat steeds vaker in de belangstelling (enige tijd geleden wijdde Perswijn er al een artikel aan) en kent een rijke wijngeschiedenis.
De familie Puklavec is sinds de jaren '30 van de twintigste eeuw actief in de wijnbouw, vooral via de plaatselijke coöperatie. Samen met de leden van die coöperatie wordt nu het merk Puklavec & Friends uitgebouwd. De wijnen winnen inmiddels prijzen op diverse concoursen, waaronder de Decanter Word Wine Awards en het Concours Mondial de Bruxelles.

Op dit moment is nog niet bekend via welke kanalen Puklavec & Friends in Nederland verkrijgbaar wordt, maar Tatjana meldde mij dat dat over een maand of twee wel beklonken is. Ik zal er naar uitkijken.

Nederlandse bubbels

Wat een verrassing: er bestaan ook Nederlandse bubbels! Tijdens mijn bezoek aan Bubbles on the Beach maakte ik kennis met de Parel 2008 van de Reestlandhoeve, uit Balkbrug. Daarmee is het gelijk de meest noordelijke Nederlandse wijn die ik geproefd heb: Balkbrug ligt op de grens van Overijssel en Drenthe!

De Parel 2008 bleek een heerlijk sappig en fruitig glas wijn, dat ik al mijn gasten, wijnkenner of niet, met veel plezier zou voorzetten. Terwijl ik dit schrijf, vraag ik me af waarom ik eigenlijk nog geen doosje gekocht heb. Het is de perfecte toostwijn, geeft natuurlijk geweldig cadeau aan buitenlandse (en binnenlandse) vrienden én je kunt er een goed verhaal bij vertellen.

Parel 2008 wordt gemaakt van regentdruiven, een van de nieuwe rassen die het in Nederland zo goed doen. Om een roze kleurtje te geven, mogen de schilletjes van de regent heel kort meeweken in de most. Daarna worden sap en schillen gescheiden en mag de wijn verder vergisten. Eenmaal uitgegist wordt koolzuurgas in de wijn gebracht bij een sektkellerei aan de Moezel, in Duitsland.

Ik sprak op Bubbles aan de Beach met Wilma Huisman (links op de foto), die mij enthousiast van alles uitlegde over de Reestlandhoeve. Hoe ze begonnen met het idee om als eerste op de kaart van de Librije te staan. Hoe dat ook gelukt is. Over het gemengde boerenbedrijf van Wilma en echtgenoot John dat sinds 2003 steeds meer uitbreidde met wijnstokken. Over alle activiteiten die ze op de hoeve organiseren: wijnwandelpad, proeverijen, kunstexposities, wijngaarddag etc… Het was dat ik de trein wilde gaan halen, anders had ik nog uren door kunnen praten met deze enthousiaste Nederlandse wijnproducente, die ook nog eens volledig biologisch werkt.
De Reestlandhoeve heeft een uitgebreide website en is opgenomen in het prachtige boek Nederland Nieuw Wijnland, waarover binnenkort meer.

P.S. In dat boek las ik ook dat er al een oudere producent van mousserende wijnen in Nederland is, Wijngoed Fromberg in Limburg.

Blaxsta Vingård: Swedish merlot and ice wine

A holiday in South Sweden: that means no vineyard visits, our teenagers must have thought! Yippee! But alas, their wine-loving mum DID find a vineyard to visit, even on this holiday, even in Sweden. After some tips from people that ice wine was made in Sweden, and some major googling, I found Blaxsta Vingård, near Flen. And by chance (is it...?) Flen was on our way from one campsite to the next. I emailed owner Göran Amnegård and after some mails back and forth it was decided to go to lunch at Blaxsta's summer bistro Kung Blacke on August 1, one day before this special vineyard restaurant closed for the season.

Amnegård is not only Sweden's best known winemaker, but also a renowned chef, with 17 years of experience in Canada. He and his family returned to Sweden at the start of the new millennium, to a farm behind the 12th century church of Blacksta, not very far from Stockholm. They planted vines, vinifera and non-vinifera, mainly chardonnay, merlot and vidal. Vidal vines take up 80% of the vineyard and go into an ice wine that has won several prizes already. Wine is also made from other fruits: raspberries, lingon berries, apples, plums etc.... The winery is housed in a historic barn from around 1600, wine cellars date from 100 years earlier. The vines are planted on gently sloping, south facing terrain, partly behind the huge red colored wooden barn, partly along the main road in front of the little church. Most of the vines have a beautiful view to a glittering lake, as do the visitors of the restaurant. The soil consists of clay and lots of rocky underground.

We arrived on a very sunny day, and were greeted by Amnegård 's wife, who told us a lot about the winery, the wines and the surroundings. For lunch, we decided on a slice of roasted wild boar with a selection of summer vegetables from the garden, accompanied by a glass of the Blaxsta Merlot 2006. The wine was very fruity, lots of red currants, also spicy, with mild tannines and good balance. It is made completely in stainless steel. A very good merlot, more to our taste than the Chilean one we brought along on this trip (Luis Felipe Edwards, Merlot 2006).

Lunch was finished with some delicious desserts: I had lightly cooked rhubarb, Nico chose the Canadian cheesecake, while the kids chose a heavy chocolate muffin with wild strawberries. Of course we had to taste the vidal ice wine, from 2007. The price was rather high (€ 19,50 for a small glass), but the experience was worth it, considering the high taxes on alcohol in Sweden and the extreme circumstances the wine is made under. Very spicy notes, tones of wax, good acids, good balance.

Since Amnegård had to cook lunch for a growing number of guests, there was not much time to talk extensively. I managed to chat some more over the kitchen counter about his choices of grapes, while he decorated the plates with an assortment of summer vegetables. I asked him why he chose vinifera. 'To distinguish myself from other Swedish wineries, who work with the new grapes only', was the answer. And of course because he thinks it IS possible, even here.


Merlot was chosen over pinot noir for example because merlot needs less days to ripen from blossom to berry. Moreover, daylight in Sweden lasts longer (Blacksta is on the 59th N latitude!) so the grapes get more light daily then, say, in France. That is one reason that Blaxsta and other vineyards in Sweden manage to produce very drinkable (even excellent in Amnegård 's case) wines.
Another thing I learned is that his vinifera vines are ungrafted! Phylloxera has no hold in Sweden; it does not survive -3 °C; and that temperature is certainly reached every winter. Other diseases like oidium and mildew are non-existent. Visiting wine specialists from Bordeaux couldn't find any bug, fungus or whatsoever in Amnegård's vineyard. That makes the plant material very healthy, and Blaxsta is working completely organically.

All in all this was a wounderful experience, with good food, good wine, nice people, beautiful surroundings and stuff for some stories! And one day, we will certainly go back to try the Chardonnay. Blaxsta doesn't sell to the state liquor shops anymore, to much hassle. Therefore, we were not able to buy anything. But you can order directly at the estate, online!

Vineyards on Swedish soil

July 26 - Only two hours on Swedish soil, and what do I find in a magazine on tourist attractions in Swedens southernmost province Skåne, lying around in our B&B? An article on winegrowers in a place called Mjölkalånga, near Hovdala Castle and Lake Finjasjön. I am on holiday in Sweden, expecting nothing on the wine experience scale, but the first thing I read about is a vineyard. Or vingård, as the Swedish say. Well, expecting nothing is not completely true. I have an appointment on August 1 at Blaxta Vineyard, near Flen, owned by Göran Amnegård. But about that fantastic experience I will tell you later.
Here's the article on the winegrowers in Mjölkalånga, complete, just to give you an impression on how things are changing in the world. Skåne is roughly on the 55th latitude, and since vine growing is supposed only to take place between 30° N and 50° N, you can draw the conclusions yourselves (our climate IS changing!).

From Green Skåne, 2009

The sun is shining on the southwestern slope, the cool breeze blows through the metre-high vines, and the extensive views in the background take in Hovdala Castle and Lake Finjasjön. "Almost more beautiful than Tuscany, isn't it?" smiles Pär Fredholm, new winegrower together with his sister Katarina, two brothers Micke and Pether, and their families.

It is two years since the siblings had the idea of starting Fredholms Vinträdgård. They have planted 400 vines with black and with grapes. The well-known grape varieties Cabernet Sauvignon and Chardonnay are not viable on the 55th latitude, but Rondo, Solaris, and Siramé are. They have a shorter growing season and bud later. They also survive extreme cold, down to 25-30 degrees below zero. An important factor in this context is that Mjölkalånga has four hours more sun per day in summer than locations in Italy.
This year will be the first time the siblings harvest their grapes and, if everything, goes well, they will produce between 40 and 50 litres of red and white wine in bottles labelled 'Fredholms vin'.

Fredholms is one of five (! mb) vineyards in Green Skåne. The other are Gabriels Vingård in Åhuskärr south of Åhus, Nordanvik Domaine in Näsum, Vingården in Åhus and Åsum Crest in Norra Åsum, south of Kristianstad.

As of today, Wijnkronieken will publish more internationally oriented articles in English. Reactions welcome!