125 jaar Bordeaux aan de Oudegracht

Er zijn maar weinig wijnhandels in Nederland die het ze kunnen nazeggen: 125 jaar in bedrijf! Sinds 1886 worden aan de Oudegracht in Utrecht door de firma Van Wageningen en de Lange wijnen uit Bordeaux geïmporteerd. Eerst als agentschap van het huis De Bourran et Frères, later vooral dankzij de contacten van de respectievelijke eigenaren. Dat waren sinds 1886 Bernard Moltzer, de heren Poortman en Van Hoorn, de heren Van Driel Van Wageningen en Ten Houte de Lange, de heer Van Driel Van Wageningen en het echtpaar Ten Berge. En nu, anno 2011, vieren deze laatsten met trots het 125-jarig bestaan.

De geschiedenis van het bedrijf heb ik elders beschreven. En wat de toekomst brengt, daar hebben we een glazen bol voor nodig. Maar dit jaar wordt er feest gevierd. Afgelopen weekend met een bijzondere Bordeaux-proeverij, op 5 juni met een zeer speciale proeverij in Slot Zeist bijvoorbeeld.

Nuances
Die Bordeauxproeverij drukte mij weer eens met de neus op de feiten: je kunt nog zo je best doen om zoveel mogelijk wijnen uit zoveel mogelijk landen te leren kennen, uiteindelijk zit in oer-wijngebied Bordeaux al zo veel variatie dat je een leven lang nodig hebt om alle nuances te kunnen doorgronden. Ik behoor niet tot de groep mensen die dat kunnen, en dat zal ook nooit gebeuren. Daarvoor vind ik Bordeaux te complex, en de rest van de wijnen in de wereld te interessant. Ik kan een Bordeaux eigenlijk ook zelden waarderen op een proeverij, meestal alleen bij een goede maaltijd. Op een proeverij vind ik de wijnen vaak stroef, ontoegankelijk, ongrijpbaar, you name it.... Totdat je zo'n onbegrijpelijke fles opentrekt bij een mooie lamsbout, een stuk wild of soms zelfs bij de boerenkool. Dan gaat ineens die complexe wereld een stukje voor mij open, en begrijp ik weer een beetje meer van deze wijnen.

Jeugdig
Ondanks al dit gefilosofeer heb ik op de proeverij afgelopen zondag toch ongelooflijk genoten. Het blijft ten eerste altijd weer een genoegen in de eeuwenoude kelders aan de Oudegracht te zijn. De ambiance is fantastisch, de bogen, stenen en kaarsenluchters vertellen ontelbare verhalen. Ten tweede stonden er zulke mooie wijnen op tafel, soms bijna twintig jaar oud, dat er legio verrassingen waren. Vooral opvallend: wat kunnen oude Bordeaux's nog jeugdig overkomen. Ik noem de Château Fieuzal 1992 (Pessac Leognan) of de Château d'Issan 1993 (Margaux, 3e Grand Cru Classé).

Voorkeuren
Ook had ik heel duidelijk voorkeuren: onder de wijnen van de rechteroever voor Saint Emilion over Pomerol, en onder die van de linkeroever voor Saint Estephe boven Haut Medoc, Pauillac, Margaux of Listrac. Absolute topper van de tafel: Château Laroze 1999 (Saint Emilion Grand Cru). En – jawel, we blijven Hollanders – de topper met de beste prijs-kwaliteitverhouding: Château Andron Blanquet 2005 (Saint Estephe, Cru Bourgeois), voor slechts € 21,75 te bestellen. Fruitig, fluwelig, frisse zuren, grote klasse.

Bij Van Wageningen en de Lange hebben we een wijnabonnement: voor een bepaald inleggeld per maand kunnen we jaarlijks een aantal mooie wijnen kiezen en laten wegleggen. Dat zullen ongetwijfeld weer een aantal mooie Bordeaux's worden dit jaar. Zodat we ze over een jaartje of wat weer kunnen schenken bij een feestelijk diner. Want daar zijn goede Bordeaux's toch eigenlijk voor bedoeld.

Geproefd: Sonberk Cuvée 72, uit Tsjechië

Voor ons, in West-Europa, van ouds gewend aan wijn uit Frankrijk of Duitsland, lijkt het een nieuw wijnland. Toch wordt er al meer dan 1000 jaar wijn gemaakt in Moravië, de streek ten zuidoosten van Praag, deel van het huidige Tsjechië. Je treft er wijnbedrijven in hypermoderne jassen, erfgenamen van bedrijven die daar al eeuwen wijn maken. Zo’n bedrijf is Sonberk. De wijnen van Sonberk zijn al bekend uit de 13e eeuw en werden in 1522 onder andere afgeleverd in het kasteel van Praag.

Tegenwoordig winnen Sonberk’s wijnen prijzen op tal van prestigieuze concoursen, én zijn ze verkrijgbaar in Nederland. Dankzij de jonge importeurs Steven en Michael Ryan, van Vinice, en hun samenwerking met vinoloog Jan Rokyta, is een aantal van de betere Tsjechische wijnen sinds enige tijd in Nederland te bestellen.

De wijnpers heeft de wijnen inmiddels ook ontdekt. Bovendien leverde sommelier Edwin Raben voor iedere wijn een proefnotitie aan voor op de website van Vinice. Zelf ga ik binnenkort een aantal van deze wijnen proeven. Eentje heb ik er echter vast uitgelicht, op zoek naar een passende wijn bij een andijvieschotel (bitter!) met wat oriëntaalse smaakmakers als sojasaus, cassavekroepoek en gember.

Ik koos de Sonberk Cuvée 72 uit 2007, wat een goede keuze bleek! De Cuvée 72 is namelijk gemaakt van Gewürztraminer en Grüner Veltliner. Het bloemige en zoetfruitige van de Gewürztraminer, samen met de frisse zuren en de volheid van een Grüner Veltliner, dat leek me een goede combinatie bij dit eten.

In het glas ruik je schuimpjes, tikje banaan; een gerijpt aroma, aangevuld met een duidelijke mineraliteit. In de mond is de wijn vol en fris, met hoge zuren. Geur en smaak doen in eerste instantie wat aan een gerijpte Riesling denken, maar de afdronk is heel anders. Het restzoet wordt mooi gebalanceerd door de stevige zuren. Het zoete lijkt eerst ingetogen, maar zet later iets sterker door in de mond. Bij het oriëntaals getinte gerecht paste de wijn uitstekend.

Als de andere Tsjechische wijnen ook zo lekker zijn, wordt dat een mooie proefsessie binnenkort.

De Cuvée 72 van Sonberk, 2007 is voor € 13,95 te koop bij Vinice.

Foto is afkomstig van de Facebook-pagina van Sonberk.

Persbericht: Nederlandse wijn heeft eigen winkel

Over het algemeen plaats ik op Wijnkronieken geen persberichten, maar uitzonderingen kunnen die regel af en toe bevestigen. Het onderstaande bericht vind ik dermate nieuwswaardig, dat ik het ongewijzigd overneem! Ga ervan genieten, van die Nederlandse wijnen.

De eerste online winkel met een breed assortiment Nederlandse wijnen is open. De Nederlandse Wijnwinkel is een logisch gevolg van de toenemende kwaliteit van en waardering voor Nederlandse wijn. Het assortiment omvat nu zo’n 20 speciaal geselecteerde wijnen en zal nog voor de zomer worden uitgebouwd naar ongeveer 35 witte, rosé en rode wijnen. Bijzonder is dat elke wijn per fles is te selecteren en zo een eigen doos met zes verschillende Nederlandse wijnen te bestellen is. “Nederlandse wijn heeft nog niet altijd de bekendheid en het kwaliteitsbeeld dat andere wijnen wel hebben. Daarom biedt De Nederlandse Wijnwinkel de gelegenheid om zes verschillende wijnen te bestellen in één doos”. Alle aangeboden wijndomeinen werden vooraf bezocht en de huidige collectie werd geselecteerd door professionele wijnproevers in samenwerking met initiatiefnemer Joris van Zoelen. De Nederlandse Wijnwinkel is sinds januari 2011 online op www.denederlandsewijnwinkel.nl.

“Als je Nederlandse wijnen wil proeven heb je nu een twee keuzes: óf je bezoekt elke wijnmaker afzonderlijk (doe dat vooral: het is ontzettend leuk!) óf je struint verschillende speciaalzaken af om een paar mooie wijnen te kopen. In De Nederlandse Wijnwinkel kun je op je gemak een selectie maken en die snel en eenvoudig thuis laten bezorgen”.

De Nederlandse wijnen die verkrijgbaar zijn in De Nederlandse Wijnwinkel werden geselecteerd aan de hand van een aantal criteria. De belangrijkste daarvan is dat de wijnmaker serieus en ambitieus bezig is met wijnmaken op een redelijke schaal. Alle wijnmakers zijn bezocht door initiatiefnemer Joris van Zoelen om te beoordelen of zowel de kwaliteit als de leverbetrouwbaarheid goed zijn. In totaal werden 68 Nederlandse wijnen gekozen voor een professionele proeverij waarbij kenners Ron Andes (Voorzitter SlijtersUnie), Louis Jansen (Proefschrift), Mick van Oppenraaij en Hans Meijs (beide Vinos) samen met Joris van Zoelen alle wijnen proefden en beoordeelden. Het resultaat is een selectie van zo’n 35 wijnen die worden opgenomen in De Nederlandse Wijnwinkel. Sinds januari 2011 is een deel van de wijnen van de volgende wijnhuizen al te bestellen: De Apostelhoeve, Hoeve Nekum, Wijngoed Thorn, Wijngoed Fromberg, De Linie, Dassemus en De Wijngaardsberg. Op korte termijn volgende meer wijnen uit Zeeland, Gelderland en Overijssel.

De Nederlandse Wijnwinkel ontstond als ludiek idee om Nederlandse wijnen een extra zetje in de rug te geven. Inmiddels is het een professionele webwinkel waar geïnteresseerden meer te weten kunnen komen over Nederlandse wijn. De plannen van De Nederlandse Wijnwinkel strekken zich uit tot het bieden van inspirerende informatie over Nederlandse wijn tot het snel en makkelijk leveren aan particulieren. Ook het boeken van een professioneel geleide proeverij is mogelijk.

Shizen en koshu: over Japanse wijn voor bij de sushi

Als we dat hadden geweten, 20 jaar geleden, dan waren we vanuit onze minshuku aan het meer van Kawaguchi zeker even naar Yamanashi gereisd, zo'n 20 kilometer noordelijker. We waren op rondreis in Japan, hadden de berg Fuji een stukje beklommen (tot Fifth Station, er lag nog sneeuw in mei!) en bekeken de omgeving. Maar over wijngaarden of de Asagiri Wine Company lazen we niets in de reisgidsen van 1990. Rondom Yamanashi liggen (en lagen toen ook al) diverse wijngaarden, waar al sinds de 19e eeuw wijn wordt gemaakt. Belangrijkste druif is de koshu, een vitis vinifera-variëteit die via de Zijderoute in Japan terecht is gekomen. Japanse bronnen beweren dat dat al in de 8ste eeuw na Christus was!

Yamanashi ligt in de Katsunuma Prefectuur en wordt beschouwd als het beste wijnbouwgebied van Japan. Afwatering en hellingen spelen daarin een grote rol, plus het druivenras koshu dus, dat hier al eeuwenlang gedijt. Koshudruiven zijn roze getint, een beetje als gewurztraminer. De druivenstokken worden gesnoeid in pergolavorm, waardoor de trossen hoog onder het bladerdek groeien. Op deze manier kan de wind de trossen goed drogen na de veelvuldige moessonregens. Rottingsgevaar ligt hier altijd op de loer!

Ik schreef drie jaar geleden al eens over de koshu, toen het bericht de wereld inging dat Bernard Magrez wijn ging maken in Japan. Inmiddels is Magrez lang de enige niet meer: ook oenoloog Denis Dubourdieu is betrokken bij een wijnbouwproject. Zijn wijn, Shizen, gemaakt door de bovengenoemde Asagiri Wine Company,  is sinds kort in Nederland verkrijgbaar bij de webwinkel van sommelier Edwin Raben. Voor By the Grape.com interviewde ik Edwin hierover.

Inmiddels heb ik de koshu ook geproefd, uiteraard bij sushi, waarvoor deze Shizen speciaal ontwikkeld is. Wat vonden we ervan? Eerst maar eens de proefnotitie: bleekgeel van kleur, in de neus frisse citrustonen, tikje 'groen'. In de mond hoge zuren, delicaat, citrus, tikje abrikoos en peer, bijzondere, strakke afdronk met wat notige hint. Laag in alcohol (10%). Al met al een lekker frisse, lichte wijn, die echter in de afdronk een heel klein beetje kaal overkwam. Hij zou van ons ietsje voller hebben gemogen. Dat effect werd nog versterkt bij de sushi. Tegen wasabi kon de wijn helemaal niet, bij sushi met ei en wat zoetere impressies combineerde de koshu wel goed. Traditioneel wordt koshu vaak gemaakt als zoete wijn, om het bittere te maskeren, lees ik in het persbericht van Edwines.com. Maar de Shizen wordt volledig droog gevinifieerd, en het sap komt zomin mogelijk in contact met de schillen (om de bitters tegen te gaan). Bovendien blijft de malolactische gisting achterwege, om de wijn zo fris mogelijk te houden. Vergisting gebeurt op zeer lage temperatuur en de wijn rijpt op eigen bezinksel op roestvrijstaal.

Na het proeven van deze koshu ben ik wel benieuwd geworden naar de zoetere soorten. En vraag ik mij af of een pietsie restzoet niet aangenamer zou zijn in deze wijn. Al met al vond ik het een zeer interessante kennismaking met een druivenras dat zo exotisch is als koshu. Shizen is een prima wijn, die zeker in Japanse restaurants een goede toekomst heeft. Maar thuis, bij mijn sushi, blijf ik voorlopig Riesling drinken.

Shizen is voor € 19,95 te koop via Edwines.com.

Onbekend wijngebied: Saale-Unstrut




Weinbauregion Saale-Unstrut

 
Nederlanders zie je er nog nauwelijks, en de wijnen zijn er goed en betaalbaar. Wat wil een mens nog meer op zijn vakantieadres? Het liefst zouden Ad en Julia het dan ook zo houden, maar de rest van Europa ontdekt hun ideale wijngebied helaas ook langzaam.

Ad en Julia hebben een tweede huis in het stadje Naumburg, zo'n 200 à 300 kilometer van zowel Berlijn, de Poolse als de Tsjechische grens. Naumburg is één van de centra in het wijngebied Saale-Unstrut, genoemd naar de twee riviertjes die het gebied zijn lieflijke, glooiende aanzien geven. Al sinds de middeleeuwen groeit hier de wijnstok, niet verrassend door grote kloosterordes meegebracht vanuit meer westelijke oorden. Het zijn ook de kloosters die die wijnbouw in stand houden tot oorlogen en druivenziektes toeslaan en het wijnbouwareaal vanaf het midden van de 19e eeuw dramatisch snel afneemt. In de DDR-tijd blijven er een paar staatsbedrijven actief, waaronder de nog altijd bekende en bestaande Sektkellerei Rotkäpchen.

Na de Wende in 1989 krijgt het privébezit weer nieuwe kansen, en groeit de wijnbouw gestaag. Dit wordt geholpen door een aantal wettelijke bepalingen: iemand die een huis koopt waar een wijngaard bij hoort, is verplicht die wijngaard in stand te houden, bijvoorbeeld. Of je hem zelf exploiteert of laat verzorgen, dat maakt niet uit, maar rooien mag niet!

Ik proef de wijnen van Saale-Unstrut samen met Ad en Julia, die bij een gezamenlijke vriendin een mooie proeverij voor zeven mensen hebben georganiseerd. Julia importeert deze wijnen samen met een partner op kleine schaal voor de Nederlandse markt, via hun bedrijf Van Weijen en Van Winsen. Zij zijn de enigen die dat doen in Nederland. Wel tref je in Nederland hier en daar wijnen uit het nog noordelijker en oostelijker gelegen wijngebied Sachsen, bij Dresden.

Bezoekjes op de fiets
De producenten waarvan we wijnen gaan proeven zijn bijna zonder uitzondering door Ad en Julia persoonlijk bezocht, vooral op de fiets. De meeste producenten nemen uitgebreid tijd voor hun klanten, en mogen van april tot oktober hun wijnen ook schenken in hun tuin of op hun erf (Strausswirtschaft). Het wijngaardbezit is er zeer kleinschalig, de gemiddelde bedrijfsgrootte is zo'n 6 ha. Totale omvang van het wijngaardareaal is circa 750 ha, waarbij de meeste druivenstokbezitters nog altijd aangesloten zijn bij de locale coöperatie, Winzerverein Freyburg, die in de DDR-tijd uiteraard in 'Volks'handen was.

Dankzij deze coöperatie en de vrijetijdswijngaarden uit de DDR tijd heeft de wijnbouw in dit gebied kunnen overleven. Ik ken het gebied helaas zelf (nog) niet, maar deze beschrijving van Ad deed me denken aan Eisenberg in Oostenrijk, waar de meeste inwoners zelf ook nog steeds een paar rijen wijnstokken in hun achtertuin hebben, waar in het verleden zelf wijn van werd gemaakt (over Eisenberg binnenkort meer).

Acht wijnen
Hoogste tijd om aandacht aan de wijnen te gaan besteden. We proefden er acht, vijf wit en drie rood. Daarvan hebben de witte wijnen op dit moment de beste papieren, al zal, met de klimaatverschuivingen, rood het in de toekomst ongetwijfeld ook beter gaan doen. Witte druivenrassen beslaan 70% van de aanplant op het moment. Sowieso gaat Saale-Unstrut een goede wijntoekomst tegemoet: als de wijnbouwgrens gaat opschuiven naar het noorden in verband met de opwarming van de aarde, ligt Saale-Unstrut uitstekend. Inmiddels zijn er al twee bedrijven lid van de VDP en er is een eigen regionale VDP-organisatie sinds 26 november van dit jaar, samen met de wijnbouwers van Sachsen.

Een van de bekendste wijnbouwers in het gebied is Bernhard Pawis. Zijn wijnen worden voor belachelijk hoge prijzen bij het KaDeWe in Berlijn verkocht en zijn soms enkele weken na de oogst al volledig uitverkocht. Vooral bekend is hij met zijn Müller-Thurgau, een verrukkelijke zomer- en terraswijn. Müller-Thurgau is de meeste aangeplante druif in het gebied. Daarnaast is zijn bekendheid mede te danken aan zijn lidmaatschap van de VDP,  als tweede wijngoed in Saale-Unstrut. Zijn Riesling Grosses Gewächs van Erste Lage Edelacker mocht er zeker zijn. Riesling heeft overigens een zeer klein aandeel hier, en ter plekke richt men zich veel meer op Müller-Thurgau. Vragen naar Riesling kan in Saale-Unstrut wel eens op meewarige blikken stuiten, begreep ik van Ad en Julia...

Laag alcoholpercentage
Vanwege de relatieve jeugd van veel wijnbedrijven is de uitrusting in de kelder vaak hypermodern: roestvrijstalen vaten, moderne persen etc... Dat bleek ook zeker uit de geproefde witte wijnen: ze waren zonder uitzondering fris, fruitig en modern, zonder vermoeide kantjes of niet terzake doend houtgebruik. Een goed voorbeeld is de Riesling van Matthias Hey, een Spätlese Halbtrocken van 2009, met citrustonen en stevige mineraliteit (de bodems in Saale-Unstrut bestaan onder andere uit Muschelkalk, van fossiele schelpen). Daar komt nog bij dat bijna alle geproefde wijnen een heerlijk laag alcoholpercentage hebben, 12- 12,5%, zelfs voor de rode wijnen!

Speciale aandacht tot slot voor de Gewürztraminer Spätlese feinherb 2009 van Weinbaubetrieb Der Steinmeister: een zeer subtiele Gewürztraminer, met precies de juiste zuren en een zoetje om tegen een oliebol op te kunnen. Een van de aanwezigen had oliebollen meegenomen, en die bleken werkelijk geweldig bij de Gewürztraminer te combineren. Iets om over een paar weken zeker nog eens uit te proberen!

Proefnotities

Je merkt, ik kan nog uren doortikken over die wijnen van Saale-Unstrut. En dat zonder er al eens geweest te zijn. Dat gaat zeker gebeuren ergens de komende maanden, hoop ik! Ik besluit voor nu met de – summiere - proefnotities van de acht geproefde wijnen en de aanbeveling eens een proeverij bij Van Weijen en Van Winsen mee te maken.

1. Weingut Pawis – Müller-Thurgau 2009

fris, bloemig, prettige zuren, mineraal, licht gebalanceerd zoetje, slechts 11%

2. Gleinaer Weingut Böhme – Weissburgunder Spätlese Freyburger Schweigenberg 2009

mineraal, aroma's en smaak van abrikoos, grapefruit en mandarijn, bittertje in middenpalet, tikje zoet in afdronk, kort, 13%

3. Weingut Hey – Riesling Spätlese Halbtrocken, Naumburger Steinmeister 2009

mineraal, citrus, 12,5%

4. Weingut Pawis – Riesling Grosse Gewächs Freyburger Edelacker 2008

Geelgroene zweem, mooie Rieslingneus, citrus en vanille, grapefruit, vol

5. Weinbau Der Steinmeister – Gewürztraminer Spätlese Feinherb Freyburger Schweigenberg 2009

rozen, lychee, jasmijn, grapefruit, licht prikkeltje, prachtige balans van zoet en zuur, 12,5%, heerlijk bij vette paté en oliebollen!

6. Winzerhof Gussek – Spätburgunder Naumburger Göttersitz 2008

bleekrood, kersen, bosfruit, licht en prettig, kruidig, prima Spätburgunder

(André Gussek adviseert ook Nederlandse wijnboeren!)

7. Weingut Uwe Lützkendorf – Spätburgunder Karsdorfer Hohe Gräte 2008

sterke reductieve geuren, stallucht, hard en onprettig, enige lucht hielp niet, 12,5%

(Eerste lid VDP in Saale-Unstrut, maar waarschijnlijk niet vanwege deze Spätburgunder)

8. Winzerverein Freyburg – Dornfelder 2008, von Barriques

fruitig, zwoel, prettig, maar heel korte afdronk, vrolijke wegdrinker

Meer lezen over Saale-Unstrut kan op de website van de regio, en in het prachtige boek van Klaus Epperlein en Uwe Jacobshagen, Göttersitz, Edelacker und das Paradies. Wein an Saale und Unstrut, Halle 2008

De vele gezichten van Grüner Veltliner

Zeker meer dan vijftig verschillende Grüner Veltliners waren er te proeven gedurende de European Wine Bloggers Conference. Oostenrijks no. 1-druif was alom tegenwoordig, tot in Burgenland toe. Hij groeit dan ook in zo goed als alle wijngebieden, al zijn de wijnen uit Wachau, Kremstal en Kamptal het bekendst en beroemdst.
Grüner Veltliner wordt niet alleen als wijn van één druif gebotteld (monocépage), maar ook geassembleerd in allerlei cuvées én in de Gemischter Satz, de Weense specialiteit.

In het verleden is wel gezegd dat goede Grüner Veltliner zich kan meten met top-Bourgogne. Dat waren dan krachtige, houtgerijpte versies, met een romigheid die je in de meeste Grüner Veltliners die ik in Oostenrijk proefde, niet tegenkomt. Iemand zei tijdens de conferentie zelfs tegen me dat hij Grüner Veltliner maar een overgewaardeerde druif vond. Hij vond die hele hype eromheen niets. Zo ver zou ik zelf niet willen gaan: ik heb werkelijk fantastische voorbeelden geproefd en begrijp waarom de Oostenrijkse witte wijnen gewaardeerd worden én waarom Grüner Veltliner daarin de belangrijkste plaats inneemt. Ik proefde bijvoorbeeld de Grüner Veltliner Klostersatz 2009 van Pichler-Krutzler of de Smaragd Wösendorfer Kollmütz 2008 van Rudi Pichler, van de hellingen van de Wachau. Beide geweldige wijnen. En dan was er de Kirchweg Smaragd 2009 van Franz Hirtzberger tijdens het boottochtje op de Donau. Zelfs om 10.00 uur 's ochtends een verrukkelijke wijn.

Niet één stijl
Maar in al die verschillende Grüner Veltliners die ik proefde gedurende die vijf dagen, heb ik niet één stijl, of één bepaald kenmerk genoteerd dat ik nu typerend vond voor álle Grüner Veltliners. Hoge zuren: ja, meestal wel. En beetje vettig in de mond: heel vaak; kruidigheid: ook heel vaak, maar niet altijd. Maar het beroemde witte pepertje dat je zou moeten ontdekken in geur en smaak, ben ik lang niet altijd tegengekomen. Sommige wijnen waren romig en vol, andere strak en beendroog. Citrustonen, abrikoosaroma's, mineraliteit, wel hout, geen hout, en nog veel meer, het komt allemaal voor in de wijnen. Grüner Veltliner schijnt dan ook bij uitstek het terroir en de omgeving te reflecteren. Ik heb in Oostenrijk meer begrip gekregen voor het totaalaanbod aan wijnen, en zeker voor de rode. Maar van Grüner Veltliner kreeg ik nog niet echt hoogte ... Mijn studie gaat voort!


Kennismaken met Grüner Veltliner in Nederland is relatief makkelijk. Begin bijvoorbeeld in de WijnWebWinkelgids, daar staan er twee in, één van Grapedistrict en één van Good Grapes. Maar in de inleiding van mijn gidsje noem ik ook een buitenlandse webshop, Burgweine, van de Oostenrijker Thomas Burg. Ik interviewde hem al eens, en ontmoette hem tijdens EWBC. Speciaal voor Nederland stelde Thomas een kennismakingspakket Grüner Veltliner samen.

Kerstpakket van 6 Grüner Veltliners
Het schijnt morgen bovendien Cyber Monday te zijn: de maandag na Thanksgiving, waarop in Amerika de online aankopen voor het decemberseizoen een gigantische stijging vertonen. Speciaal voor Cyber Monday, én natuurlijk vanwege de kwaliteit van de geweldige wijnen, daarom aandacht voor dit pakket, waarin je zes verschillende Grüner Veltliners van zes verschillende producenten uit zes verschillende wijngebieden kunt bestellen. Als dat geen goede gelegenheid is om met de veelzijdigheid van Grüner Veltliner kennis te maken...!

Trouvailles

Tsja, het was er veel te druk, vrijdagavond op de proeverij bij Trouvaille in Nieuwegein. Te warm, te veel mensen, niet of nauwelijks spuugemmers... Maar de omgeving was bijzonder – een oud Waterliniefort in Jutphaas – en de wijnen uitstekend. We deden er diverse leuke vondsten, en opvallend genoeg allemaal met links naar mijn recente bezoek aan Oostenrijk en de European Wine Bloggers Conference (EWBC).


Trouvaille Un: de ports van Quevedo. Al jaren ken ik Oscar Quevedo, van ons beider blogs, maar in levende lijve ontmoetten we elkaar pas twee weken geleden, op EWBC. Oscar's familie maakt port in S. João da Pesqueira, Douro. Oscar werpt zich met hart en ziel op de verkoop daarvan, zowel life als via de sociale media. Daarnaast maakt hij ook tafelwijn, samen met zijn zus. Toen bleek dat hij afgelopen week in Nederland was, moest en zou ik daar natuurlijk zijn ports gaan proeven. Nu zijn we al jaren fan van de ports van Churchill-Graham, maar die van Quevedo mogen er ook zijn! Een andere hand van port maken, dat wel: iets lichter en fruitiger, maar daarom niet minder lekker. We proefden het grootste deel van het assortiment door (zonder die spuugemmers dus), van de prima droge witte tot de sublieme Colheita's van 1992, 1994 en 1995. En dan natuurlijk de Vintage 2005 en 2007: beide nog te jong om echt goed van te kunnengenieten, maar wat een mooie wijnen waren dat. Uit het glas van de Vintage 2005 kwam je gewoon een hele droppot tegemoet, vermengd met heerlijk fruitig fruit. Die Quevedo-ports krijgen een plaats in onze voorraad.

Trouvaille Deux: Eiswein van Weingut Münzenrieder (Neusiedlersee). Deze Eiswein dronken we in combinatie met een chocolade-bonbon waarin wijn verwerkt was, druppels Spätlese Zweigelt om precies te zijn. Op chocolade en wijn kom ik binnenkort nog terug. Deze Eiswein was verrukkelijk, precies de goede balans tussen zoet en zuur. En bij die bonbon... puur genieten! Dit weekend zocht ik Münzenrieder nog even op, in de gezaghebbende Falstaff Weinguide Österreich / Südtirol 2010. Geen kleine jongen, zeer avant-garde, en vooral ook bekend om rode wijnen van Zweigelt, die van die bonbon dus...

Trouvaille Trois: Roter Veltliner. Eigenlijk was de Roter Veltliner uit de Wagram een herontdekking. Aanwezig was Josef Fritz van Weingut Jozef Fritz, en al pratend bleek ik zijn wijn bij bezoek aan Kirchberg, in het moderne wijncentrum Weritas, al geproefd te hebben. Ik heb zelfs een proefnotitie van de jaargang 2009. In Nieuwegein had Jozef de jaargang 2008 bij zich, die ik eerlijk gezegd veel beter vond!
Jozef vertelde me graag meer over zijn Weingut, maar helaas liet de omgeving dat nauwelijks toe. Ik moet gewoon terug naar Oostenrijk, om al die fantastische wijnmakers weer te ontmoeten. De Steinberg 2008 van Weingut Jozef Fritz heb ik na de proeverij besteld, om binnenkort thuis rustig van te genieten.

Biologische champagne en Italiaanse bubbels

Hoe meer evenementen rondom wijn ik bezoek, hoe leuker ik het vind om de kleine(re) importeurs te treffen, degenen met passie, die je zelf te woord staan en met enthousiasme over hun wijnen vertellen. Of die een masterclass organiseren met de maker van de wijn.
Vandaag vraag ik aandacht voor twee recente voorbeelden van dergelijke ontmoetingen: op het Haarlemse Fabulous Food Festival organiseerden Agoston & Krieger van Organic Champagne een masterclass rondom de biologische champagnes van wijnmaker Franck Pascal. En in Groesbeek, op de Nederlandse Wijnfeesten, ontmoette ik de eigenaren van Vini del Mondo.

Biologische champagne
Organic Champagne importeert slechts een handvol champagnes, allemaal biologisch, en die mogen er zijn! Speciaal voor het Haarlemse festival was een van hun producenten, Franck Pascal, naar Nederland afgereisd. Hij deed er zelf zijn verhaal, wel een beetje nerveus omdat hij niet vaak voor dergelijke groepen staat. Maar dat deerde allemaal niet, zijn liefde voor het vak spatte er vanaf.
Pascal koos pas voor de wijnbouw nadat zijn jongere broer was verongelukt; hij beëindigde zijn carrière als technisch ingenieur en stapte in het ouderlijk wijnbedrijf. Een studie oenologie volgde, om beter vat op de materie te krijgen.

Chemische wapens
Al gauw raakte Pascal ervan overtuigd dat hij wilde gaan werken zonder chemische hulpmiddelen. In militaire dienst had hij kennis gemaakt met de effecten van chemische oorlogsvoering, en hij realiseerde zich dat de chemicaliën die voor de wijnbouw werden gebruikt – onkruid- en insectenverdelgers – niets anders waren dan lagere doses van dezelfde vreselijke wapens die het leger gebruikte.
Vervolgens bezocht Pascal biodynamisch werkende bedrijven in de Elzas en Zwitserland; daar zag hij de resultaten in de wijngaard die hij ook wilde bereiken. Diverse tests en experimenten later is ook zijn domein inmiddels biodynamisch. Pascal gebruikt alleen natuurlijke gisten, laat de malolactische fermentatie zijn eigen ritme bepalen, filtreert en klaart niet en produceert loepzuivere champagnes. Zelfs de chefs de culture van champagnehuis Bollinger komen bij hem op bezoek om te zien wat biodynamie voor positieve effecten heeft.

Drie champagnes
We proefden op 19 september in Haarlem drie champagnes: Sagesse, Tolérance en Harmonie 2005, waarvan ik de Tolérance, een Rosé Brut, de lekkerste én beste vond. Fris, bosfruitig, vriendelijk, vrolijk, met een mooie structuur. Gemaakt van voornamelijk pinot meunier, aangevuld met pinot noir en een tikje chardonnay. Ook de gerijpte Harmonie 2005 vond ik een topper: vol, gerijpt, met aroma's van gele appel. Gemaakt van 100% pinot meunier van oude stokken. De wijn is een Blanc de Noirs, een witte wijn van rode druiven.


Vini del Mondo
Het tweede voorbeeld betreft de Nederlandse Wijnfeesten op 25 en 26 september in Groesbeek, waar je als consument op je gemak kon proeven en genieten. Vooral kleinere importeurs en wijnhandelaren bemensten de stands. Aanwezig was onder andere Vini del Mondo, gespecialiseerd in Italiaanse wijnen. Ik trof er Marcel Meijers, die samen met zijn partner Suzanne (die ik al kende van de LinkedIn-groep Vrouwen in de wijn) alle wijnen zelf in Italië selecteert en vervolgens importeert.

Bubbelbar
Vini del Mondo was aanwezig in Groesbeek met een bubbelbar op vier wielen, en serveerde een klein aantal verrukkelijke Italiaanse mousserende wijnen. Ik proefde er twee: de Rosé Brut van Pedrotti, een spumante gemaakt volgens de klassiek methode (net als champagne dus). Zacht en rond, frisse zuren, aroma's van zacht rood fruit. Heel subtiel, deze bubbels van chardonnay en pinot nero uit Trentino!
Daarna volgde de serieuze en heerlijk gerijpte La Montina-Franciacorta Millesimato 2005, ook al van chardonnay en pinot nero, maar dit keer wit, niet rosé. Beide wijnen deden me verlangen naar meer. En deden me realiseren dat ik van Italiaanse mousserende wijnen eigenlijk nog zo weinig weet.

Twee leuke ontmoetingen, waarin ik de mensen achter de wijn(import) beter heb leren kennen en de wijnen goed heb kunnen proeven. Waren alle wijnproeverijen maar zo!
Meer over de Nederlandse wijnfeesten volgt binnenkort.

Wijnwebwinkelgids

Gisteren viel hij in de bus, de najaarsaanbieding van MM Boeken. Zo gaat het dus worden, als ik alles geschreven heb!

Selling Grüner Veltliner online – Interview with Thomas Burg

Through LinkedIn, Twitter and Facebook I've met a lot of people in the last couple of months. Some in real life, some only virtual. Recently, I came in contact with Thomas Burg, an Austrian who has opened a webshop solely devoted to Grüner Veltliners. Thomas asked my advice how to promote his shop in the Netherlands; he also delivers across Europe! Since the selection of wines offered in his shop burgWeine is very worthwhile, I decided to interview Thomas and ask him about his passion. And readers of Wijnkronieken receive a discount till May 6. See below!

Tell me something about yourself. Is this only hobby or a living?
I worked for 10 years at the Donau-University Krems amidst the premier white wine growing regions in Austria: Wachau, Kremstal, Kamptal, Traisental. Besides heading the Center for New Media I began to investigate the wines in the vicinity. Since 2005 I mainly work as an online marketing consultant. In parallel I started with a continuing education program at the Austrian Wine Academy and in December 2009 the shop burgWeine turned the hobby into a business.

Why only Grüner Veltliner? What makes it so special?
There were several reasons why I chose to start with Grüner Veltliner. From a marketing perspective I was looking for a niche that is big enough while being small enough at the same time. I think Grüner Veltliner is a - well almost - well known international brand in the wine lover community.

Grüner Veltliner is not only a niche but it's also a very promising grape variety that successfully conquered the palates on our planet. Grüner Veltliner developed - over time - from a grape for mass wine production into a distinguished variety that competed with Chardonnay and Riesling as the permier white wine variety. It reflects many differents styles and soils. Grüner Veltliner's scope reaches from easy young and fresh wines to very serious and powerful.

Is Grüner Veltliner appreciated enough in the wineworld?
I think during the last 10 years Grüner Veltliner made it's way into the hearts and glasses of wine lovers around the globe. Based on excellent quality, Grüner Veltliner showed up as an alternative to Chardonnay from Burgundy. It's still better priced and offering equal and sometimes better quality. One of the main strengths of Grüner Veltliner is it's suitability as food companion. From sea food, fish to white meat, vegetables and even chocolate.

Can you tell something about the history of Grüner Veltliner?
To make a long story short (there is no comprehensive article/book written yet) the Grüner Veltliner is at home in Austria and some of it's neighbouring countries. The name Grüner Veltliner is misleading because based on ampelography it is not related to other Veltliner varieties. Weißgipfler (related to the Traminer family) might be the more precise name. The Traminer is one of the parent grapes of GV and in 2009 another parent was found in Burgenland, Austria: St. Georgen Rebe. It is said that already the Romans drank it.

One of the first historical documents dates from the early 18th century. By then the GV grape was called Grüner Muskateller. This name lasted until the 1930s. The GVs hightime started in the 1950, closely related to the Lenz Moser style of winegrowing. Until the mid 1980s GV was used mainly for mass production. Only when the vintners started to reduce quantity, very elegant and complex wines emerged.

What is you favorite GV?
Impossible to tell. There are so many good ones. Currently I like GV Hundsberg 2007 from Leo Uibel and Alte Reben 2008 from Ebner-Ebener. Both are from the Weinviertel. A region with excellent terroir for Grüner Veltliner.

Why a webshop?
Having a webshop is the most natural way of selling wine today. It makes it easy for consumers to browse your inventory and to order. More and more people are turning to the web to do their shopping. You are not bound to opening times and you can acces the stores from at home or at work. It's also cheaper to run an online store.

You also sell abroad?
Yes, I sell to many EU-countries. Demand is traditionally high in Germany and the Netherlands. Switzerland is also interesting but since it's not a EU-state, it's more complicated and more expensive.

burgWeine | Faktorei für Grünen Veltliner - www.burg.cx

Readers of Wijnkronieken have a discount of 10% on all purchases till May 6! Type this code marin01x during check out at burgWeine, and the discount will be activated.

Grootse wijnen van kleine importeurs

Het mogen dan kleine importeurs geweest zijn, de tijd was te kort om alle grote wijnen te proeven afgelopen maandag. Tijdens de beurs Grootse wijnen, kleine importeurs presenteerden 56 wijnimporteurs hun wijnen. Gemene deler tussen de importeurs is dat ze allemaal 'klein' zijn en dat ze contact hebben gelegd via een LinkedIn-groep.
Er gaan (nog) geen grote volumes om bij deze importeurs, en ook de klantenkring is (nog) niet fors. Heel vaak zijn het mensen die uit liefde voor de wijn zijn begonnen met het naar Nederland halen van hun favoriete producenten. Velen hebben er nog een part time of full time baan naast. Presentatie van hun wijnen op grote beurzen is te kostbaar, maar door de contacten die ze onderling legden op LinkedIn en met steun van Perswijn, kon deze unieke beurs tot stand komen.

Maar wat een verborgen schatten zitten er tussen de wijnen die deze importeurs aanbieden; en dan heb ik nog maar een fractie geproefd.

Het was lastig een keuze te maken maandag: ga ik nu langs bij mensen waarvan ik de wijnen al ken - Miranda Beems, Wijnimport Nelis, Jan van Breda, Mireia's Wijnimport, Casacava, Grandi Vini - of wil ik vooral nieuwe wijnen én mensen leren kennen? Het is een mix van beide geworden: wel de mensen begroeten die ik al ken (en soms ook weer niet, helaas), maar vooral proeven bij kleine importeurs die ik nog niet ken. Zo maakte ik kennis met de uitstekende selectie Italiaanse wijnen van Ombrerosse en Zibibbo. Van de laatste vond ik het vooral leuk kennis te maken met een Vernatsch uit Zuid-Tirol, een oud lokaal druivenras dat in de middeleeuwen ook geëxporteerd werd naar andere landen. Eigenaar van Zibibbo Julian de Keijzer wist me met veel enthousiasme te vertellen over zijn wijnen, maar ook over de samenwerking tussen de kleine importeurs. Julian is naast wijnimporteur ook filmmaker; hij nam het initiatief om van alle aanwezige importeurs een filmpje te maken. Consumenten werden gevraagd naar de wijn van een van de importeurs; die wijnen hadden de importeurs zelf mogen voorstellen. De filmpjes komen straks op de websites van de individuele importeurs.

Deze beurs was er eindelijk ook eens gelegenheid om met het indrukwekkende assortiment van Winematters kennis te maken. Udo Göebel is al wat langer een grote bekende onder de kleine importeurs, maar afgezien van zijn Lammershoek Roulette 2004 en een Chenin Blanc van Groot Parys, Die Tweede Droom, had ik nog niets geproefd. Opnieuw was ik onder de indruk van de Roulette, een prachtige Rhone-blend, maar ook bijvoorbeeld van de 'simpele' Vansha 2009 van Ridgeback, uit Paarl, of the Felicité 2009 van Newton Johnson, een Pinot Noir uit Walker Bay/Hermannus, een van de koelste gebieden van Zuid-Afrika.



Via Twitter en op Wine Professional maakte ik al kennis met Erwin Blezer van Good Grapes, maar ook zíjn wijnen kende ik nog niet. Good Grapes heeft een mooie collectie wijnen uit Duitsland, Oostenrijk en Italië. Ik proefde er onder andere een heel erg vrolijke én frisse mousserende wijn: Brut van Marc Altenburger aan de Neusiedlersee, gemaakt van blaufränkisch en st. laurent. Heerlijk fris rood fruit, beetje kersen, amandel, limoen: sekt zoals ik het nog niet eerder proefde. Misschien was dit voor mij nog wel de ontdekking van de dag.

Nieuw-Zeelandse wijnen waren er bij Bula Wine, Italiaanse bij VinoItalia en Domein Wilgenhaeghe, Portugese bij 2Wines, bubbels bij Taste&Tintle, Duitse bij Markvandewijn en meer Zuidafrikaanse bij Golden Grapes. En dan had ik me nog voorgenomen bij Alentejo Wines, Noordwest Wijn en Wijn uit Gauillac te gaan proeven. Het is er niet meer van gekomen; gelukkig wist André Sauerbier, organisator van het evenement namens Perswijn, mij te verzekeren dat de beurs volgend jaar zeker een vervolg krijgt! De kleine importeurs zijn inmiddels ook op zoek naar verdere samenwerkingsverbanden, onder andere via een website en een publicatie. We zullen nog veel van ze horen!

Foto's: Perswijn/Reinder Weidijk

Wine from the Swiss Alps

Zwitserland exporteert maar een fractie van de wijnen die het produceert. Ik heb ergens gelezen dat dat maar 2% is. De Zwitsers zelf drinken hun wijnen graag zelf op! Gelukkig hebben wij in Nederland sinds een aantal jaren een uitstekende webwinkel met Zwitserse wijn. Dat ontdekte ik op een fraaie proeverij in Scheveningen. Het echtpaar Mooyman presenteerde er een kleine, maar interessante selectie van de wijnen van hun bedrijf Wine from the Alps. Naast Zwitserse wijnen omvat het volledige assortiment ook wijnen uit Frankrijk (Savoie bijvoorbeeld), Oostenrijk, Duitsland en Italië.

Behalve internationale druivenrassen als pinot noir, merlot en chardonnay kent Zwitserland ook een aantal inheemse druivenrassen, waaronder heida, petite arvine (beide wit) en cornalin (rood). Van alledrie proefden we wijn, en we waren zwaar onder de indruk van de kwaliteit. Niet zomaar een paar excentrieke wijnen, nee, prachtige volle en vaak superfrisse exemplaren, met veel mogelijkheden om culinair in te zetten. Vooral het mooie rijpe fruit van de Petite Arvine 2008, Maitre de Chais, staat me bij. Een wijn met aroma's van rode grapefruit, en in de mond een verrassende zoutigheid. Volgens Mimi Mooyman is dit verklaren uit de zoutmijnen in het kanton Valais/Wallis. Uitgespoeld zout bereikt de wortels van de wijnstokken. Door de opname van het in water opgeloste zout komt de zoute smaak vervolgens ook in de druiven.
Maitre de Chais is het beste label van coöperatie Provins, de grootste wijnproducent van Zwitserland. Zij zijn verantwoordelijk voor 10% van alle wijn in het land.

Hoogste wijngaard van Europa
Dan was er de Heida, levendig, licht en fruitig, met een licht zoete touch. Die zou op een feestje zowel de liefhebbers van zoet als van droog bekoren! Deze wijn is eveneens van Provins, maar nu van het label Grand Metral. De heidadruiven groeien op de hellingen van de Visperterminen, op 1100 meter hoogte. De Visperterminen is daarmee de hoogste wijngaard van Europa.


Net als heida en petite arvine komt cornalin voornamelijk in Valais voor, het zuidelijke kanton waarin ook het meer van Genève en de oorsprong van de Rhône liggen. De Cornalin lijkt in smaak iets op Pinot Noir, maar is paarser van kleur, heeft meer tannine en is vettigerin de mond. Hij combineerde thuis uitstekend bij een stevige en knapperig gegrilde kip.


Dôle de Sion
We proefden die middag in Scheveningen ook de in het buitenland iets bekendere Zwitserse specialiteit Dôle de Sion, gemaakt van een assemblage van pinot noir en gamay. Echt pinot noir met een bite, zeer de moeite waard om eens geproefd te hebben.

De prijzen van Zwitserse wijnen zijn niet gering: onder de 9 euro troffen we geen wijn aan. Die prijs heeft onder andere maken met de ligging van de meeste Zwitserse wijngaarden: op steile berghellingen, waar bewerking kostbaar is, het oogsten vaak handmatig moet gebeuren en onderhoud veel menskracht vergt. Maar wat mij betreft waren alle geproefde wijnen hun prijs absoluut waard. Wij gaan de komende tijd nog eens rustig proeven en genieten van ons aangeschafte doosje Zwitserse wijnen.

'Waardevolle' Rhônewijnen

Op 11 en 12 april komen meer dan 50 kleine wijnimporteurs bij elkaar om hun wijnen te presenteren in het Groothandelsgebouw vlakbij het NS-station Rotterdam Centraal. Een klein voorproefje van de kwaliteit die we daar ongetwijfeld gaan proeven, mocht ik afgelopen zaterdag ervaren.

In Restaurant Lemongrass, aan de Scheveningse haven, schonken vier kleine importeurs hun wijnen; de keuken van Lemongrass maakte er mooie hapjes bij. Aanwezig waren Proeflokaal Lemongrass zelf, Bolomey Wijnimport, Rhône Value Wines en Wine from the Alps. Vooral voor die laatste twee importeurs was ik gekomen, hoewel Bolomey natuurlijk ook fantastische wijnen heeft en Lemongrass een aantal leuke verrassingen bleek te schenken. In drie afleveringen een verslag van deze kleine maar fijne proeverij.

Stroomgebied van de Rhône
Dat er langs de rivier de Rhône prachtige wijnen gemaakt worden, wist ik natuurlijk wel: van krachtpatsers als Hermitage en St. Joseph en de Mourvèdres van Bandol tot de rosés van Tavel, bijvoorbeeld. Maar ook hogerop in het stroomgebied, in de Savoie en in Zwitserland, waar de rivier ontspringt, vind je mooie en verrassende wijnen. Bovendien vormen ze een origineel concept voor het starten van een wijnhandel: wijnen uit het stroomgebied van de Rhône. Dat concept werkte vinoloog Marga van Winsen uit, en met succes! In 2009 ging ze na een grondige voorbereiding definitief van start. Met ongelooflijk veel passie presenteerde ze Nico en mij op 20 maart haar wijnen, waarvan een deel overigens uit de Provence komt. Het stroomgebied van de Rhône is hier een daar een klein beetje opgerekt, maar van ons mag dat gerust. Het betekende bijvoorbeeld dat we na jaren weer eens twee rosés proefden om van te watertanden: Château Les Valentines, AOC Côtes du Provence 2008 en de La Badiane Mourvégue, AOC Bandol 2006, beide biologisch. Het was lang geleden dat we die tere kwaliteit van een bleekroze Provençaalse rosé ervoeren! En ook de Bandolrosé wist ons te bekoren: met je ogen dicht hou je deze stevige en kruidige rosé absoluut voor een rode wijn. Wij gaan hem eens proberen bij spiesjes van hertenbiefstuk.


Wit en rood
Marga had naast deze fraaie rosés ook een uiterst origineel en fris aanbod witte wijnen, van de La Badiane Deux Soeurs, AOC Cassis 2007 (zilt en met de geur van rondom de wijngaard gelegen pijnbomen) en de Château Miraval Terre Blance 2008 (vol en fris) van onder andere clairette en bourboulenc tot de topper uit Saint Peray, de Domaine Bernard Gripa Les Figuiers 2007, van marsanne en roussanne (aroma's van caramel, enorm lange afdronk). Al jaren wilden we meer witte (noordelijke) Rhône drinken, en hier was dan een interessante en betaalbare kandidaat. De prijs van € 21,75 is niet niks, maar vergeleken met prijzen van grote huizen uit de noordelijke Rhône is deze wijn zijn geld meer dan waard.

Ook stevige rode wijnen had Marga meegenomen, waaronder de kruidige Domaine des Bousquets, AOC Gigondas 2007 en de bewaarwijn La Tache Cuvée Bladel, AOC Saint Joseph 2007.

Zoals dat gaat op dit soort proeverijen is de aandacht na een wijn of tien, twaalf wel weg; we besloten dan ook een mooi doosje samen te stellen om een aantal wijnen nog eens rustig na te kunnen proeven en er natuurlijk van te gaan genieten bij het eten. Want de wijnen van Rhône Value Wines die we proefden zijn wel stuk voor stuk eetwijnen. Ik verheug me al op ons doosje én op een nadere kennismaking op Grootse wijnen.

Spannende wijnen op unieke beurs

Voor mij zijn de leukste wijnen de wijnen die je 'vindt', die je weghaalt bij een speciaalzaakje of kleine importeur, en die niemand anders kent. Nou ja, niemand..... je snapt wel wat ik bedoel. Ik hou gewoon van het spannende, het ongewone, het verrassende in wijn. Die wijnen vind je niet in de supermarkt, maar wel bij kleine, gespecialiseerde importeurs, die uit een passie voor de wijnen van bijvoorbeeld Hongarije, Duitsland of Catalonië een bedrijfje gestart zijn, soms nog naast een andere (fulltime) baan.

LinkedIn
In de afgelopen jaren heb ik veel van deze kleine importeurs ontmoet, en met een aantal heb ik geproefd, geluncht en uitgebreider kennisgemaakt. Sommigen zijn zelfs opdrachtgevers geworden. Hun passie staat voorop, geld verdienen met de wijn is vaak van ondergeschikt belang – al is het natuurlijk wel handig ;-)
Daarom vind ik het ook heel erg leuk dat vijftig van die liefhebbers elkaar gevonden hebben via LinkedIn. Net zoals ik mijn Vrouwen in de wijn-groep heb kunnen oprichten via de sociale media, zo hebben deze mensen elkaar gevonden dankzij de mogelijkheden van internet. Enkelen zetten het initiatief op, dat al snel enthousiast opgepakt is door Perswijn. Met de vakkundige ondersteuning van André Sauerbier, verantwoordelijk voor alle Perswijn-evenementen, is binnen een paar maanden een idee omgezet in actie. Kleine importeurs, die normaal gesproken geen geld hebben om zich te presenteren op dure beurzen en chique proeverijen, hebben zich aaneen gesloten en organiseren op 11 en 12 april in het Groothandelsgebouw in Rotterdam een spetterende proeverij. Er is zelfs een YouTube filmpje gemaakt ter promotie.

Op de proeverij laten de importeurs hun wijnen proeven aan consumenten (zondag) en aan vakhandel en horeca (maandag).

Bijzondere wijnen
De kleine wijnimporteurs (KWI) bieden wijnliefhebbers en professionals iets bijzonders: ze werken met kleine producenten, die veel aandacht besteden aan het terroir, om de smaak van de regio in de fles te krijgen. Door de kleine schaal van een KWI – meestal zijn het eenmanszaken met minder dan 75.000 flessen import - kan de importeur bovendien veel persoonlijke service leveren. De wijnen zijn vaak uniek en op beperkte schaal verkrijgbaar. Het traject van wijngaard naar consument is kort. Deze importeurs kennen hun leveranciers én hun klanten vaak nog persoonlijk. De meeste importeurs hebben zich gespecialiseerd in een land of een streek, waarin ze volkomen thuis zijn. En hoewel ze allemaal anders zijn, is de passie en de gedrevenheid bij iedereen hetzelfde.

Daarom: komt allen op 11 of 12 april naar Rotterdam, en proef wat er nog meer is aan wijn in Nederland!

Kaartverkoop en informatie
Kaarten voor het evenement zijn verkrijgbaar via www.perswijn.nl/kwi waar ook alle informatie te vinden is.
Data: 11 april 2010 (consumenten) en 12 april 2010 (pers en horeca)
Tijd: 12.00 uur – 17.30 uur (beide dagen)
Locatie: Zalencentrum Engels (Groothandelsgebouw) 8e etage, Rotterdam
Prijs: € 17,50

Geproefd: Montebello Negro Amaro 2008

Ik kan het eigenlijk niet vaak genoeg schrijven: wijn blijft je verbazen. Op een vrijdagavond maakten wij een fles Montebello Negro Amaro 2008 open. We vonden er niet veel aan, weinig interessant. We sloten de fles af en zetten hem weg, om er pas zondag weer naar om te kijken. Tsjonge, wat we toen in ons glas troffen, was wel even wat anders. Na 48 uur openstaan had deze wijn karakter gekregen! Deze donkere, bijna ondoorzichtige wijn uit het uiterste zuiden van Italië rook naar rijpe maar toch frisse pruimen. Hij had veel pit, zelfs wat pepperigs en kruidigs in de mond, met stevige afgeronde tannines, frisse stevige zuren en veel sappig rood fruit, waaronder opnieuw pruimen. Genietend heb ik de rest van de fles samen met Nico opgedronken. Hij combineerde bovendien prima bij de stoofschotel met pompoen en rundvlees van Jamie Oliver (Juul’s favoriete stoofschotel, voor de kenners van Jamie).
De les die we geleerd hebben: niet te snel oordelen, altijd even kijken of de wijn misschien baat kan hebben bij wat zuurstof!

De Montebello Negro Amaro is verkrijgbaar bij de Wijnbeurs, voor € 8,49 per fles als je geen lid bent. Je moet er dan wel 12 tegelijk bestellen.

Maakwijnen en terroirwijnen

Nog niet zo lang geleden woonde ik kort achter elkaar twee heel verschillende proeverijen bij: een masterclass Languedoc en een kennismakingsproeverij bij de Wijnbeurs. In de masterclass stonden terroirwijnen centraal. Over het algemeen wordt daar heel serieus over gedaan. Dit is het echte werk, volgens veel wijnliefhebbers. Bij de Wijnbeurs maakte ik kennis met een heel ander type wijn, wat ik voor het gemak maar maakwijnen heb genoemd. Daarmee bedoel ik: wijnen speciaal afgestemd op de smaak van het publiek, gemaakt om te plezieren. Over het algemeen wordt hier meer op neergekeken. Door die twee proeverijen kort achter elkaar heb ik daar echter wel een andere kijk op gekeken.

Tijdens de masterclass Languedoc, geleid door Ron Andes, werden prachtige wijnen uit Frankrijk's grootste wijngebied gepresenteerd. We proefden die wijnen om hun terroirexpressie, om kennis te maken met de zeer verschillende bodems en het effect daarvan op de wijn. In negen sessies werden telkens drie wijnen aangeboden, vergezeld van een gerecht, klaargemaakt door chefkok Harry Visbeen.
De kwaliteit van de wijnen uit de Languedoc was uitstekend. We dronken wijnen uit Pic Saint Loup, Cabardès, Saint-Chinian, La Clape, Corbières-Boutenac en nog diverse andere. Maar er was eigenlijk geen wijn bij waarvan ik het idee had dat ik die regelmatig zou willen drinken. Er ontbrak gewoon drinkplezier. Veel wijnen waren streng, tannineus of hadden een gerechtje nodig om echt tot hun recht te komen.

Bij de Wijnbeurs proefde ik samen met directeur Franz Lampe, in de lichte en ruime proefkamer, 17 wijnen uit het assortiment. En daar zat heel wat lekkers tussen. Vooral de huiswijnen van de Wijnbeurs, uit de serie La Pauline, bleek ik zeer hoog gewaardeerd te hebben.
Franz vertelde me na het proeven dat een aantal van de wijnen die ik had geproefd, speciaal zijn afgestemd en ontwikkeld op de smaak van de Nederlandse consument. Vindt de klant een boterige, volle en sappige Chardonnay lekker, maar wil hij niet betalen voor zo’n dure witte Bourgogne? Dan kan de klant zo’n wijn krijgen, de Wijnbeurs gaat ernaar op zoek of laat hem samenstellen. Ook voor de rode Bordeaux-liefhebber zijn goedkopere alternatieven beschikbaar. Speciaal voor de Wijnbeurs wordt regelmatig gezocht naar wijnen die de smaak en beleving van bekende wijnen benaderen, maar gekocht kunnen worden tegen een prijs die de gemiddelde Nederlander nou eenmaal voor wijn wil betalen. Toevallig komen veel van deze look-a-likes ook uit de Languedoc, net als de hierboven genoemde ‘terroirwijnen’.

Bij zo’n ‘maakwijn’ is dus geen sprake van terroirexpressie, maar alleen van drinkplezier! En ik ging na de proeverij bij de Wijnbeurs naar huis met het idee dat het helemaal niet vervelend zou zijn om alleen nog maar wijnen van de Wijnbeurs te mogen drinken. (Naast deze ‘maakwijnen’ heeft de Wijnbeurs ook ‘terroirwijnen’ in het assortiment, trouwens.)

Wat ik hiermee wil zeggen: ‘maakwijnen’ hoeven niet slechter te zijn dan ‘terroirwijnen’, en ‘terroirwijnen’ zijn niet in noodzakelijkerwijs beter dan wijnen die speciaal samengesteld zijn naar de smaak en de voorkeuren van de consument. Beide hebben een plaats in de oneindige wijnwereld, voor beide is een markt. Het is goed daar af en toe weer op gewezen te worden.

Nieuwe proefmogelijkheden port en madera

Je moet er maar op komen: drank verkopen in glazen reageerbuisjes. Ron Kercher bedacht het enige tijd geleden, om zeldzame en bijzondere whisky onder de aandacht te brengen. Ron is een echte whisky-fan, vooral geïnteresseerd in het type whisky dat de doorsnee whiskydrinker niet meer kent. Om de consument de kans te bieden voor een betaalbare prijs kennis te maken met al die verschillende whisky’s, zodat hij (of zij natuurlijk), zijn smaak leert kennen, bedacht Ron de Nosing and Tasting Kits. Via de site Rarewhiskysite.com verkoopt hij fraaie doosjes met zes glazen buisjes van 25 ml inhoud. In ieder buisje zit een andere, bijzondere whisky. Inmiddels zijn er al diverse Nosing and Tasting Kits met whisky en groeit de belangstelling enorm.
Van belang voor het succes van de buisjes is de kwaliteit van de buizen én de afsluiting. Je wilt wel dat de drank er goed in blijft! Er bestonden al wel van dergelijke proefbuisjes, maar met afsluitingen van slechte kwaliteit: lekkende kurkjes, bijvoorbeeld. Nu komen de buisjes uit China, de doppen met afsluitring aan de binnenkant uit Frankrijk. Ron heeft er veel tijd aan besteed de materialen te achterhalen en in te kopen.

Churchill port
Het concept kan echter ook doorgevoerd worden naar andere dranken. Met likeuren wordt al gewerkt. Uiteraard moet die drank wel bestand zijn tegen een paar maanden verblijf in zo’n klein buisje. Reden waarom Ron het met wijn nog niet aandurft, al is er wel belangstelling voor. Maar met port gaat het uitstekend, zo is inmiddels de ervaring. Menno en Dineke ten Berge van de Port & Wine Company ontmoetten Ron op een beurs, raakten aan de praat, en zagen een kans de prachtige ports van Churchill’s op een stijlvolle manier extra onder de aandacht te brengen. In één zeer stijlvol vormgeven doosje vind je nu zes soorten port, allemaal van Churchill: Dry White, Reserve, Tawny Reserve, Finest Reserve, Traditional LBV 2002 en 10 Year Old Tawny.
Voor € 18,50 heb je de kans eerst je smaak in port te ontdekken voordat je een hele fles gaat kopen. En uiteraard is het doosje een prima feestdagencadeau.

Madera
Rond Sinterklaas komt vervolgens nog een volgende serie buisjes op de markt, dit maal gevuld met madera. De Port & Wine Company/Van Wageningen en de Lange importeert al sinds jaar en dag de prachtige madera’s van Henriques & Henriques. Met deze set is een nieuwe gelegenheid geschapen deze voor veel mensen helaas vergeten drank onder de aandacht te brengen. De madera-kit zal de volgende wijnen bevatten: Rainwater, Finest Dry 5 Years, Finest Medium Rich, Bual 10 Years old, Malmsey 15 Years old en Single Harvest 1998. De prijs is nog niet bekend, maar zal ik hier melden zodra dat wel zo is.

Voor de Nosing en Tasting Kits kun je terecht op de site van Rarewhiskysite.com en bij gespecialiseerde slijters en drankenwinkels.
Voor de port en madera-sets kun je terecht bij de Port & Wine Company/Van Wageningen en de Lange in Utrecht.

Cava met Parkerpunten .. en meer

Mijn cavaspeurtocht heeft zich naar het buitenland uitgestrekt. Via e-mail legde managing partner Ronny Diricx van het Belgische House of Cava contact, en ik ontmoette eigenaar Marc Clevers vervolgens op Megavino. House of Cava is importeur van diverse prachtige cava’s op de Belgische markt; cava is bovendien hun enige product.

Terwijl wij in Nederland een prosecco-hype hebben gehad, kende België de afgelopen jaren een cava-boom. Vooral bij jongeren is ‘schuimwijn’ enorm populair, zo leerde ik al op het Symposium Wijn en Marketing. Aangezien cava een stuk betaalbaarder is dan bijvoorbeeld champagne, doet de Spaanse mousserende wijn het dan ook uitstekend bij de Belgische jongeren. In 2008 werden 10 miljoen flessen cava omgezet in België, evenveel als het aantal flessen champagne. Ter vergelijking: in Nederland is dat slechts 2,5 miljoen flessen cava (in 2007).

House of Cava richt zich op de consument via een goed gevulde webshop Cava-online.com. De horeca is echter het belangrijkste afzetkanaal. Bijzonderheid is tevens dat House of Cava ook kosjere cava kan leveren, speciaal voor feesten van de joodse gemeenschap.


Tijdens Megavino proefde ik cava’s van diverse huizen. Het meest gecharmeerd was ik van de Painous-cava’s. Zij waren voor mij het meest ‘cava’: alleen gemaakt van parellada, macabeo en xarel.lo, zonder toevoeging van chardonnay. In dergelijke cava’s ontdek ik altijd een lekker fris tonic-bittertje. Alsof er een beetje kinine in de wijn zit. Beter heb ik het nog niet kunnen omschrijven. Uiteraard hebben mijn favoriete cava’s ook veel citrustonen, en ze zijn heerlijk fris en licht. De Painous Rosé was niet gemaakt van trepat, maar van 60% monastrell en 40% garnacha, wat een mooi fruitig resultaat gaf.
Painous is een merk van Cavas Masachs in Torreles de Foix, vlakbij Barcelona. Het merk is genoemd naar Josefa Painous, moeder van de huidige generatie aan het roer van het bedrijf.

Een prachtige cava was ook de Coto d’Arcis Cava Brut Nature 2007. Winnaar van een gouden medaille op het Concours Mondial de Bruxelles 2009 en gemaakt van 70% macabeo, aangevuld met 30% andere druiven, waaronder chardonnay. Coto d’Arcis wordt gemaakt door Bodega Sebiran, sinds 1994 in bezit van viertal samenwerkende wijngaardbezitters. Op de plaats waar Sebiran nu ligt, was al in de 12e eeuw een klein familie-wijngoed.
Overigens komt deze cava niet uit Catalonië, maar uit het wijngebied Utiel-Requena, even westelijk van Valencia. De DO Cava strekt zich uit over een aantal verschillende Spaanse wijngebieden, waarvan Pénèdes in Catalonië de grootste en bekendste is. Maar ook in een aantal andere, streng gespecificeerde gebieden mag cava gemaakt worden.

Natuurlijk proefde ik ook de cava’s van Dominio de la Vega, een klein familiebedrijf eveneens in Utiel-Requena. Cava’s die 90 of meer punten ontvingen van Robert Parker en co! Vooral de NV Dominio de la Vega Arte Mayor (60% macabeo, 40% chardonnay), met 93 punten voor Parker en medewerkers de topper, was een overweldigende wijn. Een cava waar je aan bleef ruiken, met tonen van caramel en butterscotch. Het verwonderde me dan ook niet te horen dat deze cava opgevoed is op 60% Franse en 40% Amerikaanse nieuwe houten vaten. Het levert een intrigerende en complexe wijn, waarvan jaarlijks maar zo’n 8000 flessen geproduceerd worden. Mede dankzij de Parkerpunten is deze cava ook fors geprijsd: 45-50 euro moet je ervoor neertellen. Dan kies ik toch liever voor mijn Painous Brut voor 9 euro of de Coto d’Arcis van 19 euro.

‘Verleidelijk’ Duits rood in Rotterdam

Een proeverij van Duitse rode wijnen bij wijnhandel Jan van Breda in Rotterdam. Daar moest ik heen, zeker als de uitnodiging van een gerenommeerde importeur komt en producent Alexander Stodden bovendien ook nog eens aanwezig is. Stodden is zoon van eigenaar Gerhard en samen met zijn vader verantwoordelijk voor Weingut Jean Stodden in de Ahr. Ze maken er prachtige Frühburgunders en Spätburgunders, geïnspireerd op de grote Bourgogne’s.

Entrepot de Vin Jan van Breda – sinds 1902 - zit op mijn favoriete plekje in Rotterdam, mijn geboortestad. Aan de Maas, vlakbij het park van de Euromast, bij de sfeervolle Willemshaven. Om als wijnhandel daar gevestigd te zijn, had vroeger uiteraard grote voordelen, zo vlak aan de rivier. Tegenwoordig is het er makkelijk parkeren, maar de wijnhandel mist wel de aanzuigende werking van andere winkels in de buurt, aldus eigenaresse Sietske van Breda, die samen met haar vader de wijnhandel runt.
Ondanks dat weten de klanten de zaak gelukkig wel te vinden. Het is er uitstekend ronddwalen langs de rekken met voornamelijk Franse en Duitse wijnen. Veel bekends, veel verrassend unieks, zoals het flesje Vin de Constance uit Zuid-Afrika.

Maar terug naar het Duits rood. Op de proeftafel stonden slechts 12 wijnen, maar dat gaf gelegenheid goed te proeven én te vergelijken. Van Jean Stodden stonden bijvoorbeeld vier verschillende Spätburgunders klaar, oplopend in kwaliteit. Geweldig om het verschil te proeven tussen een instapwijn en drie hogere niveau’s, Ik moet bekennen dat ik bij Stodden absoluut voor de hoogste kwaliteit ga, een GG Recher Herrenberg 2006 (prijs € 59,00). Wat een lengte…Een uiterst verleidelijke wijn, zoals de rode Spätburgunders deze week al door Ruit&Rijst werden benoemd. Eentje voor dat moment dat je rustig zit, zonnetje schijnt op je lijf door het raam heen, en dan lekker niets doen….

Erg nuttig ook om een Frühburgunder 2o07 en een Spätburgunder 2007 van hetzelfde huis, Wagner Stempel uit Rheinhessen, te proeven. De Spätburgunder is elegant en fris, de Frühburgunder krachtig en met veel bramen en zwart fruit.

Erg aangenaam was de Frank und Frei Cuvée Rot 2006 (€ 9,95), op de markt gebracht door Weingut am Stein (Franken). Een uitstekende ‘instapwijn’, prima geschikt om kennis te leren maken met Duits rood. Makkelijk en soepel, met een subtiele, aangename snoepjesgeur en heel fruitig in de mond. Een zeer charmante allemansvriend!

Na zo’n Frank und Frei Cuvée ben je dan klaar voor de volgende uiterst verrassende wijn: de beste Dornfelder die ik tot nu toe proefde (toegegeven, dat zijn er nog niet heel veel, maar toch…). Weingut Philip Kuhn, in de Pfalz maakt een heerlijke sappige doordrinkwijn van dit nog wat onbekende druivenras, met een tikje, absoluut niet storend, restzoet. (Dornfelder Trocken 2007, € 8,95)

Deze fantastische proeverij heb ik afgesloten met een Laumersheimer Spätburgunder, Vom Kalksteinfels 2007, ook van Philipp Kuhn. Mijn proefnotitievel is bij deze wijn blanco. Daar heb ik dus niet van gespuugd, maar lekker van gedronken…. Opnieuw zo’n verleidelijke Spätburgunder, waar sommige Bourgondische pinot noirs nog een puntje aan kunnen zuigen. Misschien was dit wel de wijn met de beste prijs-kwaliteitverhouding deze middag. Want waar vind je voor € 26,95 zo’n fantastische ‘Bourgogne’? In de Pfalz dus….

De Duitse rode wijnen die bij Jan van Breda op te tafel stonden, worden geïmporteerd door RieslingPartners.
Op de foto uiterst links, Alexander Stodden van Weingut Jean Stodden in de Ahr.

Middagje Bloem

Afgelopen zaterdagmiddag liep ik een paar uur mee in de winkel, ter gelegenheid van het vijfjarig jubileum van Henri Bloem op de Adr. van Ostadelaan. Na een lange geschiedenis aan de Oudegracht en in de Hamburgerstraat verhuisde de Utrechtse wijnwinkel in 2004 naar de buitenwijken, met veel succes. Om dat succes te vieren stonden een aantal fraaie wijnen uit 2004 open om te proeven en gold er een leuke aanbieding. Bovendien was een paar extra handjes wel nuttig.

En daar sta je dan, met al je wijnkennis. Op zaterdagmiddag in de winkel, en je blijkt allerlei verschillende competenties te moeten aanboren. Niet dat ik dat niet verwacht had, maar het levert toch situaties om over na te denken én nieuwe inzichten in de wereld van de Nederlandse wijnconsument.

Een van mijn eerste klanten wilde gewoon snel een fles wijn als cadeautje, rond de 15 euro. Alleen zo’n vraag levert al dilemma’s op. Wat raad je zo iemand in hemelsnaam aan? Je kent het assortiment niet, de klant niet en zeker niet wijnsmaak van de begunstigde. En je wilt natuurlijk ook niet dat de klant later terugkomt met de opmerking: ‘Wat een bocht jullie me nu toch geadviseerd hebben…..’. Gelukkig werden we het snel eens over een mooie Dão Reserva. Later op de middag verkocht ik er nog maar één aan zo’n zelfde klant. En nu maar hopen dat de wijn lekker gevonden wordt.

Wat doe je vervolgens met een klant die binnenkomt en verwacht dat jij wel even weet welke rosé haar een paar weken geleden is aangeraden? Zelf had ze geen idee welk land, alleen vaag iets over de vorm van de fles én natuurlijk de prijs, rond de 6 euro. We werden het na minutenlang praten eens over vier flessen Saint Chinian rosé van € 6,50. En opnieuw: nu maar hopen dat het de goede was.

Dan was er nog die verlegen jongeman die om 1 minuut voor vijf naar binnen liep en nog wat flessen witte wijn voor bij de pasta met zalm wilde hebben. Pasta met zalm, pasta met zalm: je hersens werken op volle toeren, maar een leuke suggesties wil niet te binnen schieten. Gelukkig is daar een collega, die rustig begint te babbelen met de klant. Hoe wordt de zalm klaargemaakt? Romige saus? Ah, dan denk ik toch aan een wat vollere wijn. Een mooie Chardonnay misschien? De klant vond het allemaal best, had zo te zien en horen niet veel verstand van wijn maar wilde blijkbaar iemand iets speciaals voorzetten. Ik hoop van harte dat dat met de Chardonnay van D’Arenberg gelukt is.
En ík moet nog werken aan mijn parate wijn-spijskennis én natuurlijk het assortiment goed leren kennen. Daar valt of staat alles mee!

Tot slot kan ik het niet laten nog even de mevrouw te noemen die zeker wist dat ze geen fles zonder ziel wilde. Want flessen zonder ziel, die bevatten alleen maar hoofdpijnwijn, zo wist ze te vertellen. Gelukkig had ik haar net een keurige Bordeaux van rond een tientje aangeraden, met stevige ziel. Heel even probeerde ik tegen te werpen dat dat toch al lang niet meer gold. Maar ze was niet te overtuigen. Ik liet het maar zo; met zo iemand ga je gewoon niet in discussie, dan roep je al je diplomatieke vaardigheden naar boven.