De rosé-prijzencircussen

Het is op dit moment rosé, rosé en nog eens rosé wat de klok slaat. Bovendien schijnen al die rosés gerangschikt te moeten worden in goed, beter, best. Recent werden weer diverse prijzen uitgedeeld voor de beste rosé zus en de beste rosé zo. Op Rosé aan Zee, georganiseerd door Perswijn, werd een Nederlandse rosé winnaar: de Sueterie 2006 van Hof van Twente. Binnenkort zal ik aandacht aan deze rosé besteden, als mijn drie flesjes binnen zijn. Ik bestelde ze vorig jaar al op het domein en nu blijken ze in de prijzen gevallen te zijn.
Een ander prijzenfestival werd door het concurrerende club Proefschrift georganiseerd, tijdens het Nederlandse Wine & Food Festival. Daar werd een Franse rosé uit de Cevennen uitgeroepen tot rosé van het jaar 2007. Dit festival kende diverse categorieën; in de categorie supermarktrosé tussen de 3 en de 5 euro won Chateau La Gordonne 2006, een rosé uit de Côtes de Provence van Domaines Listel.

Voor vanavond was ik op zoek naar een simpel flesje rosé, en bij AH viel mijn oog op de grote display met Chateau La Gordonne, uiteraard met kaartje erbij dat de wijn recent in de prijzen gevallen was. Oké, vooruit dan maar, dacht ik. Laat ik het maar weer eens proberen. Ik meende me te herinneren dat ik in het verleden niet onder de indruk was van deze rosé, maar als een groot deel van wijnminnend Nederland vindt dat dit de beste supermarktrosé tussen de 3 en de 5 euro is, wie ben ik dan?
Ik had natuurlijk beter moeten weten: zo'n prijzencircus zegt zo weinig, en al helemaal als de totale selectie bestaat uit inzendingen van importeurs. Weliswaar hadden de Nederlandse importeurs in totaal 500 wijnen ingezonden, maar daarmee is nog niet gezegd dat dit alle in Nederland verkrijgbare rosés zijn of dat die rosés kwaliteit vertegenwoordigen.

Want wat een teleurstelling was dat vanavond zeg: nooit eerder proefde ik een bitterder en vreugdelozer rosé. Geen fruit, geen kruidigheid, alleen maar zuur en alcohol. Als aperitief was de rosé al helemaal niet te pruimen, bij de gemarineerde kipvleugeltjes kwam er gelukkig nog iets van karakter los. Toch heb ik het laatste restje door de gootsteen gespoeld: het leven is echt veel te kort om dergelijke rosé te drinken. En dat wint dan een prijs op een bekend Nederlands wijnconcours.

Deze ervaring leert mij één ding: trek je niets aan van medailles, prijzen en eervolle vermeldingen voor wijnen. Het zegt over het algemeen heel weinig. Hooguit kun je er iets uit afleiden over de smaak van de juryleden en het niveau van de inzendingen. Ik vraag me echt af waarom dat toch telkens nodig is: wijnen vergelijken en er labels aan hangen: de beste, de op-een-na-beste etc....? Wat schieten we daar mee op? Wat leert de liefhebber daar van? Echt helemaal niets, in mijn ogen. Het zijn gewoon marketingtrucs, niets meer en niets minder.

De druif van Pieter Siemens

Een van de dingen die wijn voor mij zo aantrekkelijk maken, is dat er zoveel verhalen aan vastzitten. Neem nou een druif als de pedro ximenez. Deze zou zijn naam hebben gekregen van een Duitse soldaat in dienst van Karel V, Pieter Siemens. Deze soldaat zou tijdens een korte 'vakantie' de druif van het Rijnland naar Jerez in Spanje hebben meegenomen (in de zestiende eeuw dus, voor diegenen die Karel V even zo snel niet kunnen plaatsen...). In het Rijnland was de druif terecht gekomen vanuit de Canarische eilanden, aldus de legende. 'All over the internet' vind je dit verhaaltje, en zelfs bij Jancis Robinson in haar Vines, Grapes and Wines tref je het aan. Hoe de legende nu echt luidt? En wat ervan waar is? Ik heb het nog niet kunnen achterhalen, maar het blijft een aardig verhaal.

Ik heb me verdiept in deze druif omdat ik onlangs een proeffles Chileense droge Pedro Ximenez 2006 kreeg, van Falernia in de Elqui Vallei, een kleine 500 kilometer ten noorden van Santiago. Het bedrijf Falernia is in 1995 opgericht door Aldo Olivier Gramola en Giorgio Flessanti. Hoewel de Elqui Vallei vooral druiven voor de pisco - druivenbrandewijn - leverde, hadden zij het idee dat er van bepaalde hoog gelegen en koelere wijngaarden goede wijn zou kunnen komen.

De pedro ximenez kende ik alleen maar als onderdeel van de sherrymix, en als hele zoete, stroperige Spaanse dessertwijn. Onlangs kocht ik daar nog een fles van, van het huis Lustau. Maar de druif blijkt dus ook, vooral in Spanje en inmiddels in Chili, gebruikt te worden voor neutrale, droge witte tafelwijn.
En die tafelwijn, dit keer uit Chili, beviel ons goed. De geur en smaak deden ons in eerste instantie denken aan een Chenin Blanc, bekend uit de Loire en uit Zuid-Afrika (als Steen). Bij nader proeven had de wijn echter veel minder zuur als een Chenin en in de afdronk een bittertje. Beide karakteristieken maken het moeilijk deze wijn met pittig of vet eten te combineren. Maar drink je de wijn als aperitief of bij zachte kazen en gekookte schaaldieren zonder andere scherpe ingrediënten (precies zoals het achteretiket suggereert, overigens), dan is het een heerlijk verfrissende dorstlesser. (Pas wel op: een ijsklontje kan geen kwaad, de wijn heeft 13% alcohol!)

Ik zou hem graag drinken in Chili, terugkomend van een stevige wandeling in de 'foothills' van de Andes. Trouwe lezers weten al wel hoe ik over wijnen uit veraf gelegen werelddelen denk: ze kunnen nog zo lekker en goed zijn, als er in Europa vergelijkbare wijn voor vergelijkbare prijs te krijgen is, zal ik daar de voorkeur aangeven. Maar mocht ik hem ergens in Nederland geschonken krijgen als feest- of terraswijn, dan zal ik er zeker van genieten. Dit is alweer de tweede goede Chileense wijn die ik in korte tijd heb geproefd: het blijft, ondanks mijn bedenkingen, een land met veel goede wijn. En tenslotte moet een wijnblogger wel bijblijven, nietwaar?

Pedro Ximenez 2006 van Falernia is verkrijgbaar bij de winkels aangesloten bij Les Genereux en kost
€ 5,25.

Voorpret: een Californische Zinfandel

Nog een paar weken, dan is het zover: ons reisje naar Californië. Zo langzamerhand beginnen we in de stemming te komen. Van Alder Yarrow ontving ik al wat tips voor het bezoeken van wineries rond Healdsburg en Cloverdale. Internet is een onuitputtelijke bron van informatie op dit gebied, dus een goede voorbereiding is gelukkig niet moeilijk.
Heel toevallig ruimde onze Albert Heijn laatst ook wat wijnrestanten op, en daarbij zat, met zo'n grote 35% korting sticker erop, een fles Zinfandel 2005 van Beringer Vineyards. Die kon ik natuurlijk niet laten staan en het risico dat de fles niet goed meer was, nam ik maar op de koop toe. Voor een rode wijn was hij zeker nog niet te oud en er kon alleen iets zijn met de condities waaronder de fles bewaard is geweest. Maar voor rond de 4 euro nam ik dat risico maar.

Beringer is een hele grote naam in de Napa Valley. Het bedrijf is gevestigd in St. Helena, bezit eigen wijngaarden, maar koopt ook druiven op in heel Californië. Het aantal productlijnen is dan ook groot: de simpele Zinfandel uit onze Nederlandse supermarkt komt op hun website niet eens voor.
De Duitse broers Jacob en Frederick Beringer stichtten hun wijngaard in 1876, bouwden er later hun mooie, nog bestaande villa's en vestigden in de loop der jaren een naam die sinds die tijd niet meer uit Californië weggeweest is. Zelfs de Drooglegging wist het bedrijf te overleven. Tussen 1920 en 1933 werd voornamelijk wijn voor religieuze doelen gemaakt: voor mis en avondmaal. Inmiddels zijn de gebouwen historisch erfgoed en worden er 'Historic Tours' over het ruim honderd jaar oude bedrijfsterrein gehouden (waarbij onze kinderen helaas niet mee zullen kunnen: je moet minimaal 21 jaar zijn om deel te nemen aan een uitgebreide Historic Tour...)

Tom Stevenson rekent alle producten van Beringer tot de beste van Californië. Genoemd worden zelfs botrytiswijnen (Nightingale), maar ook Cabernet Sauvignon, Chardonnay, Merlot en allerlei assemblages. Voor 40 dollar lijkt me die Nightingale wel iets om te proberen. Lekker op de camping met een glaasje zoete Semillon/Sauvignon Blanc (klassieke Sauternesmix!), bij een paar zoete perziken bijvoorbeeld. Ik zet de wijngaard in ieder geval op mijn To Do-lijstje.

Overigens was de Zinfandel van de supermarkt uitstekend. Pittig, fruitig, wat onrijpe, groene paprika-indruk en ook wat tabak, leek me, maar heel aardig om zo op een dinsdagavond bij spaghetti met kaassaus te drinken. Ik heb weinig Zinfandel gedronken tot nu toe, maar ga daar in Californië zeker wat aan doen. Deze supermarkt Zinfandel van Beringer was alvast een veelbelovend begin.

Mail uit Arizona

Ondanks dit blog heb ik vrij weinig last van spam. Dit is te danken aan mijn provider, maar ook aan de fantastische systeembeheerder in ons huis. Toch bereiken mij af en toe vreemde mailtjes, soms interessant, soms minder interessant. Gisteren kreeg ik een wel heel curieuze:



Deze dus. Het bleek te gaan om promotie voor wijn van de Echo Canyon Vineyard and Winery in Arizona, een woestijnstaat in de VS ingeklemd tussen Californië en Texas. De wijnen worden gemaakt van klassieke druivenrassen als cabernet sauvignon, sangiovese, chardonnay, syrah en merlot en zijn onlangs opgemerkt door The Wall Street Journal.

Hoe ik aan dit mailtje kom, zal wel voor altijd een raadsel blijven. Misschien via een van de vele Amerikaanse blogs die ik volg, of via de websites en nieuwsbrieven van Susan Wittig Albert, die detectives schrijft waarin planten en kruiden een hoofdrol spelen en met wie ik eens correspondeerde over een detective waarin de wijnrank in Texas centraal zou staan. (Ze werkt eraan, mochten fans dit lezen.)

Hoe het ook zij: er blijkt dus wijn gemaakt te worden in Arizona. Volgens A History of Wine in America. From the Beginnings to Prohibition van Thomas Pinney werd er zelfs al wijn gemaakt ver voordat Arizona in 1912 een staat van de VS werd. Rond 1880 werden er scheuten van wijnranken in de woestijn geplant, waarna in 1890 wijn gemaakt werd en the Arizona Fruit Growers' Association woestijnwijn ging promoten. Anno 2007 heeft de staat een AVA (Approved Viticultural Area): Sonoita. Er zijn inmiddels 24 wijngaarden en 22 'wineries'. De Arizon Wine Growers Association waakt over de belangen van de sector, waarin 18 miljoen dollar per jaar omgaat.
Volgens de wetten van de staat Arizona mogen wijnmakers die minder dan 20.000 gallon per jaar produceren, hun wijnen sinds 1 september jl. verschepen naar bestemmingen buiten de staat en orders aannemen via mail, fax en telefoon. Ze mogen de wijnen op het internet aanbieden, wat ze dus onlangs aan mij hebben gedaan.
Ga ik ze bestellen? Ik vrees van niet: voor onder de 15 dollar heb ik geen fles kunnen vinden. De prijzen lijken belachelijk hoog te liggen. Mocht ik er over een paar weken in de VS een fles van tegenkomen, zal ik 'm natuurlijk proberen. Maar ik vrees dat zo'n fles uit Arizona in het wijngeweld van Californië weinig kans zal maken. Net zo min als op de Europese markt.

Vinoloog i.o.

Het is zover. Ik heb de knoop doorgehakt en me opgegeven voor de opleiding tot vinoloog van de Wijnacademie. En gisteren ontving ik van Ellen Dekkers, de cursusleidster, het bericht dat ik toegelaten was. Yessss! Dat was toch even spannend, aangezien mensen met een werkkring in de branche voorrang hebben. Dit blog telt (en voelt) toch nauwelijks als werkkring ;-)
Vanaf 27 augustus a.s. ga ik me 18 maandagen, diverse examens en een studiereis naar Bordeaux lang verdiepen in wijn, wijn en nog eens wijn. Er is veel aandacht voor wijnproeven; dat zal voor mij (en velen met mij) waarschijnlijk wel het lastigste onderdeel worden. We leren er vrij klassiek proeven, in het traditionele patroon van 'besjes, rood fruit en appeltjes'. Toch heb ik daarvoor gekozen, omdat je je vanuit zo'n degelijke achtergrond weer verder kunt ontwikkelen.
Vanaf 27 augustus tref je op deze plek dan ook regelmatig een verslag aan van mijn avonturen op de opleiding.

Engelse wijnbouw: niet alleen maar geschiedenis

Decanter, het degelijke Engelse wijnmagazine, meldde vorige week op haar website dat bij een onderzoek in Engeland is gebleken dat slechts 40% van de respondenten ooit Engelse wijn had geproefd en slechts 20% überhaupt wist dat er wijn in het Verenigd Koninkrijk werd gemaakt. Slechts 1% van de ondervraagden vertelde dat zij regelmatig een glas Engelse wijn dronken. En dat terwijl het land inmiddels 350 wijngaarden kent. Het onderzoek werd uitgevoerd vanwege de Engelse wijnweek. Matt Skinner, sommelier van Jamie Oliver, begreep de uitkomsten wel: 'English wines are small [in volume] and they are swamped on the high street,' he said. In andere woorden: Engelse wijnen kunnen in prijs en aantal niet op tegen de supermarktschappen met import uit bijvoorbeeld Australië, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika.

Ik vrees dat de cijfers voor Nederland nog veel erger zullen zijn: hoeveel mensen weten dat er in Nederland wijn wordt gemaakt en hoeveel hebben ooit een glas daarvan op? Maar eigenlijk gaat het me daar niet eens om. Want Nederlandse wijn is in kwaliteit niet te vergelijken met Engelse wijn. Engelse wijn heeft sinds een aantal jaren een aardige naam opgebouwd en vooral de Engelse mousserende wijn is inmiddels internationaal bekend. De Engelse wijnbouw heeft daarnaast een veel rijkere historie.

Net als in Nederland is wijnbouw in Engeland geïntroduceerd door de Romeinen. De in Britannia gestationeerde legioenen en de bestuurlijke elite hadden dorst en sinds 43 na Chr. had iedere villa in de Britse provincie wel een paar rijen wijnstokken. In Northhamptonshire is bij het dorp Wollaston een 10 hectare grote Romeinse wijngaard uit de 2e-3e eeuw na Chr. opgegraven. Men vond stuifmeel van vitisplanten, aanwijzingen voor wortelstokken en greppeltjes die overeenkwamen met de manier waarop klassieke Romeinse auteurs adviseerden een wijngaard aan te leggen. Bovendien werden in de omgeving van Wollaston ook amforen geproduceerd.
In zijn Geschiedenis van de Engelse kerk en volk spreekt de monnik Beda, die leefde rond 700, over Engeland als een land waar de wijnrank op verschillende plaatsen verbouwd werd.

Willem de Veroveraar liet na 1066 zijn nieuwe Angelsaksische bezittingen gedetailleerd in kaart brengen en vastleggen in het zogenaamde Domesday Book. In dat elfde-eeuwse overzicht zijn zeker 40 grotere wijngaarden aanwijsbaar. Helaas voor de Engelse wijnbouw trouwde een nazaat van Willem, Hendrik, in 1152 met Eleonora van Aquitanië. In haar bezit waren de rijke wijngaarden van het zuidwesten van Frankrijk; gaandeweg nam de import van Franse wijnen het dan ook van de Engelse wijnbouw over. Kloosters hebben de Engelse wijnbouw nog tot de Reformatie in stand gehouden, maar nadat in 1536 alle kloosters waren ontmanteld, bleef er van de Engelse wijnbouw weinig meer over.

Het duurde tot 1951 tot in Engeland weer wijn op commerciële basis gemaakt ging worden. Majoor-generaal Sir Guy Salisbury-Jones plantte dat jaar in het plaatsje Hambledon in Hamphire zeer bewust een wijngaard aan met het doel op commerciële basis wijn te gaan produceren. Aan het eind van de jaren zestig zette de groei van de Engelse wijnbouw echt goed door. De kwalitatieve omslag is rond het begin van de jaren negentig ontstaan, onder andere dankzij eigenwijze producenten die met klassieke druivenrassen, bijvoorbeeld uit de Champagne, aan de slag gingen. Zo deed het Amerikaanse echtpaar Moss de Nyetimber-wijngaard in Sussex herleven, die al in het Domesday boek genoemd werd. Stuart en Sally Moss hadden zich voorgenomen mousserende wijn van topkwaliteit te gaan maken, vergelijkbaar met Champagne. De bodem van hun wijngaard is dan ook identiek aan die in de Champagne: krijt! Inmiddels is een mousserende wijn van Nyetimber geschonken tijdens de lunch van het 50-jarig regeringsjubileum van The Queen én zijn de flessen onbetaalbaar geworden.
Opvallend is het verschil in beschrijving van de Engelse wijnbouw in respectievelijk mijn editie van The World Atlas of Wine uit 1994 en de Wijnencyclopedie van Tom Stevenson uit 2005/6. In de Atlas komt de term mousserende wijn onder het hoofdstuk England and Wales niet eens voor; wijnen worden nog vooral gemaakt van Duitse kruisingen en hybriden. In de Encyclopedie wordt de loftrompet van de 'schuimwijnen' gestoken, worden de Duitse kruisingen verketterd en is de toekomst aan chardonnay en andere fatsoenlijke vinifera-rassen.
Er kan veel veranderen in 11 jaar.

Niet alleen binnen het Verenigd Koninkrijk zijn Engelse wijnen onbekend: in Nederland zien wij er zo goed als nooit iets van. In de database van het Wijninformatiecentrum kwam ik slechts één echte wijn tegen, en dan nog niet eens een mousserende. De andere wijn die in de database voorkwam was een vruchtenwijn. Zelf ben ik eens (twintig jaar geleden) op bezoek geweest bij Carr Taylor, in de buurt van Hastings. In die tijd was deze wijngaard één van de eerste producenten van op de fles rijpende mousserende wijnen. Sinds die tijd heb ik eigenlijk geen Engelse wijn meer gezien of geproefd. Volgend jaar misschien toch maar eens oversteken tijdens de Engelse wijnweek...

Bronnen, behalve de reeds genoemde boeken: English WineProducers, the Marketing Association of the English Wine Industry
Op de foto: Nyetimber Vineyards

Gesignaleerd: gratis boek over wijn

Veel bloggers zullen er over dromen: zelf een boek publiceren en daar wat aan verdienen. De mogelijkheden om die wens te realiseren zijn inmiddels al in ruime mate aanwezig. Je kunt je eigen boek uitgeven bij Lulu bijvoorbeeld, of contact zoeken met een van de uitgeverijen die voor jou een oplage van 1, 10 of 100 exemplaren van je boek realiseren. Meestal moeten de lezers dan wel voor zo'n boek betalen.

Deze week verscheen echter het eerste gratis wijnboek op internet, van de hand van Cees van Casteren. Het boek, Zomaar wijnkenner, is te downloaden bij onLibri.nl en wordt zo te zien betaald uit advertentie-inkomsten. Tussen de tekst van het boek door staan grote kleurenadvertenties voor allerhande producten.

Het boek is sterk gericht op het leren proeven. "Wijnproeven staat dan ook centraal in dit boek. Niet alleen maar hoe we het beste een wijn door onze ogen, neus en mond kunnen beoordelen, maar vooral ook wat we vervolgens kunnen doen met wat we zien, ruiken en proeven. Want dat is minstens zo belangrijk; dat je anderen kunt uitleggen wat je hebt geproefd. En niet in wollig jargon waar niemand een touw aan vast kan knopen. Maar in gewone mensentaal. Daar gaat dit boek over."
Het boek bevat ook zelftoetsen, die duidelijk gericht zijn op de echte 'beginner'.

Cees van Casteren is geen onbekende in de Nederlandse wijnwereld: hij is wijndocent, eindredacteur van de Perswijnsupplementen en (co-)auteur van diverse wijnboeken.
Ik vind dit gratis boek daarom ook een opvallend initiatief: Van Casteren is niet iemand die zijn kennis en schrijfvaardigheid nog moet bewijzen, maar heeft al een naam als wijnschrijver opgebouwd. Dit boek moet daarom haast wel een soort proefballonnetje zijn, om eens te kijken hoe zoiets nu gaat werken. Misschien moet ik het zelf maar eens gaan uitproberen met een boek over wijngeschiedenis.....;-)