Aanvulling - en kritiek - op Perswijn

Soms heeft een mens gewoon behoefte zijn hart te luchten. Dat was afgelopen weekend het geval toen de nieuwe Perswijn bij mij op de mat viel. Het nieuwste nummer van Perswijn kopt namelijk groot, op de omslag: Wijnwandelen in Nederland. Ah, dacht ik, leuk, dan komt er aandacht voor die initiatieven die er de afgelopen zes jaar in Nederland zijn ontwikkeld op wijnwandelgebied. Want in 2000 begon vinologe Els Groot met de eerste georganiseerde wijnwandeling naar de Wageningse Berg. Inmiddels zijn er zo'n 45 georganiseerde wandelingen geweest; het lopende seizoen is net afgesloten met een zeer succesvolle tocht naar de Hof van Twente. Maar niets, geen woord, over deze initiatieven in het bedoelde artikel.

Oké, de wijnwandelingen van Els Groot zijn groepswandelingen, geen individuele tochten zoals deze inmiddels mogelijk zijn in de ons omringende wijnlanden. En oké, het artikel ging over het prachtige initiatief van de samenwerkende Limburgse wijnboeren, de Coriomosa-Savarintour. Maar de strekking was uiteindelijk toch ook dat er in ons land nog zo weinig op dat gebied te doen is. Had er dan niet in een klein kadertje aandacht besteed kunnen worden aan de bijdrage die Els Groot met haar wijnwandelingen heeft geleverd aan het vaderlandse wijntoerisme? Dat zou ik toch wel fair hebben gevonden.

Aan het eind van het artikel stappen de beide redacteuren ook nog even op de fiets. In mijn onnozelheid denk ik nog, ah, dan zal het boek van Petra Davids wel genoemd worden. Dit najaar verscheen van haar hand de neerslag van een aantal fietstochten die zij uitzette langs een groot aantal Nederlandse en Belgische wijngaarden. Al lezend krijg je een prachtig beeld van onze wijngaarden, plus dat er nuttige aanvullende toeristische informatie bij wordt geleverd. Maar nee, ook over dit boek in de Perswijn geen woord.

Zowel de wijnwandelingen van Els Groot als het fietsrouteboek van Petra Davids zijn twee goede voorbeelden van het ontluikende Nederlandse wijntoerisme, dat al een jaar of zes bestaat en waar best eens wat meer aandacht voor zou mogen komen. Overigens is die aandacht er wel in diverse 'gewone' kranten en tijdschriften. Waarom dan niet in ons aller lijfblad?

Zouden de heren van Perswijn nu echt niet geweten hebben van het bestaan van de wijnwandelingen van Els en het boek van Petra? Houden zij hun blogs soms niet bij? Of zou het een oprechte poging zijn deze uitingen van Nederlandse wijncultuur te negeren? Dat mag ik toch niet hopen. Maar ja, ik ben dan ook maar 'een trieste medemens die meer over wijn ouwehoert dan ervan geniet'....

(Vind je die laatste uitspraak wat vreemd? Kijk dan uit naar mijn volgende bijdrage, waarin ik zal ingaan op de kritiek die René van Heusden in het nieuwste nummer van Perswijn op bloggers en andere 'neuzelaars' heeft geuit.)

Chaptaliseren

Wat een gruwelijke bezigheid was dat: een ons suiker toevoegen aan mijn 1.3 liter gistende Riesling (in wording). Wat is een ons dan veel...
Omdat het suikergehalte van de druiven net iets te laag was om er echt 'wijn' van te maken, besloten we dit weekend suiker bij het sap te doen. Maar wat voor suiker dan, en hoeveel? Internet moest stevig be-googled worden om iets te vinden, maar uiteindelijk vonden we de formule die we zochten. Wat voor suiker het moest worden hebben we maar gegokt: pure druivensuiker uit een pakje Dextropur is het geworden (gewonnen uit mais, dat wel). Maar gelukkig staat de most in de fles nu weer te gisten dat het een lieve lust is. Op een warm plekje op zolder, en af en toe even luisteren en kijken of het er nog plopt.
Wordt vervolgd.

Het Sonoma-dieet en de Mitra

Diëten, ik heb er nooit wat in gezien. Andere mensen zullen er ongetwijfeld baat bij hebben, maar ik begin er niet aan. Toch keek ik onlangs een dieetboek in; ze lagen me op grote stapels bij de boekhandel aan te staren. Een mooie oranjegele kaft en een intrigerende titel: Het Sonoma-dieet, van de hand van Connie Guttersen. Aangezien de Sonoma-vallei in Californië volgend jaar als vakantiebestemming genoteerd staat, was ik toch wel nieuwsgierig.

Die nieuwsgierigheid werd nog aangewakkerd toen bleek dat de Mitra op zijn site zelfs een gratis boekje over dit dieet heeft staan (33 pagina's in pdf), waarin het belang van wijn in het dieet uit de doeken wordt gedaan. Bovendien koos de Mitra een aantal wijnen uit die goed bij het dieet zouden passen. En als klapper op de vuurpijl komen die wijnen ook nog eens voor in het programma Food&Fit dat Sybrand Niessen en Caspar Bürgi de komende maanden een aantal malen op RTL 4 zullen presenteren (morgen, maandag 6 november, om 16.30 uur bijvoorbeeld).

"In Food & Fit laten beide presentatoren u zien hoe eenvoudig het is om zelf gezond te koken en over te schakelen op een gezonde leefstijl. Sybrand vertegenwoordigt in dit geval de kijker die graag gezond wil eten, maar die slechts 20 minuten per dag voor het bereiden van zijn maaltijd uittrekt en die al helemaal geen idee heeft, waar hij zijn ingrediënten vandaan moet halen.
Caspar houdt van de eerlijke, gezonde keuken met verse ingrediënten en goede voedingsstoffen. Hij neemt Sybrand en de kijker aan de hand mee, legt uit, doet voor en vertelt leuke wetenswaardigheden, waardoor iedereen zin krijgt om in zijn eigen keuken aan de slag te gaan", aldus de tekst op de Mitra-site.
Bij de Mitra wordt vervolgens langsgegaan voor een wijnadvies bij de gerechten die Caspar kookt.

De wijnen die geadviseerd worden, komen dus zoals gezegd weer voor in het Sonoma-dieetboekje. Want volgens het Sonomadieet heeft wijn een aantal functies bij het eten van de maaltijd. Een aantal redenen die genoemd worden: druiven behoren tot de powerfoods binnen het dieet, wijn verkleint het risico op hart- en vaatziekten, wijn ontspant en het ritueel rondom het uitkiezen van wijn verlengt de maaltijd, wat de spijsvertering en het gewichtsverlies weer zou bevorderen. Geadviseerd wordt om, na een bepaalde tijd het dieet gevolgd te hebben, minimaal 1 glas wijn bij 1 maaltijd per dag te drinken. Twee glazen bij die ene maaltijd mag uiteindelijk ook, maar meer niet. Dat klinkt als een prima advies!

Wat mijn mening ook is over lijnen en diëten, ik kan dit initiatief van de Mitra alleen maar slim én sympathiek vinden. Het Sonoma-dieet lijkt me niet verkeerd om je naam aan te verbinden. Wijn ontspant inderdaad, een goede fles wijn kan van een maaltijd zeer verlevendigen (in allerlei opzichten) en wijn bevat inderdaad diverse stoffen die de gezondheid bevorderen.
En Food&Fit klinkt als een aardig programma, zeker omdat nu ook eens de wijn bij het eten aandacht krijgt. Morgen de video maar eens programmeren.....
En binnenkort ook eens de wijnen van het wijnhuis Raimat proberen. Ik werd al geboeid toen ik Minder trammelant recenseerde, en nu duiken ze alweer op. Toeval bestaat niet, zal ik maar zeggen....

Yquem in een 'wijn-thriller'

Al weer een forse tijd geleden ben ik eens begonnen met het aanleggen van een lijstje van boeken en films waarin wijn een hoofdrol speelt. Fictionele boeken en films dan, geen documentaires en boeken waarin wijn vakmatig wordt beschreven. Dat was in de dagen van Sideways. Inmiddels is er A Good Year met Russell Crowe, een film die geen goede pers heeft gekregen, onder andere van Decanter. (Mocht je wel geïnteresseerd zijn: Bijenkorfpashouders kunnen op 12 november naar een speciale voorvertoning met wijnproeverij.

In de romansfeer is dit jaar verscheen Yquem, een 'fascinerende thriller die zich afspeelt in de internationale wijnwereld'. Schrijfster is Addy Kaiser, journaliste, gepromoveerd in de sociale wetenschappen, docente massacommunicatie aan de Universiteit Utrecht en vinologe.

Hoofdpersoon in Yquem is Esther van Leeuwen, een vreselijk irritante bewoonster van de Amsterdamse grachtengordel, die via haar moeder, een bekend vinologe, betrokken raakt bij een diefstal van dure flessen Chateau d'Yquem uit een Belgische wijnkelder. Om haar moeder een te beschermen voelt Esther zich min of meer gedwongen mee te werken aan de oplossing van het mysterie: wie stal de flessen en waarom.

Hoewel ik het boek met plezier gelezen heb, zijn er toch een aantal irritaties blijven hangen. De tekst staat bol van de gesprekken over wijn, maar die kennis die daarin gespuid wordt ligt er soms zo dik bovenop dat je regelmatig denkt: zo praten mensen toch helemaal niet met elkaar, en al zeker niet over wijn. De tentoongespreide wijnkennis is correct hoor, daar niet van, maar komt een beetje gekunsteld in het verhaal terecht. Voeg daar nog aan toe het enigszins hilarische grachtengordelsfeertje, met vooral relationele perikelen en zelfs zoiets moderns als een fag hag (zie Volkskrant Magazine van een paar weekenden geleden) en ik had genoeg om me aan te ergeren.

De ontknoping laat lang op zich wachten en volgt uiteindelijk een beetje gehaast. Alles wordt op een hoop gegooid en er zijn geen losse eindjes (gelukkig). Maar helemaal overtuigend volgt de ontrafeling van het mysterie niet uit het verhaal. Wel heb je een aardig beeld gekregen van de types die zich bezighouden met handel in dure flessen wijn, hoewel ik niet de persoon ben om te beoordelen of dat wereldje er ook echt zo uit ziet.

Aangezien ik het boek dus met gemengde gevoelens heb afgesloten, heb ik besloten het volgende te doen. Ik stuur het boek de wereld in! Ik geef het binnenkort aan een bevriende wijnliefhebber, met het verzoek er na lezing iets over te schrijven als reactie op dit blog. Daarna moet deze wijnliefhebber het weer aan een wijnliefhebber in zijn of haar kennissenkring doorgeven, met wederom het verzoek na lezing een reactie te geven. Ik ben benieuwd hoe lang dit boek op deze manier in circulatie blijft en welke wijnliefhebbers ik allemaal zal bereiken. En natuurlijk wat jullie van het boek vonden.

Yquem, A.W. Bruna Uitgevers, 2006, prijs € 19,95

Geproefd: een cartagène

Met al die boekrecensies - morgen weer één, van een 'thriller die zich afspeelt in de internationale wijnwereld - zou je nog vergeten dat er hier thuis ook nog wel eens wijn gedronken wordt.
Nou, wijn.... Technisch gesproken is het drankje dat wij de afgelopen dagen als apéritief en soms ook als digestief dronken, geen wijn.

Wij brachten het drankje, een cartagène, deze zomer mee van de Cave de Vignerons in Aguessac. Het is een traditioneel drankje en wordt in diverse (zuid)Franse streken nog gemaakt, vooral in de Cevennen en de Languedoc. Daar heet het cartagène, elders heeft het andere namen. De overkoepelende naam is mistelle, wat voor de Tweede Wereldoorlog ook in prijslijsten van Nederlandse wijnhandelaren voorkwam. Mistelles zijn dranken waarbij aan verse druivenmost gedistilleerde alcohol is toegevoegd.

Op een Franse website van lekkernijen vond ik de volgende omschrijving: C'est un apéritif traditionnel du midi qui a sa place dans les armoires et les buffets de toutes les grand-mères. Een plaatsje in de buffetten van alle grootmoeders dus. Dat komt aardig overeen met die populariteit bij ons tussen 1900 en 1940. Men drinkt het in Frankrijk als aperitief of bij een stukje foie gras.
Op het blog van Chateau Langlade vond ik het volgende traditionele recept van père Laville: Neem 1 liter alcohol van 90°, meng dat met 6 liter druivenmost, en pas de hoeveelheden aan om op een eindresultaat van 22% uit te komen. Laat dit 1 à 2 jaar rijpen in kleine vaten van 12 tot 25 liter (bombonnes); in het begin 's avonds en 's morgens doorroeren, later van tijd tot tijd. Na 1 à 2 jaar filteren en bottelen en dan nog 1 jaar op fles laten ouderen.

Onze fles had slechts 16% en had niet zo lang gelegen. Ter plekke, op een heel warme dag, na een paar uur kanoën op de Tarn, vond ik het een zalig drankje. Toen we recent de meegebrachte fles hier in Nederland openden, vond ik het toch wat erg zoet en een beetje tegenvallen. Ik had meer een portachtige smaak in mijn hoofd, maar daar leek het zeker niet op. Ik vond vooral het zoete druivensap overheersen, en verder was er weinig aanwezig om tegenwicht te bieden. Voor het eerst ervoer ik wat veel vakantiegangers hebben als ze wijn uit hun vakantieoord meer terug nemen: dat de wijn toch anders, minder, smaakt dan daar. Maar als ik weer eens in Aguessac ben, zal ik zeker eens verder informeren naar plaatselijke cartagènes. Want van oude traditionele drankjes ben ik meestal wel gecharmeerd.

Minder trammelant in wijnland

Alweer enige tijd geleden verscheen een aardig boek van de hand van Harold Hamersma: Minder trammelant in wijnland. Het werd geschreven in opdracht van de slijtersketen Mitra en is uitsluitend in die winkels verkrijgbaar voor het aangename prijsje van € 4,99.

Nieuwsgierig geworden naar de schrijfstijl van Hamersma besloot ik het boekje maar aan te schaffen, vooral om te kijken of ik het eens lekker af kon kraken. Maar er bleek niets af te kraken, het is gewoon een heel aardig boek, goed en vlot geschreven, boordevol wetenswaardigheden en adviezen over wijn.

Uiteraard komen een stevig aantal Mitra-wijnen aan bod. Daar ken ik er maar een paar van. Zo proefde ik op een feestje eens Preignes Le Vieux Merlot, Vin de Pays d'Oc. Ik was er niet kapot van. Maar er staan ook wijnen in het boek die me nieuwsgierig maken, zoals de wijnen van het huis Raimat. Ik zal ze zeker eens gaan uitproberen. Natuurlijk staat ook Cono Sur in het boek, een Chileens paradepaardje, en Banrock Station, een populair wijnhuis uit Australië.

Maar om de beschrijvingen van die wijnen moet je het boek eigenlijk helemaal niet kopen, wel om de met veel humor doorspekte teksten van Harold Hamersma. Zo goed als alles wat je als beginnend wijnliefhebber zou willen weten, komt aan bod, van druivenrassen tot flesafsluitingen en van de diverse wijnlanden tot bewaren of niet bewaren van wijn.

Erg nuttig is ook het hoofdstuk over wijn-spijscombinaties. Hierin geeft Hamersma bij 25 heel gewone gerechten die in doorsnee Nederlandse huishoudens regelmatig op tafel komen een aantal praktische tips voor wijnen die lekker bij die gerechten smaken. Boerenkoolstamppot met een Shiraz uit Zuid-Afrika of Australië bijvoorbeeld, of tuinbonen met spek met een 'knisperende' Sauvignon blanc.

De vormgeving van het boek is niet helemaal mijn smaak, maar wel functioneel. Er zit een duidelijke structuur in het boek en er zijn veel illustraties aangevuld met helaas wat overdreven cartoons. Maar dat mag je niet verhinderen dit boekje aan te schaffen, zeker als je nu eindelijk toch wel eens een paar dingetjes over wijn zou willen weten, maar nog niet helemaal zeker weet of zo'n dik standaardwerk nu iets voor jou is. Een aanrader dus, en ook erg geschikt voor schoen of zak of onder de boom!

Harold Hamersma, Minder trammelant in wijnland, Mitra C.S. 2006, 112 p., ill.
Alleen verkrijgbaar bij de Mitra slijterijen.

Wine Blogging Wednesday - 6

Zo kort na het eindoordeel van Wine Blogging Wednesday oktober gaan we alweer vrolijk verder met Wine Blogging Wednesday november. En dit keer gaan we Europa helemaal verlaten. Het moest er een keer van komen, een groot en groeiend deel van de wijnen die in de supermarkten en slijterijen te koop zijn, komt uit niet-Europese landen. Vooral Zuid-Afrika heeft een stijgend aandeel, naast Chili en Argentinië en in mindere mate Australië en Californië.

Er komt goede wijn uit deze landen, voor een betaalbare prijs. En toch blijf ik mijn bezwaren hebben. Zonder nu direct een locavore te zijn (iemand die alleen levensmiddelen gebruikt die in een straal van een beperkt aantal kilometers om zijn woonplaats geproduceerd worden - de term is gepikt van het interview met Slow Food-ambassadrice Alice Waters in de Volkskrant), pleit ik erg voor wijnen die van dichter bij huis - voor ons dus uit Europa - gehaald worden. Laatst las ik nog een artikel over de fraudes en praktijken in het internationale wijntransport (in de Perswijn) en daar werd ik niet vrolijk van.
Ik zal een wijn uit een ver werelddeel echt niet weigeren en heel soms koop ik ook wel wat (vaak Australische wijnen), om bij te blijven. Maar je zult in onze wijnkast geen voorraden niet-Europese wijnen aantreffen, op een enkele Australiër na.

Goed, genoeg gepreekt: de wijnen van Wine Blogging Wednesday november komen uit Argentinië, het op vier na grootste wijnland ter wereld. Het gaat om twee wijnen van hetzelfde huis: een Callia Alta Shiraz 2005 en de Callia Alta Bonarda Shiraz 2005. De wijnen zijn in Nederland verkrijgbaar bij diverse slijterijen en kosten rond de 5 euro per stuk.

Bodegas Callia is gevestigd in het wijngebied San Juan, een droge hete streek die voornamelijk wijnen produceert met een hoog alcoholgehalte en een lage zuurgraad. Veel druivensap wordt er als concentraat geëxporteerd. Bodegas Callia wil daarentegen kwaliteitswijnen maken en we zullen gaan proeven of ze dat lukt.

Deze maand hebben we ook een speciale actie: de Nederlandse importeur van Bodegas Callia stelt ons een aantal sets van de wijnen gratis ter beschikking. Meld je even op Drinkblog, daar lees je precies wat je moet doen om in aanmerking te komen voor het novemberpakket van Wine Blogging Wednesday. Het wordt je bovendien gratis toegezonden. Let op: wie het eerst komt die het eerst maalt, er zijn maar een beperkt aantal sets beschikbaar.

Voor degenen die wel mee willen doen, maar niet op tijd zijn om een gratis set te bemachtigen: bij de Euroslijters en de Bottelier-keten zijn de wijnen in ieder geval te koop. Kijk even op Drinkblog voor de exacte informatie.

Tot slot nog een belangrijk gegeven: de twee wijnen zijn gemaakt van shiraz. Syrah of Shiraz wordt vanouds gecombineerd met wild(paté), dus dat is het thema van deze maand: Shiraz of Syrah bij wild en/of paté. Onno Kleyn geeft alvast een mooi recept, meer informatie lees je ook op
Drinkblog
Wijnerij
Wijnsuggestie
Ministerie van Eten en Drinken
Wijn.blog