Levensgeschiedenis E. & J. Gallo

Je kunt er niet onderuit: alle wijnblogs melden het. Ernest Gallo is op 97-jarige leeftijd overleden. Samen met zijn broer Julio was hij de oprichter van E. & J. Gallo, waarvan de wijnen over de hele wereld in vele supermarkten verkrijgbaar zijn. Als geen ander hebben de Gallo's wijn gepopulariseerd, zeker in Amerika.

Wat de berichten echter niet vermelden, is dat in 1994, na de dood van Julio, een levensgeschiedenis van de broers verscheen, geschreven in samenwerking met Bruce B. Henderson. Het boek wordt op Berkeley, de bekende Californische Universiteit, aangeraden als studiemateriaal bij de Suggested Sources for Wine History. Kijk, dat lijkt me nu een prachtig boek. Als ik straks in Californië aan het strand lig, heb ik dat boek in mijn hand, en staat er naast me een lekker glas wijn. Ter nagedachtenis aan Ernest en Julio Gallo, 'helden' van de wereldwijngeschiedenis.

Gallo, Ernest and Julio with Bruce Henderson, Ernest & Julio Gallo: Our Story, New York: Random House, 1994

Riesling en Riesling

Er is Riesling en Riesling, de echte liefhebbers weten dat al. Maar het blijft altijd leuk twee heel verschillende typen naast elkaar te zetten en dan te vergelijken. Onlangs kreeg ik de kans een uitstekende Australische Riesling naast een uitstekende Duitse Riesling te zetten. We dronken ze zowel bij Riesling-kaassoep met brood (op zondag) als bij Aziatisch gekruid varkensvlees met paksoi en champignons (op maandag).

Allereerst de wijnen: het ging om The Lodge Hill Riesling 2004 van Jim Barry Wines uit Clare Valley, Australië en Quarzit Riesling trocken 2004 van Peter Jakob Kühn uit de Rheingau, Duitsland. Beide flessen waren afgesloten met moderne sluitingen: een schroefdop voor de Lodge Hill en een kroonkurk met plastic dopje erover voor de Kühn. Die laatste sluiting had ik op een wijnfles eigenlijk nog nooit gezien, erg verrassend. Het plastic dopje hersloot de fles echter voldoende om ook de volgende dag nog van de wijn te kunnen genieten.

Niet eerder heb ik zulke verschillende wijnen van één en dezelfde druivensoort naast elkaar geproefd. De Lodge Hill was een stevige, stoere Riesling, met nu al kerosine - de bekende gôut de petrol - in het aroma (wat meestal pas bij oudere Riesling voorkomt). We proefden verder veel fruit, vooral citrus. Dit was echt een Riesling om indruk mee te maken, om iemand van zijn sokken te blazen. Je moet er van houden (wat wij doen), anders kun je deze heftige stijl minder waarderen. Nico vond hem veel weg hebben van een Elzasser Riesling; we waren het er in ieder geval over eens dat deze wijn het goed zal doen bij stevige Europese gerechten als zuurkool of bij vis, en dan vooral smaakvolle soorten of zelfs gerookt.

De Duitser was daartegenover veel liever, zonder een snoepje te worden. Echt een cadeautje voor een vrouwelijke jarige! Heerlijk fris fruit, erg in balans, heel verfijnd en vooral een uitstekende combinatie met het Aziatisch gekruide eten. Eigenlijk hadden we dat nooit eerder geprobeerd, Riesling bij Aziatisch eten, maar het beviel ons uitstekend.

Beide wijnen zijn gemaakt door gerenommeerde producenten: Kühn krijgt in de Gault Millau Deutschland 2006 vier druiventrosjes, wat staat voor excellente bedrijven, te rekenen tot de top van Duitsland's producenten. Sinds 200 jaren houdt de familie Kühn zich met wijnbouw bezig. Inmiddels is de elfde generatie actief. Recent heeft dochter Sandra, na het behalen van haar diploma oenologie in Geisenheim, het team versterkt. Er wordt 15 ha bewerkt, die voor 83% met riesling- en 17% met spätburgunderdruiven beplant zijn. Twee derde van de oogst betreft droge wijnen. De basis van de kwaliteit van de wijnen van Peter Jakob Kühn ligt in de intensieve manier waarop hij de wijngaarden verzorgd, de selectieve oogst, grotendeels met de hand en de zorgvuldige manier waarop hij zijn wijnen, met natuurlijke gisten, spontaan vinifieert.

Het bedrijf van Jim Barry in de Clare Valley in Zuid-Australië wordt inmiddels voortgezet door zijn zonen; het behoort tot de beste en bekendste van Australië. De Clare Valley staat bekend om zijn riesling, die hier al generaties lang verbouwd wordt, zelfs al in de 19e eeuw.
In de hete vallei liggen de wijngaarden van Jim Barry Wines in een koeler en hoger gelegen deel, wat de Riesling ten goede komt.

The Lodge Hill wordt geïmporteerd door Verbunt Wijnkopers, Peter Jakob Kühn door RieslingPartners en Co. Beide wijnen zijn onder andere hier te koop.

De twee opa's

Langs de Duero in Spanje wonen twee tevreden opa's: José Pariente en Elias Mora. Op hun naam staan namelijk twee fantastische wijnen, gemaakt door de 'kleindochters' Victoria Pariente en Victoria Benavides, beter bekend als de Dos Victorias. De wijngaarden van José en Elias leveren al veel langer druiven, maar in het verleden werden die altijd verkocht aan de coöperaties en bodega's. Nooit zagen zij van hun eigen druiven een fles wijn terug; die verdwenen op de grote ingekochte hoop van een wijnmaker. Maar nu dus niet meer. José Pariente had het makkelijker dan Elias Mora: José had een kleindochter Victoria die in 1998 wijn besloot te gaan maken. Elias had niet zo'n kleindochter, maar werd verrast door het aanbod van die andere Victoria om zijn wijngaarden over te nemen. Met tranen in de ogen heeft hij de eerste flessen ontvangen en gedronken, zo wordt verteld.

Dit prachtige verhaal en deze prachtige wijnen stonden afgelopen zondag centraal op een bijzondere wijnproeverij bij Van Wageningen en de Lange in Utrecht. Gert Crum vertelde ons kort maar heel krachtig hoe het er met de Spaanse wijnbouw voorstaat; hij kenschetste Spanje als het boeiendste wijnland van dit moment. En nadat we de 20 wijnen op de proeftafel geproefd hadden, konden we dat alleen maar beamen.

De spannendste wijngebieden van dit moment zijn wel die langs de rivier de Duero, die in Portugal in zee uitmondt als de Douro. Van west (bijna tegen de Portugese grens) naar oost liggen daar Toro, Rueda en Ribera del Duero, allemaal gebieden waar HET op dit moment gebeurd. Zoals het verhaal van José en Elias al vertelt: tot 1975 kende Spanje eigenlijk alleen maar kleine druiventelers die hun druiven aan de coöperaties verkochten; die maakten er goedkope wijn voor binnenlandse consumptie van. Met de dood van Franco verdween deze gang van zaken al snel. Europese subsidies maakten de Spaanse wijnbouw in korte tijd tot de interessantste van Europa, waar technieken uit de zogenaamde Nieuwe Wereld heel snel ingang vonden (irrigatie, koeling van de most e.d.).
Tot 2000 bleef er vooral aandacht voor die nieuwe wijnmaaktechnieken, maar inmiddels is er ook een groeiende bewustwording van het belang van de kwaliteit van het fruit. Wijn wordt gemaakt in de wijngaard, niet in de kelder, aldus Crum. Het bedrijf Dos Victorias is daarvan een goed voorbeeld.

We proefden van deze dames de José Pariente 2005, een fantastisch lekker witte wijn waar je indruk mee maakt op iedere wijnliefhebber die bij je op bezoek komt. Hij is gemaakt in de DO Rueda van de druivensoort verdejo (niet dezelfde als verdelho van de madera en uit Australië), een van de spannendste inheemse Spaanse druivensoorten. Met deze wijn kun je bij iedere wijnliefhebber aankomen; hij smaakt heerlijk vol en fruitig en er is een prachtig verhaal bij te vertellen (zie hierboven).

Ook in de DO Toro maken de Dos Victorias wijn: de krachtige rode crianza en semi-crianza Elias Mora. We proefden van de semi-crianza de jaargang 2005, van de crianza de 2001. Beide zijn fantastische rode wijnen, met veel pit, kruidig en geconcentreerd en aan te raden bij een mooie stoofpot of een goed stuk vlees. Wil je je wijnliefhebbende baas wat onder zijn kin kietelen, neem dan absoluut van deze opa een fles mee!

De andere 17 wijnen op de tafel waren ook allemaal even goed en aantrekkelijk. De prijzen liggen zo rond de 10 euro, vaker eronder dan erboven. Ik kan met Gert Crum alleen maar concluderen dat Spanje inderdaad een wijnland is om de komende tijd goed in de gaten te houden.

Gesignaleerd: wijngelei

Tussen de stapels leesvoer zat dit weekend het magazine van de Bijenkorf. In de rubriek Taste trof ik daar een bijzonder product: wijngelei van De Librije. Jonnie en Thèrese Boer verkopen in hun winkel drie geleisoorten gemaakt van wijn: Traminer Beerenauslese-, Zweigelt- en Eisweingelei. Wat er niet bijstond, maar wel uit de afbeelding is af te leiden, is dat de wijngelei afkomstig is van de beroemde Weense firma Staud, al sinds de dagen van het Oostenrijks-Hongaarse rijk in bedrijf. Staud maakt jam's, marmelades, gelei en vruchtensiropen.De wijngelei's zijn gemaakt in samenwerking met een van Oostenrijk's bekendste wijnmakers, ook internationaal, Aloïs Kracher. Kracher maakt wijn langs de Neusiedlersee, een groot ondiep meer op de grens met Hongarije. Uit dit gebied komen de meest fantastische zoete wijnen en samen met zijn familielid Willi Opitz staat Kracher aan de top van producenten die zoete wijnen maken: Beerenauslese, Ausbruch, Eiswein, Strohwein (wijnen waarvan de druiven gedroogd zijn op matten van stro) en vele andere specialiteiten.

Eigenlijk ben ik wel heel benieuwd naar de smaak van deze gelei's; zou je daar nu ook echt de diverse druivensoorten uithalen? Traminer is een witte druif, Zweigelt een specifiek rode Oostenrijkse soort. Waar de Eisweingelei van gemaakt is, heb ik niet kunnen achterhalen. Hij moet in ieder geval erg zoet zijn. De gelei's worden vaak geserveerd bij vleesgerechten, bij foie gras of bij een kaasplankje. Ook over het ijs schijnt het lekker te zijn.
In Herberg De Ketel en de Kurk tref je een recept aan om wijngelei te maken, plus nog wat meer tips waarbij je de gelei kunt serveren.

Kracher werkt niet alleen samen met Staud op het gebied van gelei; ook met een kaasmaker, een azijnbereider en een chocolatier worden heerlijke wijngerelateerde producten gemaakt. Wat zijn er toch een lekkere dingen op de wereld.....

Goede Hema-wijn: Feudo di Sicani

De Hema heeft de beste wijninkopers, werd onlangs verklaard in Foodpersonality. Ik schreef er al over op Winelog. Als dat dan zo is, dacht ik bij mezelf, dan wordt het toch weer eens tijd een wijn van de Hema uit te proberen. In het verleden kochten we er vaak. Onze wijnhobby is zelfs begonnen met een wijnproeverij bij de Hema in de jaren tachtig. Om wat bij te verdienen werkte ik als student achter de kassa van de Hema en werd daarom ook uitgenodigd voor een personeelsproeverij onder leiding van de toenmalige wijninkoper. We waren erg onder de indruk van de Australische wijnen, kan ik me nog herinneren.

Recent heb ik nog wel eens Les Douze, een mooie wijn uit Fitou, op. En bij de eerste Wine Blogging Wednesday namen we een rosé van de Hema, Le Passé Authentique 2004 of 2005, die er naast de La Tulipe rosé van Ilja Gort helemaal niet slecht vanaf kwam. Aangezien ik rood en rosé van de Hema had gehad, was het nu tijd voor een witte wijn. 's Avonds stond pasta-pompoen-courgetteschotel met kaas op het menu, dus iets wits zou wel kunnen. Ik koos de Feudo di Sicani 2005 uit Sicilië, gemaakt van de onbekende druivensoort grillo.

En eerlijk is eerlijk, dit was een prima wijn. Heerlijk voor alle dag, een prima begeleiding van ons vegetarische pompoengerecht met kerrie. Droog, met een frisse indruk en een geur van gedroogde abrikozen en soms wat tijm. Nicolaas Klei heeft hem dan ook bekroond met bijna vier glaasjes in de Supermarktwijngids 2007. Op Winelog zal ik wat meer ingaan op de beoordeling van Klei versus onze eigen notities. Hier nog even wat informatie over de druivensoort en over Sicilië als wijngebied.

Moderne wijnbouw in Sicilië begon eigenlijk met de komst van de firma Planeta in 1995. Zij maakten wijnen van uitstekende kwaliteit en zijn nog steeds de belangrijkste en beste firma op het eiland. Uiteraard hebben andere bedrijven van de belangstelling voor Siciliaanse wijnen van Planeta geprofiteerd; het gebied is erg in opkomst. De Feudo di Sicani is een landwijn uit Salemi, dat in 1996 deze IGT (Indicazione Geografica Tipica)-status kreeg. Veel van de verbouwde druiven zijn uniek voor het eiland; de grillo is daar een goed voorbeeld van. De grillo wordt ook gebruik in marsala, een zoete wijn die ergens tussen sherry en madera in zit qua smaak. Oorspronkelijk werd de wijn geëxporteerd via Marsah-el-Allah, een oude havenstad gebouwd door de Arabieren. Vandaar de naam.

Heeft de Hema de beste wijninkopers? Ik durf het niet te beweren, maar ze hebben in ieder geval inkopers met een goede neus voor aparte wijnen.

Een frisse hypocras

Hoe zou wijn gesmaakt hebben zes eeuwen geleden? Hoe smaakte de malvizeien (malvasia) en de hypocras die het Utrechtse stadsbestuur regelmatig dronk tijdens vergaderingen? We hebben nauwelijks een idee, maar proberen natuurlijk wel of we er achter kunnen komen.
Deze zomer namen we uit la Cavalerie, een Tempelierstadje op de Larzac, een fles van de de firma L'Espaviote mee. De fles was gelabeld Hypocras des Pays d'Oc en werd aangeschaft in een wat morsig winkeltje met Tempeliersouvenirs.
Enige weken geleden hebben we hem eens geopend: we hoopten een heerlijk koel aperitief te gaan drinken. Dat bleek een klap in het gezicht. De gekruide wijn had een zepige, vieze smaak, waarin nauwelijks de op het etiket aangeduide kruiden te herkennen waren. De smaakmakers zouden moeten zijn: kaneel, gember, nootmuskaat, kardemom, honing, suiker, rozenwater, sinaasappel en foelie. Misschien wel erg veel kruiderijen....
We hebben de fles nog staan, en denken erover hem te mengen met wat port. Misschien dat dat de smaak wat ophaalt.

Gisteren heb ik geproefd dat hypocras ook heerlijk kan zijn. Tijdens een feestelijke bijeenkomst ter ere van 20 jaar Madoc, Tijdschrift over de Middeleeuwen werden middeleeuwse hapjes geserveerd en werd een glaasje hypocras geschonken. De hapjes en de wijn waren afkomstig van Christianne Muusers, die zich al vele jaren bezig houdt met eten en drinken uit de Middeleeuwen. Zij wist mij te vertellen dat de hypocras die op de borrel geschonken werd, gemaakt was door kruiden in koude wijn te laten trekken. Dit is een groot verschil met bisschopswijn bijvoorbeeld; bij de bereiding daarvan wordt de wijn verwarmd. De geserveerde hypocras had een heel frisse en licht gekruide smaak en had ook duidelijk een goede wijn als basis. Een middeleeuws Frans recept gebruikt wijn uit Beaune, Bourgogne dus, en voegt slechts kaneel, gember, laos (gemalen galanga) en suiker toe.
Zoals Christianne zegt: een hypocras is zo goed als de gebruikte wijn. Gebruik je hoofdpijnwijn, krijg je ook hoofdpijnhypocras. Op Christianne's site Coquinaria vind je nog veel meer leuke recepten voor middeleeuws eten en drinken.

In het themanummer Zintuigen in de Middeleeuwen, dat ter ere van 20 jaar Madoc verscheen en dat gisteren gepresenteerd werd, staat voor liefhebbers van wijngeschiedenis nog een leuk artikel. Job Weststrate schreef over 'Rotte vis en zure wijn. Houdbaarheid, bederf en manipulatie in de Middeleeuwen'. Madoc is een uitgave van Uitgeverij Verloren en kost € 8,-.

Feudo di Sicani

Help, ik heb even een stukje tekst nodig! Vanavond proefde ik de Feudo di Sicani 2005, aangeschaft bij de Hema. Een prima wijn, maar ik wil graag kijken wat Nicolaas Klei erover schrijft. Ik dacht dat ik de Supermarktwijngids 2007 in huis had, maar het bleek de editie van 2006. Wie mailt mij even uit de gids van 2007 het stuk over de Feudo di Sicani, onder Hema - Italië - wit?