Cabernet Dorsa

Tijdens Riesling en Co. werd ik door een medebezoeker attent gemaakt op een interessante rode wijn. Ik liep een beetje te dwalen en was op zoek naar iets anders, iets bijzonders. De Cabernet Dorsa die ik vervolgens bij Reinhard en Esther Schmitt proefde was inderdaad erg interessant.

Cabernet Dorsa? Zelfs wijnkenners zullen zich waarschijnlijk afvragen wat dat nu weer is. Wel, het is een wijn gemaakt van een kruising tussen cabernet sauvignon en dornfelder, de cabernet dorsa. De dornfelder, een druif die in Duitsland goede rode wijnen produceert, levert het fruitige, de cabernet sauvignon de body, de tannines en het aroma van paprika en peper. De Cabernet Dorsa van Weingut R. & E. Schmitt in de Pfalz heeft 12 tot 18 maanden gerijpt in barriques, kleinere eikenhouten vaten van 225 liter. Al met al vond ik het een uitstekende wijn, die het verdient wat breder bekend te worden. Bovendien bevestigt de wijn constateringen in de wijnpers dat er uit Duitsland steeds betere rode wijnen komen.

Wel heb ik een beetje mijn twijfels over het nut van het steeds maar kruisen van druivensoorten. De cabernet dorsa is ontstaan in 1971 en sinds 2003 officieel toegestaan in Duitsland voor de productie van rode wijn. (De Schmitts waren er al langer mee bezig, zo'n twintig jaar). Ik geef toe dat een cabernet dorsa een 'vrolijker' karakter heeft dan een cabernet sauvignon, maar het vrolijke karakter van een wijn kan ook bereikt worden door het blenden, het samenstellen van cuvée's van diverse druivensoorten. Er zijn al zoveel verschillende druivensoorten. Diversiteit is natuurlijk goed, maar toch... Ik moet er nog eens verder over nadenken.

Maar wie weet horen we in de toekomst nog wel veel meer van de cabernet dorsa, ik sluit het niet uit. Wie de wijn van Weingut R. & E. Schmitt eens wil proeven, kan terecht op de site van het domein. Je vindt er een grote selectie betaalbare wijnen en de mogelijkheid een proefdoosje samen te stellen. Een aanrader als je eens gek wilt doen..... Bovendien hebben veel wijnen van het domein geinige etiketten, ontworpen door kunstenaar Armin Hott. Voor de etikettenverzamelaars een absolute must, zou ik zo zeggen.

Op de foto geheel links Reinhard Schmitt, daarnaast zijn vrouw Esther. Helemaal rechts, met het lange bordeauxrode etiket, een fles Cabernet Dorsa.

Trends in het Wijnweek Magazine

Volgende week is het weer Nationale Wijnweek. Tal van activiteiten worden georganiseerd, waaronder de open dag van de Nederlandse wijngaardeniers op zondag 1 oktober, proeverijen en een symposium over marketing en wijn. Het Wijninformatiecentrum geeft net als andere jaren weer een - gratis verkrijgbaar - glossy magazine uit, bestemd voor 'het grote publiek'. Het is dit jaar getiteld Wijn is lifestyle, ziet er weer puik uit en staat bol van de informatieve artikelen. Een greep uit de inhoudsopgave: Thuis wijn proeven, Nederlandse wijngaarden, Kurk of schroefdop, Wijntoerisme, Glazen, Design verovert fles en etiket en Lifestyle op de wijnkaart.

Het lijkt erop of het Wijninformatiecentrum bovenop allerlei wijntrends zit en deze nu ook presenteert aan een groot publiek. Er is echter één grote maar: veel van de in het magazine gesignaleerde trends heb ik al gelezen op internet, terwijl één andere grote trend ontbreekt. Onderwerpen als Nederland als opkomend wijnland, alternatieve flessluitingen, icewine en glazen zonder voet zijn op internet de afgelopen maanden al besproken door de diverse wijnbloggers (in ieder geval door mij). Jammer genoeg wordt er juist aan die ene trend helemaal geen aandacht besteed: de informatie-uitwisseling die via blogs en andere websites door consumenten onderling plaatsvindt op internet. Er zijn blogs, er zijn discussiefora, wijnschrijvers hebben eigen websites, maar je vindt er niets van terug in het magazine.

Dat is jammer, want zelf denk ik dat dit één van de trends van de komende jaren zal zijn: over wijn lezen en schrijven op internet, via blogs en interactieve webpagina's. De consument zelf zijn zegje laten doen over supermarktwijnen, over waar je goede wijn kunt halen en welke wijnen wel en niet in het schap moeten blijven staan. Voor steeds meer informatie maken we gebruik van internet, zeker als we willen weten wat andere wijnliefhebbers van een bepaalde wijn vinden. Informatie moet gedeeld worden en ten alle tijden vindbaar zijn; criteria waaraan internet als informatiemedium bij uitstek kan voldoen.

Gelukkig kan ik toch nog eindigen met een positieve noot. Andere jaren mopperde ik nog wel eens over de verkrijgbaarheid van het magazine. Zelf haalde ik het gisteren echter van een grote stapel bij de Mitra, wat mij hoop geeft voor de verkrijgbaarheid de komende dagen. Ondanks bovenstaand bezwaar hoop ik van harte dat het magazine zijn weg zal vinden naar vele nieuwe wijnenthousiastelingen. De weg naar het internet zullen ze hopelijk ook nog wel vinden.

Koken met Silvaner

Ik kom er nog even op terug, op de wijnen uit Franken die ik onlangs proefde en beschreef. Want in Franken doen ze er alles aan hun wijnen te promoten, en terecht. Zo kreeg ik onlangs een prachtige promotieklapper in handen met daarin spannende recepten bij top-Silvaners. Achttien scholieren van de Deutschen Wein- und Sommelierschule München zochten wijnen uit van achttien VDP-wijnproducenten bij recepten van zestiende bekende koks. Ook de wijnen van het Weingut am Stein Ludwig Knoll kwamen in het kookboekje aan de orde. De 2003 Würzburger Stein Silvaner Kabinett Trocken werd geadviseerd bij tarbot met mossel-tomaatragout met Champagnesaus.

Wij deden het natuurlijk weer anders, wij kozen bij de Würzburger Stein die wij in huis hadden gebakken grote garnalen met een pompoen-appelsalade op friséesla. Dit recept werd gesuggereerd bij een andere Silvaner met de prachtige naam Randersacker Pfülben Silvaner Kabinett Trocken.
Het recept is van Peter Kinner, kok in de Alten Hof in München en komt in het kort hierop neer: pel de grote garnalen en bak ze in wat olie met een takje rozemarijn. Stoof 250 gr. pompoenblokjes (van de muskaatpompoen) in Silvaner, voeg honing, chilipoeder, zout, peper en suiker toe en schep op het laatst om met blokjes zure appel (ik nam een Granny Smith).
De dressing voor de friséesla is gebaseerd op azijn, Silvaner, olie, mosterd, zout, peper en suiker. Pompoenblokjes en appel op de friséesalade serveren, met de garnalen ernaast. We aten er zelfgebakken brood bij en dronken een glas Silvaner. Een heerlijke combinatie, die eigenlijk ontworpen is als voorgerecht, maar prima is op te waarderen tot hoofdgerecht, zoals wij deden. Wijn en gerecht waren goed op elkaar afgestemd, de Silvaner kon prima op tegen de zeer aparte smaakcombinaties van pompoen en garnalen.

Ik heb eigenlijk geen idee waar je dit leuke kookboekje kunt kopen, maar misschien kun je er je wijnspeciaalzaak eens naar vragen.

WBW-4 - Het Eindoordeel

Helaas bevestigen de twee wijnen die we uitkozen voor Wine Blogging Wednesday in september opnieuw het algemene imago van de supermarktwijnen: technisch vaak goed gemaakte wijnen, geschikt voor een heel groot publiek. Geef je er echter serieuze aandacht aan, ook als 'leek', dan blijft er weinig van deze wijnen over. Het zijn wijnen die snel vermoeien, waar geen spanning of lol in zit, die na één slok weg zijn en geen indruk achterlaten. Of het moet dat eeuwige zoetje zijn, dat deze maand bij niemand in de smaak viel. Het ging in september om de Jean Rosen Pinot Blanc uit de Elzas, verkrijgbaar bij Plus en Super de Boer en de Michel Schneider Pinot Blanc uit de Pfalz, verkrijgbaar bij de Mitra.

Eerlijk gezegd viel het anderszins ook niet mee deze maand: slechts één andere proever heeft zich gemeld. Zelfs niemand heeft het heerlijke recept uitgeprobeerd dat Onno Kleyn weer voor WBW plaatste. We zullen het er maar op houden dat iedereen in september zo druk is met in het ritme komen na de zomer, dat er geen tijd overbleef om even naar de supermarkt te gaan. Wat dat betreft zullen we het jullie volgende keer een stuk makkelijker maken, let maar op de Wine Blogging Wednesday-aankondiging van woensdag 4 oktober!

Maar nu de oordelen over 'september'. Carla proefde de Jean Rosen en dronk hem eerst zonder iets te eten erbij. Ze vond hem vervelend zoet in de afdronk. Met een stukje Munsterkaas als begeleiding ging het wat beter, maar dat lag vooral aan de kaas en niet aan de wijn. Zij zal de Jean Rosen niet meer kopen.

Van dat zoete, daar hadden meer mensen last van. Op het Ministerie van Eten en Drinken vonden ze het zoet in de wijnen te opdringerig, alsof de smaak daardoor wat verstopt was. De Jean Rosen had een nadrukkelijke, onaangename geur. De Michel Schneider vonden ze wat slapjes, hooguit te gebruiken als terraswijn. Bij een maaltijd kregen de wijnen wat meer waardering. Ook Paul en Ellen zullen de wijnen niet meer kopen.

Ed schreef de onderstaande persoonlijke notities: "Beide wijnen hebben veel onderlinge overeenkomsten, de verschillen zijn gering. Ook wat kleur betreft kon ik weinig verschil tussen Schneider en Rosen ontdekken. Beide wijnen zijn mild droog, redelijk fris met wat fruit (appeltjes). Persoonlijk zag ik de wijnen liever wat droger gevinifieerd. Door hun vrij neutrale smaak en het kleine restzoetje, zullen ze, commercieel gezien, beter in de markt liggen dan zoals ik ze graag had gezien.
De twee Pinot Blancs zijn op zich zelf correcte wijnen met een goede prijs/kwaliteit verhouding. Mijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar de Elzasser van Jean Rosen, want deze is, mijns inziens, toch iets meer uitgesprokener en diepgaander dan de Duitser van Michel Schneider."

En daar heb ik zelf helemaal niets meer aan toe te voegen. Het zouden mijn eigen woorden kunnen zijn. Met als aanvulling dat ik de wijnen op een feestje misschien nog zou willen drinken, maar Nico ze echt veel te zoet vond. Voor hem komen ze er niet meer in.

Volgende week pakken we het daarom weer eens anders aan: geen supermarktwijnen! Maar wat dan wel? Dat houden we natuurlijk nog even geheim. Kijk op 4 oktober, in de Nationale Wijnweek, op

Wijnkronieken
Wijnerij
wijnsuggestie
Proost.blogo.nl
Ministerie van Eten en Drinken
Onno Kleyn's Culilog
Wijn.blog.nl

Al deze blogs zullen de wijnen van oktober weer presenteren en bovendien proberen iedere woensdag iets over het thema te schrijven.

Tot volgende week!

Lammershoek Roulette 2004

Er is ook goede Zuid-Afrikaanse wijn! Eigenlijk had wijn uit Zuid-Afrika voor ons afgedaan, maar gisteren proefden wij één van de eerste flessen die Udo Göebel met zijn bedrijfje WineMatters naar Nederland haalde: een Lammershoek Roulette 2004. Zowel als aperitief maar helemaal als wijn bij het eten beviel deze cuvée van shiraz, carignan, grenache en een snufje viognier ons uitzonderlijk goed.

Even decanteren was het advies, maar eigenwijs als wij zijn hadden we dat natuurlijk niet gedaan. Toch stond het aroma dat ons uit het glas tegemoet kwam ons gelijk al aan: tabak, veel fruit, alles bij elkaar een aangename pittige geur. Zelfs de lichte hint van de geur van autobanden, vaker voorkomend in Zuid-Afrikaanse Shiraz, kon daar niets aan veranderen.
De wijn werd vervolgens bij het eten stevig aan de tand gevoeld: we aten Toscaanse kippenpoten, gemarineerd in rode pesto met wat chilipoeder en citroensap. Daarbij zelfgebakken paprikabrood en een tomaten-komkommersalsa. Samen met de wijn bleek dit een fantastisch zaterdagavonddiner, waar we van genoten hebben. Bij de gepeperde kippenpoten hield de wijn uitstekend stand en het fruit vormde zelfs een prima tegenwicht voor de kruiden in het eten. De tamelijk alcoholische afdronk (14,5%) van de eerste slokken verdween volkomen tijdens het eten.

Als WineMatters meer van zulke wijnen importeert, willen we toch nog wel eens wat meer Zuid-Afrikaanse wijn proeven. Al blijf ik vinden dat je dergelijke wijnen ook van dichterbij huis, in Europa, kunt vinden. Zelfs voor de schappelijke prijs van € 12,95 die deze Lammershoek moet kosten. Maar ons vertrouwen in Zuid-Afrika is weer enigszins hersteld.

Voor bloggers is het verhaal van WineMatters en Udo Göebel waarschijnlijk inmiddels wel bekend, voor anderen hierbij even kort wat achtergrondinformatie. Vorig jaar besloot Udo Göebel, wijninkoper bij Gall & Gall, een sabbatical op te nemen om in Zuid-Afrika wijn te gaan leren maken. Hij deed van zijn ervaringen aan de andere kant van wereld verslag in korte en krachtige blogs op Udo is in Zuid-Afrika. Bij terugkomst in Nederland werd de blog omgedoopt in Udo was in Zuid-Afrika en bleek hij ons verslag te gaan doen van zijn nieuwste avontuur, het opzetten van een wijnhandel die Zuid-Afrikaanse wijnen ging importeren met een goede prijs-kwaliteit verhouding.

Dit weekend was het eindelijk zover: de verkoopsite WineMatters ging van start en de eerste gratis proeverijen werden gehouden. Op deze proeverijen kan iedere belangstellende gratis kennis maken met de wijnen die Udo importeert. Kijk even op zijn site, er zijn op diverse plaatsen in het land nog plaatsen vrij. Udo, veel succes met je onderneming! We zullen zeker nog eens meer van 'jouw' Zuid-Afrikaanse wijnen gaan proeven.

En wie meer wil weten over de Lammershoek Roulette 2004: de website van dit wijngoed in Swartland biedt veel informatie. Het wijngoed zelf stamt al uit de achttiende eeuw. Inmiddels is het in handen van een samenwerkingsverband tussen Duitsers en Oostenrijkers. Met een vette knipoog kan ik daarom zeggen dat deze wijnnotitie heel zijdelings nog wel in het thema Duitsland van Wijnkronieken van deze maand past.

Ilja Gort in dubbele magnum

Voor de liefhebbers van de wijnen van Ilja Gort een kleine tip, gezien in het vrijdag-boekje van de Drie Dwaze Dagen. Voor 60 euro kun je op vrijdag 29 september in de Bijenkorf een drie-literfles Chateau de la Garde 2003 kopen. 'k Heb geen idee of de wijn enige kwaliteit heeft. Het schijnt dat zijn duurdere wijnen beter zijn dan de La Tulipe, maar zelf heb ik er geen ervaring mee. Zo'n drie-literfles noem je overigens, als er Bordeaux in zit, een dubbele magnum. Als er Champagne in zit, dan noem je het een jeroboam. Grappig genoeg hebben de echt grote flessen allen bijbelse, Hebreeuwse namen: balthazars (12 liter), nebukadnezars (15 liter of 20 gewone flessen) etc... Geen idee eigenlijk waarom voor dergelijke benamingen is gekozen. Wel weet ik dat die flessen niet te tillen zijn. Ooit openden we met een stel studenten een magnumachtige fles bier en daar was al nauwelijks netjes uit te schenken. En een magnum is maar 1.5 liter of twee normale flessen!

Eigenlijk zou ik moeten weten waarom we die flessen zo noemen en waarom er überhaupt wijn in zulke grote flessen verkocht wordt. Maar ik weet het niet, dus hierbij maar een oproepje: wie weet de antwoorden op bovenstaande vragen?

Een reisje naar Franken

Het is herfst vandaag en de zomervakantie lijkt al ver weg. Zo langzamerhand komt de behoefte aan een korte vakantie al weer boven: even een paar dagen uit de dagelijkse sleur, lekker wandelen, boek lezen, ontspannen. En natuurlijk wijn proeven. Op diverse plekken kom ik tips tegen om een korte vakantie in Duitsland door te brengen.

Het septembernummer van het klantenmagazine Lekker Leven van Super de Boer wil me naar de Moezel hebben en geeft leuke tips. Zo kun je bijvoorbeeld lezen waar lekkere geitenkaas, bijzonder fruit, goed vlees en goede wijn te halen is in dit prachtige wijngebied.
Op Riesling en Co. werd een wandelbrochure uitgedeeld met de mooiste wandelingen door Duitsland. Veel routes lopen ook door wijngebieden. Zelfs de individuele domeinen adverteren hun gastenverblijven. Het prachtige boekje van Weingut am Stein toont foto's van een boerderij midden tussen de wijnranken, met uitzicht op de Main en de stad Würzburg. Würzburg is bovendien een stad waar je als cultuurliefhebber je hart schijnt op te kunnen halen: barokke paleizen, muziekfestivals, weinstubes, musea, kerken.
Nu nog wat extra vrije dagen om al die leuke dingen te kunnen gaan doen.....

Würzburg is de hoofdstad van Franken, het wijngebied waar de silvanerdruif koning is. Nergens anders in Duitsland of in de wereld worden zulke goede wijnen van deze druif gemaakt. Je vindt de sylvaner (met een –y) ook wel in de Elzas, maar over het algemeen niet als druif voor kwaliteitswijnen. In Franken is dit anders. Daar maken gerenommeerde historische instellingen als het Juliusspital, het Bürgerspital en de Staatlicher Hofkeller zelfs Grosses Gewächs van silvaner. De beide 'Spitalen' zijn liefdadigheidsinstellingen met een honderden jaren oude geschiedenis. Nog altijd worden er ouderen verzorgd; tegenwoordig noemen we dat geriatrische instellingen. De Staatlicher Hofkeller is voortgekomen uit de bezittingen van de prins-bisschoppen die eeuwenlang over de stad regeerden. De kelders van deze instelling zijn vanouds gevestigd onder de voormalige bisschoppelijke residentie.

Alle drie de instellingen bezitten grote percelen in de beste wijngaarden rond Würzburg: de Stein en de Innere Leiste bijvoorbeeld. 'Steinwijnen' zijn al eeuwenlang beroemd en gewild door heel Europa. Ze werden vanaf begin achttiende eeuw verkocht in de karakteristieke Bocksbeutel, de platte buikflessen.
Wereldberoemd is de Steinwijn van het jaar 1540. Als één van de eerste ter wereld werd de Stein-oogst van dat jaar in flessen verkocht. De laatste van deze flessen werd gedronken begin jaren zestig van de twintigste eeuw, ruim 420 jaar later! Naar verluid was hij nog steeds drinkbaar en had het karakter van een oude Madeira. Zoiets zou ik nou ook wel mee willen maken; tegen een fles van 1550 zeg ik dan ook geen nee hoor...

Die drie instellingen zijn overigens ook op wijngebied niet stil blijven staan in hun ontwikkeling. Alle drie maken ze nog steeds uitstekende wijn. In Nederland zijn die wijnen minder bekend, hoewel van de Staatlicher Hofkeller een wijn bij Gall & Gall verkrijgbaar is.

Van het Juliusspital proefde ik op Riesling en Co. twee Silvaners: een 2005 Silvaner Trocken Kabinett van de Würzburger Stein en een 2005 Silvaner trocken van diezelfde wijngaard. Deze laatste was een Grosses Gewächs, de eerste een 'Lage'-wein, één kwaliteitscategorie onder de Grosse Gewächse. Ik vond de wijnen in de neus heel veel van Riesling weg hebben. In de GG rook ik heel licht bananenschuimpjes en iets rokerigs. Hij had een heel licht bittertje in de afdronk. Het lijkt me een uitstekende wijn om te combineren met een stevige maaltijd, maar ook zo, als aperitief, zou ik hem niet afslaan.

Het Juliusspital sluit zijn Bocksbeutel af met schroefdoppen, zelfs de Würzburger Stein Grosses Gewächs. Jancis Robinson was zo gecharmeerd van de kwaliteit en de fruitigheid van deze laatste wijn dat zij vermoedde dat de sluiting er wel eens iets mee te maken zou kunnen hebben. Als dat geen gedachte is om over na te denken....