Kurk

Het is vast meer mensen overkomen de afgelopen feestdagen: flessen wijn die muf naar slootwater, natte dweilen of andere vieze dingen roken. Tien tegen één dat die fles leed aan wat wijnkenners 'kurk' noemen. Zelf had ik er twee rond Oud en Nieuw: één zelf geïmporteerde rode Loire-wijn uit Chinon en één van een gerenommeerde wijnhandel afkomstige rode Bordeaux. Waarmee ik wil aangeven dat het echt niets te maken heeft met waar je de wijn vandaan haalt: kurk kan altijd en overal voorkomen bij flessen wijn. En het blijft altijd een trieste ervaring. Gelukkig hadden wij telkens een back-up fles, maar ik zou de mensen niet de kost willen geven die hun gezellige etentje op die manier toch wat in het water (of liever, in de wijn) zagen vallen.

Wat is het ook al weer, 'kurk'? Om te beginnen wat het niet is: het heeft niets te maken met eventuele stukjes kurk of andere ongerechtigheden die in je wijnglas aanwezig zijn. Bij stukjes echte kurk heeft degene die de fles opende de kurkentrekker niet goed gehanteerd. Andere 'ongerechtigheden' als bezinksel of wijnsteenzuur zijn totaal onschuldig en hebben invloed op smaak noch geur.
De aandoening kurk is niet zichtbaar, alleen te ruiken: de kurk is aangetast door de stof 2,4,6 trichoranisole, kortweg TCA. Het is een stof die vrij kan komen bij het bleken en desinfecteren van kurken. Ruim 3% van de flessen afgesloten met een echte kurk schijnt 'besmet' te zijn, helaas. Dat is een van de redenen dat je steeds meer flessen met schroefdop, glazen stopje (vinolok) of plastic kurk ziet: de kansen op besmetting met TCA zijn dan zo goed als nul.

Maar helaas, ook een fles die afgesloten is met een schroefdop kan nog steeds muf, kartonnig of naar natte dweilen ruiken. Er is ook een aan TCA verwante stof, PCP - pentachlorofenol - die hetzelfde effect op wijn heeft. PCP is een stof die wordt gebruikt om pallets, containerkisten, lattenwerk e.d. te beschermen tegen schimmels en zwammen. Via de lucht kan de stof de wijn aantasten, met hetzelfde vreselijke effect als 'kurk'.
Als je het idee hebt dat je fles wijn aangetast is door TCA of PCP, aarzel dan niet de fles ofwel door te gootsteen te gooien, ofwel terug te sturen naar de wijnkelder. In een restaurant horen ze je een nieuwe fles aan te bieden, thuis trek je gewoon een andere open. Doe niet zoals ik jaren geleden! We openden een Coonawarra Cabernet Sauvignon, met hoge verwachtingen, maar vonden hem vies en naar natte dweilen ruiken. Toch dronken we hem op: het was tenslotte een bekende Australische wijn. Inmiddels weet ik beter: het leven is te kort om dergelijke slechte wijn te drinken!