In memoriam: Ed Starren

Zojuist werd ik gebeld door Lily Starren, de vrouw van Wijnerij-schrijver Ed Starren. Zij vertelde mij het trieste nieuws dat Ed afgelopen dinsdag op 57-jarige leeftijd volkomen onverwacht is overleden aan een hartstilstand. De zondag ervoor had Ed in het gezelschap van al zijn dierbaren nog zijn 57ste verjaardag gevierd.

Ik heb wijnliefhebber Ed exact drie jaar geleden leren kennen, in mei 2006 tijdens de eerste wijn- en foodbloggersbijeenkomst ten huize van Foodlog's Dick Veerman. Toen al schreef ik over hem dat hij 'op zoek was naar het verhaal achter een goede, vaak Franse wijn'. Zo heeft Ed de afgelopen jaren Wijnerij volgeschreven: altijd een goed verhaal achter een Franse, maar zeker ook Duitse en Oostenrijkse wijn. Alles kwam je te weten in de gedegen teksten van Ed: vinificatie, rijping, druivenrassen, proefnotities.

Samen met enkele andere bloggers was Ed, blogger sinds mei 2005, een trouw deelnemer aan Wine Blogging Wednesday. We proefden diverse supermarktwijnen en wijnen die breder verkrijgbaar waren; altijd was Ed uiterst genuanceerd en beleefd in zijn oordeel, al loog dat er vaak niet om!

Ed reisde graag naar wijngebieden: naar Duitsland, dat voor hem wel heel dichtbij lag; of naar Oostenrijk, samen met de Limburgse Vrienden van de Oostenrijkse wijn. Ook naar Frankrijk en Zwitserland reisde hij de afgelopen jaren, samen met zijn vrouw. Afgelopen maandag mailde hij me nog zijn herinneren aan een heerlijk bezoek aan de Bourgogne. Zelf noemde hij zich onlangs met een kwinkslag een echte Bourgondiër. Diezelfde humoristische inslag leerde ik vorig jaar november kennen tijdens ons gezamenlijke bezoek aan de Limburgse wijnbouwer Peter Pelzer. Daarna proefden we in huize Wijnerij een paar fraai Duitse rode wijnen. In mei zouden we samen Silvaners gaan proeven. Het mag helaas niet meer zo zijn.

Ik wens vanaf deze plaats Ed's vrouw Lily, zijn dochter, zijn kleinzoon en al zijn dierbaren veel sterkte met dit verlies.
Ed, dank voor je fantastische bijdragen op Wijnerij; de Nederlandse bloggerswereld gaat een belangrijke wijnkenner missen, en ik zeker. Vanavond zullen Nico en ik een mooi glas op je drinken!

Wijntips Beaune

Nog geen 24 uur was ik vorige week in Beaune, maar dat was genoeg om volop te genieten en een aantal leuke wijngerelateerde dingen te doen:
• Een bezoekje gebracht aan de fantastische boekhandel Athenaeum de la vigne en du vin, tegenover het beroemde Hôtel Dieu. Deze boekwinkel heeft een enorme collectie wijnboeken (wel vooral in het Frans), kookboeken, wijnhebbedingen én wijnen. Uiteraard heb ik me niet ingehouden en een paar bijzondere boeken meegenomen. Onder andere twee manga's van Kami no Shizuku, vertaald in het Frans als Les Gouttes des Dieu; daarnaast een boek over wijn in het Midden-Oosten en een over de bijzondere collectie houten drinkbekers van het Zwitserse wijnmuseum.

• De gigantische houten wijnpersen bewonderd in een grote schuur van het Musée du Vin (de rest van het museum was al dicht, helaas).

• Gewandeld in de sfeervolle straatjes, waar je zomaar ineens een kleine wijngaard kunt aantreffen. Hier werden in vroeger eeuwen de druiven verbouwd ten behoeve van de miswijn van een van de vele kloosters in het stadje.

• Het Hôtel Dieu bezocht, het beroemde middeleeuwse ziekenhuis, waar in november ook de beroemde wijnveilingen van het Hospices de Beaune plaatsvinden.

• Gezeten op een terrasje, in het zonnetje, op de Place Carnot, met een glaasje crémant de Bourgogne uiteraard. Nog weinig toeristen en uitzicht op een bijzondere winkel in wijnbenodigdheden, het Comptoir Viticole.

• Heerlijk gegeten in La Cave du Paradoxe. Het diner bestond uit jambon persillé vooraf, oeuf en murette als hoofdgerecht en uiteraard kaas toe. Bij de eieren in stevige bruine saus dronken we een simpele Auxey Duresses 2007 van Christophe Buisson; dit is een minder bekende appellation van de Bourgogne, maar heerlijk bij dit typische streekgerecht. Het kaasplankje bevatte een Comté, een plaatselijke chèvre en een kaasje dat Brillat Savarin heette. Als extraatje kregen we nog een stukje Délice de Pommard met mosterdzaad. Om een moord voor te doen!! Helaas was de bekende fromager Hess op de Place Carnot de volgende dag dicht, anders hadden we het een en ander mee naar huis genomen.

• En tot slot, de volgende ochtend, vlak voor het Concours de Féminalise: een fles mooie wijn gekocht, in de hypermarché notabene.

100ste lid voor Vrouwen in de wijn

Het gaat goed met Vrouwen in de wijn! Dit weekend mochten we het 100ste lid verwelkomen: Birthe van Meegeren, wijnspecialist bij Gall&Gall! En kort daarna meldde zich alweer het 101ste lid, Saskia Norg-Bak, ook werkzaam bij Gall&Gall.
Inmiddels is er al heel wat genetwerkt, zijn er proeverijen aangekondigd, contacten gelegd enz...
Binnenkort hoop ik een activiteit te organiseren, uiteraard volgt daarvan hier ook een aankondiging.

Voor aanmeldingen ben je via LinkedIn van harte welkom – als je tenminste vrouw bent en sterke banden met de wijnwereld in Nederland of België hebt. Vrouwen in de wijn wil een platform bieden waar vrouwen die in de wijnwereld werken elkaar kunnen ontmoeten, kennis en ervaringen kunnen delen en natuurlijk van wijn kunnen genieten.

Geproefd: Pinot B Brut 2005, Weingut Wilhelmshof

Sekt schijnt aan een opmars begonnen te zijn in Duitsland, zowel bij de makers als bij de drinkers. Eind vorig jaar testte het Gault Millau Magazine in Duitsland 60 kwaliteits-sekts, en trof er opmerkelijk goede flessen onder. Vooral sekt van Riesling scoorde hoge ogen, terwijl sekt van de Pinotsoorten minder goede resultaten zou leveren. Uiteraard zijn ook hier weer uitzonderingen: één van de favoriete sekts van een aan de test deelnemende Duitse wijnjournalist, Niko Rechenberg, is de Pinot B van Weingut Wilhelmshof. Hetzelfde Weingut waar ik onlangs de Blanc de Noir van proefde.

Recent kwam ook deze Pinot B 2005 op mijn pad, een cuvée van Pinot Noir en Pinot Blanc, die zes maanden op barriques heeft gerijpt. Ik opende hem afgelopen zaterdag. In het glas was de wijn donkergeel met een rose gloed, met een zeer krachtige mousse die een stevig schuimkransje vormde. De geur was erg fris en fruitig, met een lichte hint van gist, wat toast en zoet tropisch fruit, bijna vanille. In de mond bleek het een aparte, mild droge wijn; ik proefde wat appel, maar kreeg ook de indruk van kinine (tonic), wat een heel speciaal, maar aangenaam effect gaf. Wat mij betreft is de Pinot B een uiterst karaktervolle wijn, elegant en stijlvol, maar net als de Blanc de Noir zonder doordrinkfactor. Ik mis toch nog steeds wat zon in deze Duitse mousserende wijnen, iets wat ik zo ben gaan waarderen in cava.

Voor geïnteresseerden in sekt: in oktober 2008 is een fraai boekwerk uitgekomen van Wolfgang Junglas en Rudolf Knoll, Das grosse Buch vom Sekt.

Pinot B van Weingut Wilhelmshof is verkrijgbaar via Wijnhandel Van Huystee in Laren. De prijs ligt rond de 20 euro.

Een rondje Hongarije

Veertien producenten met ieder zeker zeven wijnen: het was weer lastig kiezen in Amsterdam vorige week dinsdag. Het duurde dan ook even voordat ik mijn draai een beetje gevonden had op de proeverij van Hongaarse wijnen die Mercury International had georganiseerd. 20 april mocht de vakpers en de handel naar het Hotel des Indes in Den Haag komen, 21 april was de consument welkom bij Tastevin Dehue in Amsterdam.

De afgelopen dagen heb ik geprobeerd een rode draad te vinden in de proeverij, om er een verslag van te maken. Maar dat blijkt knap lastig. Want ik proefde goede wijnen van zowel inheemse als internationale druivenrassen; uitstekend rood en uitstekend wit; prima cuvée's en goede monocépage wijnen (van één druivenras). Het onderstaand is dan ook slechts een impressie, al proevend van wijn naar wijn en van producent naar producent.

Laat ik met wat Furmint beginnen: ik kende de druif alleen uit de assemblage met hárslevelü zoals die gebruikt wordt in de zoete Tokaj Aszú. Er blijken echter ook uitstekende droge witte wijnen van gemaakt te worden, met veel aroma en mooie zuren. Bijvoorbeeld de Furmint Löcse Dülö 2007 van Béres Winery, op eiken gerijpt, met ingetogen zuren en zeer aromatisch. Of voor mij de absolute topper van de middag, Kerkaborum 2007, een samenwerkingsproduct van Heimann en Bussay: veel exotisch fruit in de neus, een frisse en volle dronk; veel aan te ruiken en te genieten!

Dan zijn er de Olaszrizlings - waarom die soms zo'n slechte naam hebben, is mij een raadsel! Neem die van 2007 van Figula bijvoorbeeld: gevinifieerd en gerijpt in oude eiken vaten, van druiven die al deels aangetast waren door edele rotting. Enorm mineraal in de neus en veel citrus in de mond; heeft wat zuurstof nodig om los te komen. Of die van Dr. Bussay, nog zo'n topper: heerlijk kruidig en fris.

Olaszrisling en Furmint kwamen onder andere weer samen in de Ranolder Féher Cuvée van Jásdi, een producent gevestigd aan de noordkant van het Balatonmeer. Ook de andere wijnen van Jásdi Pince (pince = kelder) waren zeer de moeite waard, bijvoorbeeld de Szürkebarát 2006 (Pinot Gris), kruidig en met een aangenaam bittertje. Voor de rijping is Hongaars nieuw eiken gebruikt.

Een laatste witte topper proefde ik bij Zoltan Heimann: een totaal onverwachte, maar uitstekende Viognier 2007. Opgevoed deels op roestvrijstaal, deels op barriques. Een Viognier herkennen kan nog wel eens lastig zijn, maar in deze waren nu eens overduidelijk de aroma's van witte perziken te herkennen die zo karakteristiek schijnen te zijn. Samen met wat vleugjes laurier leverde dat een zeer aromatische en interessante wijn op.

Rood proefde ik door tijdgebrek voornamelijk bij Joszéf Bock: Portugieser 2008, Cabernet Franc 2007, Bock Cuvée 2003 en Merlot Manifico. En dat was helemaal geen straf, integendeel. Joszéf Bock is een beminnelijk man, die graag over zijn wijnen vertelt. Vooral de Cabernet Franc, gerijpt in grote houten voeders, vond ik prachtig: fruitig, bessig, echt zoals ik een Cabernet Franc ken. Bock is dan ook één van de topwijnmakers van Hongarije van dit moment. De streek Villány, in het zuiden van Hongarije, waar Bock zijn wijngaarden en kelder heeft, geldt als een van de beste terroirs voor rode wijnen in het land.

Gelukkig wordt veel van dit moois al geïmporteerd in Nederland: Béres tref je bijvoorbeeld bij Miranda Beems Wine Import, Heimann bij Il diVino Wijnen, Jásdi Pince bij Wijnkooperij Koopmanschap in Veldhoven en Figula en Bock bij Grapes Unlimited. De meeste importeurs zijn te vinden via de database van Wijninfo.nl.

Verslag Concours des Féminalise

Helaas, het is al weer voorbij, één van de leukste wijnevents waar ik tot nu toe aan deelgenomen heb. Samen met Martine, het schoonzusje van Catherine, mijn Luikse kennis met een wijndomein in de Beaujolais, nam ik gisteren in Beaune deel aan Féminalise, een wijnconcours met alleen vrouwelijke proevers. Het concours werd dit jaar voor het derde jaar gehouden. In 2007 namen slechts 170 proefsters deel, in 2009 waren dat er al 350. Met zijn 350-en proefden we gisteren 2350 flessen, waarvan ik er zelf 20 voor mijn rekening heb genomen. Het concours werd geopend door actrice Macha Meril; de deelneemsters waren afkomstig zowel uit de wijnsector als daarbuiten.

Hoe gaat het in zijn werk, zo'n concours? Vooraf had ik opgegeven voor welke wijnen ik 'gekwalificeerd' was. Ik had onder andere de Loire en de Elzas opgegeven, en bovendien voor alleen wit gekozen - vooral omdat me dat vaak minder vermoeit met proeven.

Eenmaal in Beaune, in de grote hal van het Palais de Congrès, moest een ieder plaats nemen in de juiste rij aan de juiste tafel. Op mijn plaats lag een envelop met mijn naam en daarin een lijst met de door mij te proeven wijnen. Alleen de herkomst, het druivenras, eventuele cru en het jaartal werden genoemd, niet de producent. Aangenaam verrast constateerde ik dat ik Elzasser wijnen mocht proeven: Pinot Blanc, Pinot Gris, Riesling en Gewurztraminer. De meeste droog, een paar moelleux of demi-sec.

Naast mij zat een wijnliefhebster uit Beaune, vrouw van de aanwezige politieagent; aan de andere kant kreeg ik gezelschap van een praatgrage dame met een eigen chambre d'hôte die ook wijn verkocht en wandelingen in de omgeving organiseerde. Martine zat helemaal aan de andere kant van de hal; zij proefde rode wijnen uit de Beaujolais. Opvallend was het grote aantal twintigers: dat scheen dit jaar veel hoger te liggen dan de eerdere jaren. Misschien dat de aanwezige Miss France van enige jaren terug daar nog invloed op had.....

Iedere wijn die ik voorgezet kreeg, werd ook door 2 tot 3 andere vrouwen geproefd, aan tafels die ver van de mijne verwijderd waren. Mijn buurvrouwen hadden telkens andere wijnen dan ik, zodat we elkaar niet konden beïnvloeden in ons oordeel. De 20 wijnen werden de een na de ander geserveerd door sommeliers; helaas was het niet mogelijk wijnen onderling te vergelijken noch om wijnen terug te proeven. De flessen waren genummerd en gehuld in gekleurde manchetten; gele manchetten waren voor mij, rode voor mijn buurvrouw links en blauwe voor mijn buurvrouw rechts.

Aan de geproefde wijn moesten we punten geven voor kleur, geur en smaak. Aan 'oeil' mocht maximaal 4 punten toegekend worden, aan 'nez' maximaal 6 en aan 'bouche' maximaal 10. De maximale totaalscore voor een wijn bedroeg dus 20 punten. Als het gemiddelde dat door drie tot vier proefsters aan een wijn is toegekend 13 -13.99 punten is, verdient de wijn een bronzen medaille. Bij 14 mag er zilver op de fles en bij 15 of hoger krijgt de fles een gouden stickertje (en medaille natuurlijk).

En daar gingen we: de eerste wijn, een Pinot Blanc uit 2008, was knap lastig. Hoe ken je nu punten toe, in hemelsnaam? Aan de kleur en de helderheid van de wijn was niets afwijkends te zien, dus vooruit, de maximale aantal punten (4). De neus was niet verkeerd, maar toch niet helemaal Pinot Blanc, naar mijn idee - ook 4 punten dan maar (max. 6). De smaak was iets te 'overdadig' - opnieuw niet zo 'Pinot Blanc' - 6 punten dan maar (max. 10). En zo had deze eerste wijn van mij al een Zilveren Medaille te pakken. Tsjee, dat gaat snel......

Uiteindelijk heb ik slechts twee wijnen minder dan 13 punten gegeven en deelde ik, achteraf gezien, wel erg veel gouden plakken uit (meer dan 15 punten). Toch heb ik geen echte toppers geproefd, op de Gewurztraminer Grand Cru Goldert Moelleux uit 2005 na, en een mooie Pinot Gris uit 2005. Het doet me beseffen dat wijnconcoursen aardig zijn, zeker leerzaam voor de proevers, maar helaas toch weinig zeggen over de uiteindelijke kwaliteit van de wijnen. Want wie waren wij nou helemaal, die 350 vrouwen met een meer of minder gedegen wijnachtergrond? Niet de gemiddelde wijndrinker, dat niet, maar ook niet de wijnautoriteiten met de waarheid in pacht - zo die overigens al bestaan!

Waarschijnlijk is de reden voor zo'n concours niet meer of niet minder dat aangegeven werd op een stencil dat we bij aankomst donderdag kregen. 'Dit concours maakt het mogelijk de [geproefde] wijnen op de nationale en internationale markt te positioneren; het geeft een toegevoegde waarde aan de wijnen en maakt het makkelijk referentiekaders aan te geven bij de distributie'. Ja, dat denk ik wel; aangezien zowel in Frankrijk als in Duitsland, de VS en Nederland tussen de 70 en de 80% van de vrouwen wijn koopt en bovendien steeds meer vrouwen een bestaan in de wijnwereld vindt, kan een stickertje met 'Winnaar van een Concours met Vrouwelijke Proevers' natuurlijk best wat uitmaken.

Hoe het ook zij: ik heb zeer geconcentreerd geproefd en de kans gekregen vier Pinot Blancs, vier Pinot Gris', vijf Rieslings en zeven Gewurztraminers te proeven. Ik kreeg een goed beeld van de overeenkomsten en verschillen in de wijnen en heb de Elzas weer helemaal op mijn netvlies. Daarvoor alleen al was de reis de moeite waard. Tel daar nog eens bij op de geweldige ervaring deel te nemen aan zo'n evenement, het korte maar uiterst sfeervolle verblijf in Beaune (waarover later meer) en het goede gezelschap onderweg en je begrijpt: ik heb twee fraaie dagen gehad!

De uitslag van het concours wordt me toegezonden. Artikelen zullen verschijnen in Marie Claire en Marie France, begin juni. Ik hou jullie op de hoogte.

Meer foto's van Beaune en Féminalise op Picasa.

Hongaarse toppers

Twitteren doe ik niet, te vluchtig. Maar soms is het handig om even iets kwijt te kunnen. Zoals dat ik gisteren opnieuw fantastische Hongaarse wijnen heb geproefd. Op een proeverij bij Tastevin Dehue in Amsterdam, georganiseerd door Krisztina Galambos van Mercury International.

Top vijf van geproefde producten: Bock, Heimann, Dr. Bussay, Pannonhalma en Figula. Gelukkig allemaal met Nederlandse importeurs.

Grootste verrassing: Kerkaborum 2007 Reserve, 100% Furmint, samenwerking tussen Zoltan Heimann en Dr. Bussay. Geweldige wijn, maar nog niet in Nederland. Dat kan bijna niet lang meer duren, schat ik zo.

Leuke eerste kennismaking: Jasdi, een kelder rond 1850 in het bezit van bisschop Janos Ranolder, maar nu door voormalig topdiplomaat István Jasdi in ere hersteld. Ook met Nederlandse importeur.

Binnenkort volgen natuurlijk diverse verslagen, nu eerst naar Beaune en Féminalise.

Vlnr Een paar Hongaarse 'toppers': Jószef Bock, Krisztina Galambos, Zoltan Heimann

Albrecht Dürer over wijn

De bekende kunstenaar Albrecht Dürer maakte in 1520/21 een reis van bijna een jaar naar de Nederlanden. Dürer en zijn vrouw Agnes woonden in Neurenberg, en reisden via Mainz en Keulen naar Antwerpen. Van zijn reis en zijn verblijf in diverse Vlaamse steden hield Dürer een notitieboekje bij, waarin hij noteerde wat hij uitgaf en ontving.

De tekst werd in 2008 door Anne Pries vanuit het Duits in het Nederlands vertaald en is uitgegeven in een fraai klein boekje. Op dergelijke bronnen ben ik tamelijk belust: ze geven vaak een prachtig beeld van het dagelijks leven in voorbije eeuwen. Uiteraard las ik het boekje vooral met mijn wijnhistorische pet op. Wat noteerde Dürer over wijn, van hoe groot belang was het voor hem?

De beroemde kunstenaar lijkt wijn gewoon gezien te hebben als levensmiddel: details erover worden zelden gegeven, evenmin als over eten. Dürer krijgt vooral bij zijn aankomst in Antwerpen en later ook in andere steden wijn aangeboden. Soms in flessen, soms in kannen. Op andere momenten betaalt hij gewoon voor eten en drank, zonder te vermelden of dit om bier of wijn gaat.

In Mainz kreeg hij bijvoorbeeld van Peter de goudsmid twee flessen wijn. In Keulen kreeg hij wijn van een vertegenwoordiger van de bankiersfamilie Fugger, en 12 kannen van de beste wijn van meester Johan Grosserpecker. Ik vraag me dan altijd af: hoe neem je 12 kannen mee op reis, zelfs als er een deksel of stop op zit? Of zou met kan hier slechts een inhoudsmaat bedoeld zijn? Die middeleeuwse kannen waren al gauw anderhalf tot twee liter groot. Hoe neem je überhaupt 24 liter mee op reis? We zullen maar niet aannemen dat Dürer die grote hoeveelheid in een dag of twee opdronk.... Of toch: het gezelschap bestond uit drie personen; drink je een kan per dag, kan de voorraad al in vier dagen op zijn....

Over de soort wijn heeft Dürer het nooit. Alleen als hij van de factor van Portugal in Antwerpen wijn krijgt, blijkt dat Franse en Portugese wijn te zijn, afgegeven aan de herberg waar Dürer en zijn vrouw verblijven. Maar welke krachtige wijn zou Dürer in november 1520 van de Portugees Rodrigo hebben gekregen, bij de oesters? Ik wou dat ik het wist!
Uiteraard kan ik wel een educated guess maken: de meeste wijn die Dürer zonder verdere aanduiding noteert zal Rijnwijn geweest zijn, hoewel dat in de loop van de zestiende eeuw langzaam maar zeker niet meer zo vanzelfsprekend wordt.

Nog eenmaal noteert Dürer de ontvangst van 12 kannen wijn, bij zijn bezoek aan Brugge. De raadsheren Jacob en Peter Mostaert waren de gulle gevers.

Dürer is blijkbaar wel dol op zoetigheid: regelmatig noteert hij de ontvangst van gekonfijt fruit, kweeperencompote en kandijsuiker. Ander eten noteert hij niet; het lijkt erop alsof de beroemde kunstenaar geen lekkerbek is geweest.

Reis naar de Nederlanden, vertaald door Anne Pries, Hoogland & Van Klaveren 2008

Afbeelding: de haven van Antwerpen, tekening door Dürer uit 1520, nu in de Weense Albertina.

Houdbaarheidsdatum

Dit zou vaker op het achteretiket van een mousserende wijn moeten staan: de datum van het degorgement. Op deze foto van een fles cava van El Xamfra staat duidelijk te lezen 'date degorge 9-08'. Het is een - in Spanje en Frankrijk - niet-verplichtte aanduiding, die echter wat mij betreft best verplicht zou mogen worden. (De codering voor de partij staat wat verkeerd, dat wel...). Met de date degorgé kun je een houdbaarheidsdatum voor een fles mousserende wijn afleiden, erg handig! Deze fles El Xamfra is in september 2008 op de markt gebracht; ik zou hem opgedronken willen hebben voor eind 2009.

Met de datum van het degorgement weet je namelijk wanneer de prop bezinksel, bestaande uit dode gistcellen, uit de fles mousserende wijn is verwijderd. Dit verwijderen noemt men in het Frans het 'degorgement'. Het gebeurt meestal door het bevriezen van de prop (in een stikstofbad) en het vervolgens verwijderen van de kroonkurk. Door de druk schiet de prop vervolgens uit de fles. De fles wordt onmiddellijk erna weer afgesloten met een kurk (soms wordt de fles nog afgevuld met de zogenaamde liqueur d'expedition - een beetje wijn en suiker - maar niet altijd) en een draadkorfje.
Daarna wordt de fles op de markt gebracht. De datum van degorgement is dus echt de datum van het uitbrengen van een fles cava of champagne. Je kunt hieraan heel goed zien hoe lang een mousserende wijn al op het schap van een winkel staat. Ligt de datum van het degorgement meer dan een jaar voor de datum dat je wijn in de winkel gaat kopen, vraag dan gerust om een 'versere' fles. De meeste mousserende wijnen kun je namelijk het beste gewoon jong drinken!

Geproefd: Chateau de Durette, Gamay Noir Rosé 2007

Gisterenavond in de tuin was het aangenamer vertoeven dan verwacht. En na een lange dag huishouden was het om vijf uur gewoon tijd voor een lekker glas wijn. Ik koos de Gamay Noir 2007 van Chateau de Durette, een proeffles die hoognodig aan beoordeling toe was.

Dat werd een zeer aangename kennismaking: rosés van gamay hebben mij tot nu toe niet of nauwelijks kunnen bekoren, maar deze was echt uitstekend! De rosé heeft een uiterst bleke kleur, bijna Provençaals aandoend. In de neus rook ik heel subtiel zacht rood fruit, wat kruidigheid en zelfs een beetje mineraliteit. Alsof je een stuk gesteente rook waar de hele dag de zon op had gestaan!

In de mond frisse droge zuren, maar veel minder dan ik van eerdere gamay rosé gewend was. Een hele prettige en vriendelijke afdronk, zonder een grammetje zoet, zelfs een beetje streng, zeker bij eten. Al met al een uitstekend glas rosé, voor op het terras, maar ook voor op de bank met een boek; en voor de roséliefhebber die helemaal niets van zoet moet hebben. Verkwikkend na een dagje huishouden, prettig bij een borrel met vrienden in de tuin. Echt een categorie 1: Yes, daar wil ik meer van!

De wijnen van Chateau de Durette hebben nog geen Nederlandse importeur, al zijn er al wel geïnteresseerden, heb ik vernomen. En bij mijn komende bezoek aan Durette ga ik uitvinden hoe de wijn gemaakt wordt, welke methode de oenoloog hanteert. Wordt vervolgd.

Féminalise

Zo, die is binnen: gisteren viel de definitieve bevestiging voor Féminalise in de bus. Femina-wat? Féminalise is een wijnconcours waarbij uitsluitend vrouwelijke proevers wijnen uit heel Frankrijk gaan beoordelen. Het vindt plaats op 23 april a.s. in Beaune en samen met Catherine Joly van Chateau de Durette ga ik meedoen. We proeven in de ochtendsessie, en hopen 's middags nog even Beaune in te kunnen, op bezoek bij de beroemde boekwinkel Athenaeum de la Vigne en du Vin. Uiteraard slapen we de nacht ervoor op Durette, in de Beaujolais.

Dus als je later dit jaar ergens een fles wijn treft met zo'n goud of zilver stickertje en de woorden Concours des Féminalise dan weet je: ah, die wijn is door Wijnkronieken beoordeeld, zit wel goed ;-) ;-)

Tweemaal België

Als ik zou willen en kunnen, is er tegenwoordig iedere dag wel een proeverij of een wijnevenement te bezoeken. Baan, gezin en andere hobbies (en mijn lever, vrees ik) dwingen mij selectief te werk te gaan met het maken van keuzes uit dit grote aanbod. En zelfs uit België komen de uitnodigingen in mijn mailbox. Voor twee interessante evenementen bij onze zuiderburen vraag ik even kort aandacht.

Op 25 april wordt de tweede Belgian Wines Fair gehouden, een proeverij van louter Belgische wijnen. Dertien producenten zullen aanwezig zijn in de Hof Ten Steen in Orsmaal (tussen Leuven en Hasselt). Alle informatie tref je op de website.

Een weekend later zijn in Aalst biologische wijnen te proeven op het event Natuurlijke Wijn, samen met Spaanse ham, Belgisch bier, friten en oesters. Het belooft een waar smulfestijn te worden, daar in het westen van Vlaanderen. Het evenement wordt georganiseerd door Wijnfolie.

Churchill blogt!

Johnny Graham, eigenaar van ons favoriete porthuis Churchill Estates, is sinds maart aan het bloggen. Alles wat je wilt weten over port en het leven van een portshipper kom je er te weten. (Nou, alles....)
Good luck to you, Johnny Graham. Nico and I will be part of a growing number of readers - while enjoying a glass LBV, Tawny Reserve or 20 Year Old Tawny of course!

Cava met bloesem

Tip voor de laatste zwoele avond vandaag: een glaasje cava in de tuin. Afgelopen vrijdag dronken we bijvoorbeeld de Mascaró Brut Aurorae, een stevige en 'wijnige' cava rosé van 100% trepat, afkomstig van CasaCava. Mascaró is een klein kwaliteitshuis in Vilafranca de Penedés, dat ook wijn en brandy maakt.
Zaterdag was de Montcadi Brut aan de beurt, gekocht bij Margaret Wines. De Montcadi is een prettig geprijsde, prima doordrink cava van het traditionele druivendrietal xarel.lo, perellada en macabeo.

Ik denk er nog over een paar bloesempjes in mijn volgende glas cava te doen, in navolging van een aperitief dat Landgoed Groenhoven in Bruchem binnenkort zal schenken. Het restaurant verzorgt op 24 april een bloesemdiner, met vooraf een lezing door Lizet Kruyff over het eten van bloemen. Als aperitief krijgen de gasten een glaasje cava, met kersenbloesem. Ik vond het een aparte gedachte, maar Lizet mailde mij dat het gebruik om bloesems en bloemen in drank te stoppen al heel oud en zeer wijdverbreid is. Vlierbloesems, lievevrouwebedstro, viooltjes, sleutelbloemen, jasmijn, oranjebloesem, zo vroeg in het voorjaar lokte (en lokt) dit vrolijke spul enorm, zeker wanneer je een winter van knol en kool achter de rug had. Zelfs Pinksterbloemen kun je eten!

Lievevrouwebedstro, ja, inderdaad, dat ken ik wel als toevoeging aan wijn; je maakt er meiwijn van! En toevallig vond ik, op zoek naar meer informatie over meiwijn, in de Geschiedenis van de dorst van Raymond van Uytven, een toepasselijke vermelding: in 1780 adverteerde een Franse likeurstoker en limonadefabrikant te Angers dat hij onder andere champagne met oranjebloesem produceerde! Het drankje hoorde thuis in een hele reeks waarin wijn of gedistilleerd werd gemengd met bloemen en fruit. Nog eeuwen vonden dergelijke drankjes aftrek, om in de twintigste eeuw definitief naar het rijk van de huisvrouwenvlijt te worden verwezen. Maar daarover schrijf ik binnenkort meer in een artikel over meiwijn, voor de Academie van Streekgebonden Gastronomie.

Terroir en geschiedenis in de nieuwste Taste!

Wilde je altijd al van alles weten over terroir? Loop even langs de dichtstbijzijnde Gall&Gall en neem de nieuwste Taste! mee. Je vindt er onder andere mijn tweede artikel in de reeks Wijnweetjes, over 'terroir'.



Nummer 2 van 2009 is sowieso erg leuk: de firma Gall&Gall bestaat 125 jaar, en er is aandacht voor de opmerkelijke geschiedenis van de slijtersketen, mét historische foto's en een interview met nazaten van de oprichtster. Misschien mogen we de weduwe Gall-Wenting, die, om in haar onderhoud te voorzien, in 1884 een drankenzaak opende aan de Amsterdamse Ferdinand Bolstraat 85, wel de eerste Nederlandse Vrouw in de wijn noemen!

Ultieme aspergewijnen?!

De mailbox stroomt ervan over: tips over DE wijn bij asperges. Wijnerij bezocht een proeverij waar de beste Oostenrijkse aspergewijn werd gekozen: het werd een Grüner Veltliner ‘Haidberg’ 2007 van Weingut Norbert Bauer uit het Weinviertel. Bij de Gouden Ton hielden ze eveneens een proeverij. Daar won een wijn van de pinot bianco-druif (pinot blanc dus gewoon), uit Sud-Tirol/Alto Adige in Noord Italië. Hubrecht Duijker omschreef deze wijn, gemaakt door Aloïs Lageder, al eens als gebottelde berglucht. Ook hoog scoorde een Malvasia, van het wijnhuis Caldora. Deze wijn komt uit de Abruzzen, in midden-Italië. En als het aan de Vins d'Alsace ligt, kiezen we uiteraard een Elzasser wijn bij de asperges.

Maar wat is nu DE aspergewijn? Als zulke uiteenlopende wijnen als Grüner Veltliner en Malvasia geadviseerd worden, wat moet je dan in hemelsnaam kiezen? Mijn advies: wees eigenwijs! Zelf koos ik bij het dineetje dat ik eergisteren organiseerde rondom glas en plastic aan tafel twee heel verschillende wijnen: ik zette bij de aspergesalade met kalkoenham, ei, aardappel en een sausje van kerrie, room, mayonaise en dille een Marsanne 2008 van Les Tours des Dames (Vin de Pays d'Oc) en een Vernaccia di San Gimignano 2007 DOCG Il Regginino op tafel. Beide wijnen hadden tijdens het diner hun voorstanders: zelf vond ik de Marsanne het beste combineren, anderen gaven de voorkeur aan de Vernaccia.

De Marsanne 2008 is in de geur pittig en kruidig, met enerzijds groene tonen van kruisbessen en anderzijds veel bloemigheid. In de mond mineraal, vol en rijk, mooie zuren, stevig en in balans. Wat mij betreft een opvallende ontdekking: ik kende de druif die in de noordelijke Rhône gebruikt wordt in de grote witte wijnen van onder andere St. Joseph en Hermitage niet zo goed. (Margaret Wines, € 5,30)
De Vernaccia di San Gimignano 2007 was in mijn beleving wat strenger en strakker, met een typisch Italiaans bittertje en sterk mineraal. Zoals gisteren al gezegd kwam hij in een plastic glas niet tot zijn recht, in een glazen glas gelukkig wel. (Incontro, € 6,50)
Beide wijnen bleven overeind bij de asperges met kerriesausje, wat een hele prestatie is.

Eet je binnenkort dus asperges, neem dan eens twee dingen ter harte: let vooral op de sausjes en smaakmakers waarmee je het gerecht afmaakt; en durf te experimenteren met de wijn. Probeer eens wat anders dan de zogenaamde traditionele aspergewijnen. Koop twee wijnen, eventueel op aanraden van je wijnhandelaar, en ga het avontuur tegemoet! Je zult versteld staan. En je mag er hier op Wijnkronieken verslag van doen. Ik ben wel benieuwd naar jullie ultieme aspergewijn.

Wijndrinken uit glas en plastic

We waren het er gisterenavond volmondig over eens: wijn uit een plastic glas ruikt niet en smaakt niet! In het kader van mijn glasambassadeurschap organiseerde ik een etentje met een select groepje medebloggers. De Friends of Glass hadden mij gevraagd met het door hen toegezonden servies van deels plastic, deels glas, een etentje te organiseren, waarbij uiteraard gediscussieerd zou worden over glas versus plastic. Of de organisatie helemaal blij is met onze bevindingen weet ik niet. Maar laat ik eerst de avond beschrijven.

Lizet, Edith en Ariane arriveerden rond 17.00 uur, zodat we nog heerlijk in de tuin konden genieten van het zwoele weer. Met een glaasje cava en diverse Spaanse hapjes werd het ijs gebroken en de kennismaking uitgebreid. Al snel ging het gesprek over kruiden uit de tuin, koksopleidingen op het ROC, glutenvrij eten, oude 17e-eeuwse glaasjes en fruitbomen.

Maar vervolgens moest er gewerkt worden: ik schonk voor iedereen twee glaasjes cava: één in een gewone flute van glas, een tweede in een partyglaasje van plastic. En we waren het er snel over eens: hoe schattig het plastic fluitje ook is, het ligt te licht in de hand en de wijn heeft er een andere geur in dan in echt glas. Bovendien reageren ook de bubbels anders. Bij de een waren de bubbels sneller weg in het plastic glaasje, bij de ander in de glazen flute..... Onze conclusie: voor een feest met veel mensen is zo'n partydingetje uitstekend, maar geef ons maar cava in een glas. (Geproefd: Montcadi Brut, Margaret Wines, € 8,95)

Als ludiek element was er de glasquiz. De vragen (en antwoorden) waren grotendeels afkomstig van de Friends of Glass, maar ik had ook eigen vragen toegevoegd. Wist je bijvoorbeeld dat de oudste wijnfles met inhoud uit circa 325 na Chr. stamt? Hij werd gevonden in de Pfalz, in een Romeinse sarcofaag. Je kunt de fles bewonderen in het Historisches Museum in Speyer. Lizet was de glorieuze winnaar van de quiz, met een score van 6.5 vraag goed van de 13....

Inmiddels had Nico de aspergesalade gereed, en konden we binnen aan tafel. De salade aten we van glazen borden, maar werd geserveerd vanuit een mooie plastic schaal; de wijn werd uit zowel plastic als glas gedronken. Brood en crackers werden geserveerd in glazen schalen. Zelf moest ik erg wennen aan de glazen borden, het maakt wel veel lawaai bij het eten met metalen bestek.
Wederom was het de wijn die voor de meeste discussie zorgde. Zowel de Vernaccia di San Gimignano als de Zuidfranse Marsanne gaf in het plastic glas maar heel weinig van hun bouquet prijs. Sommige aanwezigen roken zelfs het plastic. Alleen in het glazen glas kwam de wijn tot zijn recht. Dan pas rook je het frisse fruit en alles wat er nog meer in de neus te ontdekken viel (mineraliteit voor de Vernaccia bijvoorbeeld). Bovendien kwam de wijn uit het plastic glas al snel lauw, laf en vermoeid over. Het plastic nam veel sneller dan het glas de temperatuur van de omgeving aan, waardoor de wijn sneller opwarmde in plastic.

Het dessert - twee soorten sorbetijs met verse Hollandse aardbeien, Marokkaanse frambozen en zelfgebakken schuimpjes - serveerde ik op witte plastic borden. We vonden allemaal dat dit toch wel een hoog campinggevoel opleverde. De smaak van het dessert werd niet beïnvloed door de borden, maar eten van plastic voegt niet toe aan de feestelijkheid van het geheel. De zoete Manseng d'Octobre hebben we daarom alleen maar in glas geproefd, plastic wijnglazen hadden inmiddels voor ons afgedaan!

Glas heeft na deze avond nog altijd onze voorkeur. Glas straalt sfeer en klasse uit, met plastic voel je je snel op camping of zeilboot. Glas heeft een rijke geschiedenis en is volledig recyclebaar, nog meer pluspunten. En voor wijn zijn we unaniem: wijn hoort in glas! Net als Nico en ik bleek ook Lizet in haar bagage altijd twee echte wijnglaasjes mee te nemen, heel voorzichtig gewikkeld in washandjes. Gaan we vliegen mogen dat zelfs ook steelloze Duralex glaasjes zijn. Maar wijn drinken uit plastic, nee, daar beginnen we niet aan.

Voor eten, serveren en voorraadbeheer zien we echter ook de voordelen van plastic: minder snel breekbaar en veel lichter bijvoorbeeld.

Foto's van ons etentje zijn te bewonderen op Flickr. Lizet, Edith en Ariane zullen ook verslagen maken, en hier op Wijnkronieken kom ik binnenkort nog kort terug op wat aspecten van de avond. Met dank aan de Friends of Glass, voor het idee en de uitgebreide set attributen om een geslaagd avondje te organiseren.

Update 13 april: Verslag van Lizet op Foodlog vind je hier.
En van Ariane uiteraard in de Herberg.
Update 15 april: Edith's verslag alhier.

Vinoloog van de Wijnacademie

Nee, zelf ben ik nog geen vinoloog, helaas. Ik ga in september opnieuw het proefexamen doen. Van mijn proefgroep slaagden wel Yontie, Martijn en Marianne! Jongens, van harte! Marianne doet hier op Wijnkronieken verslag van de diploma-uitreiking én overdenkt anderhalf jaar leven met wijn.



Eindelijk…….. Vinoloog van de Wijnacademie!
door Marianne Kwakernaat

18 maart 2009, Den Dolder, Restaurant Sensa

Eindelijk was het dan zover, samen met in ieder geval drie proefgenoten mocht ik het langverwachte diploma 'Vinoloog van de Wijnacademie' in ontvangst nemen. Hoewel, langverwacht? Met verhalen over slagingspercentages per module vaak ver onder de 50% en het feit dat voor een aantal vinologen in spé een verlenging van 6 naar 8 examenmomenten geen overbodige luxe is, word je toch wel erg trots wanneer je het in maar anderhalf jaar hebt behaald. Met alle verhalen en anekdotes groeide deze trots alleen maar in de loop van de avond. De directie en medewerkers van de wijnacademie hebben duidelijk respect voor de mensen met een drukke horecabaan die het toch lukt redelijk snel te slagen. Ik heb mij dat, met een andere (ook drukke) baan en de handicap niet eens iedere dag met wijn bezig te zijn, toch ook maar zeer ter harte genomen.

Veel lof werd ook geuit richting de partners want, toegegeven, die hebben toch wel het één en ander moeten doorstaan. Verplicht meeproeven, of juist blind schenken voor een groep soms doordravende proevers, en natuurlijk niet te vergeten al die avonden of weekenddelen die ze alléén door moesten brengen terwijl wij boven de boeken hingen (al dan niet met een goed glas wijn als praktijkondersteuning). Erger nog misschien, al die verhalen aanhoren en wat dacht je van het meeleven tijdens examenstress, welke zich bij sommigen onder ons ook nog even dreigde om te zetten in 'diploma-uitreikingstress'. Als dit fenomeen nog niet bestond, dan vanaf nu en wellicht is het ook meteen een nieuw Nederlands woord.

De avond werd echter overheerst door een ontspannen feestgevoel. We zijn klaar en mogen weer genieten van een mooi glas wijn zonder het gevoel te hebben dit organoleptisch te moeten ontleden en naar herkomst, druif en jaar te benoemen. Hoewel?
Naast en prima omlijsting met lekker eten, bijpassende wijnen en wijnverhalen mocht natuurlijk het Wijnacademie wijnspel niet ontbreken, dus toch nog wijntje raden, we ontkwamen er echt niet aan. Het was moeilijk en, tot op zekere hoogte, onmogelijk te raden wat het was. In ons glas zat namelijk een primeur, een mooie Pinot Noir (Montes Alpha) uit Chili die pas vanaf dit jaar op de Nederlandse markt zal verschijnen. Dit glas was in ieder geval een prima begeleider van de malse ossenhaas die als hoofdgerecht werd geserveerd.

Omdat het bijna perfect lijkt, dan toch nog wat puntjes van kritiek: de combinatie van een geweldige Tokaj Aszu (5 puttonyos) met een evenzo geweldig Grand dessert deed elkaar absoluut tekort.
Jammer was ook dat onze Nederlandse Ambassadrice voor de Champagne niet even extra in het zonnetje werd gezet, want ook zij is intussen vinoloog. En het had zeker niet misstaan tussen alle andere lofbetuigingen.

Verder was het een heerlijke avond en ben ik nu een heus diploma, en niet te vergeten een speldje, rijker. Mocht ik het gevoel krijgen het toch allemaal teveel te gaan missen, men had het aanmeldingformulier voor de opleiding Magister Vini alvast maar bij het diploma gevoegd. Leuke uitdaging, maar op dit moment nog even een stapje te ver voor mij.
Mijn verlate voornemen en nieuwe uitdaging voor 2009 staan echter wel vast, met nieuwe energie van deze geweldige hobby (meer) werk te gaan maken!

Proost!

Crusted Port

Het heeft er even uitgezien dat Crusted Port ging verdwijnen. Toen de Portugese wijnwetgeving voorschreef dat port voortaan gebotteld moest worden in het land zelf en dus niet meer in bulk verscheept mocht worden, zag het er slecht uit voor deze soort port. Het is namelijk een portstijl die door Engelse wijnhandelaren 'uitgevonden' werd; hij werd pas samengesteld als de vaatjes port Engeland hadden bereikt. Daarbij werden wijnen van verschillende oogstjaren geassembleerd tot een mooie wijn, die vervolgens nog een aantal jaren (maximaal drie) op vat bleef rusten. Daarna volgde botteling en verdere rijping op fles (minimaal 2 jaar). De datum op de fles is de datum van botteling; de wijnen in een fles Crusted zijn dan ook altijd zeker vijf jaar ouder dan de datum op het etiket!
Crusted Port wordt niet gefilterd, en ontwikkelt vanwege de rijping op fles een fors depot, of crust (korst) in het Engels. Crusted Port moet dan ook zeer voorzichtig uitgeschonken worden! Overschenken in een karaf verdient de voorkeur.

Onlangs proefde ik de Crusted Port 2002 van Churchill, waarvan maar zo'n 500 kisten gemaakt werden. Het Portugese wijninstituut heeft de soort namelijk weer toegestaan; hij wordt nu door sommige shippers, waaronder Graham's en Churchill, in beperkte oplage op de markt gebracht. (De soort wordt echter opvallend genoeg niet genoemd op de site van het Instituto dos Vinhos do Douro e Porto).

Deze Crusted Port is misschien wel de zachtste die ik ooit proefde: veel rood fruit, tikje jammy maar al met een overgang naar noten. Heel kruidig, niet zoet, maar wel is duidelijk dat het zoete er ooit geweest is. Eigenlijk schieten woorden tekort de port te beschrijven, je moet gewoon een fles kopen!

In smaak ligt een Crusted vaak dichter bij een gerijpte Vintage dan bij een Late Bottled Vintage, die meestal jeugdiger en fruitiger is. En met een prijs van rond de 20 euro ben je met een Crusted gebotteld in 2002 veel beter uit dan met een Vintage Port 2002, waar je ruim 40 euro voor moet betalen. Bovendien is de Crusted 2002 nu op dronk en moet de Vintage 2002 nog zo'n 8 tot 10 jaar liggen, waarna hij helemaal niet meer te betalen is. Hét grote verschil tussen een Vintage en Crusted is eigenlijk alleen de herkomst van de wijn: bij een Vintage komen alle druiven uit één oogstjaar, bij een Crusted worden wijnen van diverse oogstjaren geassembleerd tot een zacht en rijk geheel, een smaak die een Vintage pas bereikt als hij vele jaren op fles heeft gerijpt. Crusted is dan ook wel 'a poor man's vintage' genoemd. Nou, laat mij in dit geval dan maar 'poor' zijn!

Eten én drinken van glas en plastic

Zaterdag gaat het gebeuren, de eerste activiteit als Ambassadeur van het Glas. Enige weken terug kreeg ik een enorme mand met inhoud thuisbezorgd: in de mand genoeg servies om een gezellig dineetje te organiseren. Een deel van het servies is plastic, een ander deel glas. Het is namelijk de bedoeling dat ik met een aantal vrienden en/of medebloggers ga eten en drinken van glas én plastic, waarbij we de verschillen in ervaring met de beide materialen noteren.
A.s. zaterdag komen Ariane, Lizet en Edith daarom bij mij eten én drinken; uiteraard zal ik ze vragen om op hun eigen blogs ook iets over het dineetje te schrijven. En aangezien Wijnkronieken een wijnblog is, zal er veel aandacht zijn voor wijnproeven uit glas én uit plastic.
Zelf heb ik geen foto gemaakt van de prachtige mand - die is snel in gebruik genomen door dochterlief! Maar een mede-ambassadeur deed dat gelukkig wel: kijk vooral even op Küchenlatein, een leuk Duits kookblog, waar de gigantische mand en zijn inhoud staan te pronken. De foto hierboven van de inhoud van de mand leende ik van El Aderezo, een Spaans kookblog.
Alle overige Glasambassadeurs vind je hier: een indrukwekkende lijst van bekende (hallo Ryan in Barcelona) en onbekende bloggers.

Foto: El Aderezo

Glas uit de beerput

Eigenlijk weet ik heel weinig van glas: alleen dat zand nodig is als grondstof. En toch loop ik in musea altijd even naar vitrines met gebruiksglas, of het nu Romeins, Boheems of Nederlands is.

In de twintigste eeuw had Nederland, en dan met name Leerdam, een grote reputatie op het gebied van glaswerk. Voor de Leerdamfabrieken ontwerp A.C. Copier bijvoorbeeld zijn beroemde Gildeglazen. Bij veel proeverijen in wijnminnend Nederland wordt nog altijd van dit simpele maar zeer doeltreffende glas gebruik gemaakt.

Nederlands reputatie was niet altijd zo groot: in het schitterende Drank & Drinkgerei van Cora Laan lees ik dat de glasindustrie in Nederland in de 18e eeuw slechts flessen voortbracht. Alleen in Den Bosch stond nog een fabriekje dat goede wijnglazen vervaardigde. Wijnflessen, kelderflessen (vierkante flessen die in een houten kistje pasten) en distilleerkolven, dat werd er hier gemaakt. Drinkglazen werden uit Engeland en Duitsland geïmporteerd.

Hoe we dat weten? Uit oude beerputten! Menig archeologische opgraving in onze historische binnensteden heeft beerputten blootgelegd, en in die beerputten is regelmatig drinkgerei gevonden, van complete glazen tot kapotte kelken en stelen. Onze voorouders gebruikten hun toiletten ook als afvalput, waardoor er zaken als kapotte huisraad in gevonden wordt. Nauwkeurig onderzoek van al die resten heeft vastgesteld waar dat glaswerk vandaan kwam. Wat een kik lijkt me dat, om zo'n beerput op te graven en dan prachtige roemers, gedraaide glazen voeten, oude flessen en nog veel meer te vinden. Soms denk ik dat ik beter archeologie had kunnen gaan studeren....

Cora Laan, Drank & Drinkgerei. Een archeologisch en cultuurhistorisch onderzoek naar de alledaagse drinkcultuur van de 18e-eeuwse Hollanders, De Bataafsche Leeuw, 2003

En ce moment a Durette - begin april

Het gonst inmiddels van de bedrijvigheid op Chateau de Durette: we zijn druk bezig geweest met nieuwe etiketten voor onze nieuwe cru's. Op 14 april worden de eerste flessen van de oogst 2008 gebotteld. Daarvoor moesten flessen, magnums, kurken, capsules in rood en zwart besteld worden. Ook aan dozen en barcodes moest gedacht worden. En wat moet er op de kurk komen te staan, wat op het achteretiket? En dan moet het ook nog eens allemaal aan de eisen van de wetgeving voldoen......

Voor de etiketten van de nieuwe cru's hebben we kleuren gekozen: bruin voor de Morgon bijvoorbeeld, en blauw voor de Chiroubles, geelgroen voor de Beaujolais Blanc. Het papier hebben we aangepast: het is nu glimmender en laat iets minder goed water door. Zo houden ze hun frisse kleuren zelfs in een ijsemmer! Volgende stap: een frisser en flitsender website!

Tijdens Pasen zullen we op het domein zijn. Er is dan tijd Martine, Dany en Gianni te ontvangen én te instrueren. Ze gaan ons in de toekomst helpen op beurzen en salons.

En dan zijn er weer nieuwe concoursen: in Korea wonnen we een bronzen medaille; als enige Beaujolais vielen we in de prijzen. We gaan meedoen aan de Le Mondial du Rosé in april en de Decanter World Wine Awards; de uitslag van dit laatste concours wordt in mei verwacht.
Tot slot: samen met Mariëlla zal ik op 23 april meedoen aan Feminalise, een concours in Beaune waarbij de wijnen uitsluitend geproefd worden door vrouwen!

Catherine Joly
(vertaling Mariëlla)

Verdelho met boerenkaas

Onlangs openden we weer eens een flesje madera. Zoals altijd: een ware traktatie. Toch jammer dat zo weinig mensen het nog kennen én weten te waarderen.
Meestal dronken we óf de zoetere varianten - Malmsey en Bual - bij chocoladetaart, óf de droogste versie - Sercial - als apéritief. Dit keer had ik eens een wat onbekender flesje Verdelho 10 Year Old aangeschaft (Henriques & Henriques, Van Wageningen en de Lange, € 17,00 voor 50 cl.)

Het was een openbaring: helder karamelkleurig met een gouden glinstering in het glas, licht groene zweem over het geheel. Je ruikt prikkelende geuren van maggi, Chinese sojasaus, noten, karamel, kortom: madera. Eenmaal een slok genomen denk je even met de stroperigheid, volheid en rijpheid van Bual te maken te hebben, die echter al snel plaats maakt voor de droge afdronk en de heerlijk frisse zuren van een Sercial. Deze Verdelho heeft gewoon het beste van twee wijnen!

Net toen ik me afvroeg waar ik dit nou bij zou willen drinken - afgezien van de smokehouse amandelen die ik had gekocht - gaf Nico me een stukje rauwmelkse boerenkaas, van de jumbosoort die kaasboer Kees altijd feilloos voor ons weet uit te zoeken (Utrechtse zaterdagmarkt, Holland Kaascentrum). Dat was dus DE combinatie. De madera werd er nog frisser door. Waarom die twee zo goed bij elkaar pasten? Geen idee, maar iets zegt me dat de vijfde smaak, umami, er iets mee te maken heeft. Umami verhoogt de speekselafscheiding en versterkt de hartig zoute en zoete smaken, aldus Wikipedia. De belegen boerenkaas heeft zeker glutamaat - de stof die verantwoordelijk is voor umami -; de madera heeft het hoge smaakgehalte en het filmende mondgevoel dat eveneens op umami lijkt te duiden.
Er worden wel meer wijnen onderscheiden als 'bezitters van de umami-factor'; Peter Klosse heeft daar onder andere onderzoek naar gedaan. Madera is wat mij betreft een uitstekend voorbeeld van een wijn met 'umami-factor', hoe het ook precies zit. En umami of niet: bij de kaas van Kees gaat nog wel eens een fles Verdelho open!

Foto: overgenomen van Wineanorak, waar ook een goed artikel over madera staat.

O wijn weest welkom wijn

Bij toeval kwam ik hem weer eens tegen, de prachtige song van Laïs over wijn. Het Vlaamse folkensemble, bestaande uit drie vrouwen, zette een traditionele ode aan de wijn uit vroeger eeuwen in 1998 opnieuw op muziek. Het is het openingsnummer van hun eerste cd.

Het beste van de wijne dat is er voor mijne mond
Al lag ik ziek te bedde dan werd ik weer gezond
Al lag ik ziek te bedde gekweld door menig venijn
De wijn geneest de pijn
O wijn weest welkom wijn

De wijn die komt van verre, zo menig mijl gereden
Op wagens en op karren tot hier al binnen de steden
Zij komt er uit het land van Keulen, al over de Rijn
Getond in volle vaten
O wijn weest welkom wijn

En zo gaat het nog drie andere coupletten door.
Opvallend: de wijn komt op karren, niet per schip... En de wijn komt uit Duitsland. Het moet mijns inziens daarom haast om een middeleeuws liedje gaan, ontstaan in een stuk van Vlaanderen dat wat minder goed per schip te bereiken was. Boeiend!

Op de Wijnscheurkalender meldde Hubrecht Duijker vorig jaar een andere cd, Wine in Music from the 15th and 16th Centuries (Tactus 400004), van het gezelschap La Rossignol. Ik heb al eens naar deze cd gezocht, maar tot nu toe niets gevonden. Wie kan mij verder helpen?

Rood + wit = rosé?

Een collega vroeg me vorige week of het nu echt zo erg zou zijn, witte en rode wijn mengen om rosé te krijgen. Ik ben hierover nog erg aan het nadenken, maar mijn antwoord luidde toen: 'ik vrees dat houders van grote partijen uiterst simpel rood en wit dan een nieuwe manier hebben gevonden om de markt te bedienen. Meng dat rood en wit bij elkaar, et voila, je hebt weer een uiterst goedkope lading rosé. Dus in die zin vind ik het wel een probleem ja, die beslissing van de EU. Slechte wijnen hebben op deze manier weer een nieuwe uitlaatklep gevonden.'

Maar aan de andere kant: wit en wit wordt in veel streken gemengd tot iets heel spannends, rood en rood ook. Denk aan de assemblage semillon en sauvignon in witte Bordeaux, of aan cabernet sauvignon, cabernet franc en merlot in rode Bordeaux. Daarnaast wordt wit en rood ook wel gemengd tot rood: viognier bij de syrah in de noordelijke Rhône bijvoorbeeld. Waarom dan niet experimenteren met wit en rood in een mooie rosé? In de Champagne doen ze het al: een scheut pinot noir bij de witte basiswijn van chardonnay is één van de manieren waarop rose champagne gemaakt mag worden. Waarom dan niet pinot noir en chardonnay samen in rosé uit de Bourgogne? Oh, ik weet het, het klinkt als vloeken in de kerk, maar totdat het geprobeerd is, weet je niet zeker hoe het zal uitpakken. Misschien worden er zo wel heel spannende nieuwe wijnen gemaakt! Het EU besluit zou ook kansen kunnen bieden, als er goed mee om gegaan wordt.

Uiteraard moet er een onderscheid komen tussen rosé die alleen van blauwe druiven is gemaakt, en rosé die straks mogelijk uit assemblage van wit en rood ontstaat. (Overigens wordt in de Franse berichtgeving van coupage gesproken, en term die wij met versnijden zouden vertalen. Dat geeft al de uiterst afwerende houding van de Fransen aan.)
Rosé heeft enorm zijn best gedaan in de afgelopen jaren een serieuze wijn te worden, en met succes. Technieken zijn geperfectioneerd, uiterst elegante roséwijnen zijn ontstaan. Dat moet gehonoreerd blijven, en dat mag zelfs in de prijs tot uiting komen, vind ik. Dus rosé authentique, traditionelle of wat dan ook moet zeker op het etiket, als tegenhanger van rosé coupé bijvoorbeeld ;-)

Helemaal precies weten wat ik ervan vind, doe ik nog niet, maar ik houd me aanbevolen voor commentaar!