België op zoek naar Australische sparkling?

2500 Belgische bezoekers zochten vandaag op Wijnkronieken naar informatie over 'bubbels' van Jacob's Creek. Beste zuiderburen, dank voor al jullie bezoek, maar wat is er bij jullie aan de hand dat jullie zo massaal naar deze Australische sparkling reiken?
Zijn jullie op zoek naar suggesties voor aanstaande maandag? Heeft er bij jullie iets in de krant gestaan?
Die Jacob's Creek is zeker niet verkeerd, hij beviel mij enkele maanden geleden uitstekend. Zelf trek ik met Oud en Nieuw een fles Chapuy champagne open, een echte aanrader. Wil je wat minder geld uitgeven, denk dan ook eens aan een blanquette de limoux. En een goede cava is ook niet te versmaden!

Suggesties om erbij te serveren: bij de champagne eet ik graag gerookte paling op toast, en bij de blanquette de limoux is houmous (kikkererwtenpasta) niet mis.

Miolo bij het kerstdiner

Het lijkt een wat buitenissige keuze, maar bij het voorgerecht van ons kerstdiner hebben we een Braziliaanse witte wijn geschonken. Eerlijk gezegd wisten we niet zo goed welke wijn uit onze voorraad zou passen bij de kort gegrilde coquilles Saint Jacques in een sausje van tomaat, knoflook en truffelolie. Bovendien wilden we niet meer dan één glaasje per persoon drinken, aangezien er nog meer lekkers openging, waaronder een hele fles Sauternes uit 1995 (waarover later meer...). Maar daar lag in het wijnrek nog het halve flesje Miolo Seleção 2006, vinho branco seco fino uit de Vale des Vinhedos in Brazilië, een cadeautje van mijn zus, meegenomen van een strandvakantie in het Zuid-Amerikaanse land. De mix van chardonnay, riesling en sauvignon blanc intrigeerde me wel, zeker omdat je riesling zelden in een blend ziet, in ieder geval niet in Europa. De enige uitzonderingen die ik ken zijn de Gentil en Edelzwicker uit de Elzas. We besloten de gok te wagen, dit flesje te koelen en te drinken bij de jakobsschelpen. En ik moet zeggen: het viel niet tegen. In de geur ontdekten we bananensnoepjes, wat citrus en een lichte hint van vanille (de wijn blijkt inderdaad voor 10% van de assemblage rijping op Amerikaans eiken te ondergaan), als geheel aangenaam en fris. In de mond bleek het een verfrissend glas wijn, met niet heel veel memorabels maar ook zeker niet slecht.
Bij de tamelijk zure saus over de jakobsschelpen bleef de wijn wonderwel overeind en als begeleider was het zeker geen slechte keus. Ik vond zelfs dat de wijn bij het eten wat opleefde, er was meer aan te beleven dan wanneer je er niets bij at.
In een eerder blogje op Wijnkronieken was ik tamelijk negatief over wijn uit Brazilië, in ieder geval over wijn die bestemd is voor export. Ik vroeg me toen af of de wereld werkelijk op wijn uit dit land zit te wachten. Het antwoord is wat mij betreft nog steeds nee, maar mocht ik in het land zelf zijn, zou ik inmiddels een glas Braziliaanse wijn, zeker van deze prima Miolo, niet versmaden.

Miolo blijkt een bedrijf met een lange wijngeschiedenis. Al in 1897 bracht voorvader Guiseppe Miolo uit Noord-Italië zijn wijnbouwkennis mee naar zijn nieuwe vaderland. Samen met duizenden andere landgenoten was Guiseppe op zoek naar een beter bestaan en nieuwe mogelijkheden. Guiseppe kocht een stuk land, plantte druivenstokken en startte zo de familietraditie. Jarenlang bleven de Miolo's alleen druiventelers, totdat zijn aan het eind van de twintigste eeuw ook wijn gingen maken. De eerste flessen die ze op de markt brachten waren Merlots van het oogstjaar 1990. Sindsdien is het hard gegaan met de ontwikkeling van het bedrijf. Er is stevig geïnvesteerd in techniek, wijngaardmanagement, menskracht, milieu e.d. De ontwikkeling lijkt eigenlijk parallel te lopen met de groei van de wijnbouw in Brazilië: er wordt al wijn gemaakt sinds Spaanse en Portugese missionarissen het Zuid-Amerikaanse continent binnendrongen, maar echt goede wijn is een ontwikkeling van hooguit een drietal decennia. De Wijnencyclopedie noemt naast Miolo slechts vier andere Braziliaanse wijnbedrijven. De topwijnen van Miolo behoren volgens Tom Stevenson, de auteur van die encyclopedie, tot de topwijnen van Brazilië.
De wijn die wij dronken behoort tot de basiswijnen van het bedrijf, maar belooft veel goeds voor de hogere productlijnen. De druiven worden verbouwd in de Vale dos Vinhedos in het zuiden van Brazilië en tevens het eerste wijngebied met een erkende herkomstbenaming. Apparatuur en gebruikte technieken zijn state of the art, en er wordt werkelijk alles aan gedaan om wereldwijd een markt te veroveren. Die ambitie is vastgelegd in een strategisch plan dat voor de jaren 2002-2012 de richting van het bedrijf aangeeft. Het plan geeft onder andere aan hoe het de volgende doelen willen gaan bereiken:
• 1000 ha eigen wijngaarden bezitten,
• 12 miljoen liter 'fine wines' per jaar maken,
• 30% van zijn jaarlijkse productie exporteren,
• de grootste wijnproducent van kwaliteitswijnen in Brazilië worden.
Geen geringe ambities! Ik ben benieuwd wanneer we de eerste Miolo's in de handel zullen zien hier in Nederland......

Naschrift d.d. 30 december 2007: Miolo Cabernet Sauvignon is al verkrijgbaar bij Albert Heijn. De flessen zijn semi-chique verpakt in doorschijnend papier!

Le Nez du Vin

Wijn heeft de meest fantastische aroma's. Om die aroma's te beschrijven, gebruiken we vaak allerhande 'fruitige' en 'florale' aanduidingen. Een Pinot Noir kan bijvoorbeeld sterk naar
aardbeien ruiken, een bordeaux naar viooltjes, een Sauvignon blanc naar kruisbessen of buxus. Uiteraard betekent dit niet dat er in die wijn geperste aardbeien of
kruisbessen zitten! Wijn is gemaakt van druiven en van druiven alleen (is de bedoeling...). Die aroma's worden bepaald door het druivenras, de bodem, de vinificatie en de lagering (om maar een paar factoren te noemen).
Van vinologen in opleiding wordt verwacht dat zij onder andere op basis van die aroma's wijnen weten te identificeren. Om vinologen te trainen die geuren te herkennen, is er zoiets als een geurdoos ontwikkeld. De bekendste daarvan is wel Le Nez du Vin. De complete set bestaat uit diverse dozen gevuld met allerhande flesje met de meest kenmerkende aroma's.

Afgelopen maandag is ons proefgroepje aan de slag gegaan met zo'n set van Le Nez du Vin. Arjan is in het bezit van de hele collectie, zowel de fruitige geuren als de collectie 'fouten' in de wijn. We begonnen de middag met een rondje 'foute' geuren. Rottende kolen, medische alcohol, luciferkopjes: de meest weerzinwekkende geuren kwamen ons tegemoet. Sommige waren heel herkenbaar, andere kostten wat meer moeite. Zo blijkt de geur van pure zeep niet erg bekend. Iedereen had bij dit flesje vijf een vraagteken staan. Deze geur duidt op vette zuren, ontstaan door een probleem met de gist tijdens de vinificatie. (Of zat het toch anders in elkaar? Correct me if I'm wrong.)
Of wat dacht je van de lucht van 'paard': de meeste van ons omschreven de lucht uit dit flesje eerst als lysol of ontsmettingsmiddel; na de uitleg uit het boekje konden sommigen de paardenlucht herkennen, anderen bleven bij 'ontsmettingsmiddel'. De lucht duidt in ieder geval op een bacterie in het hout van de vaten....

Na al deze vieze luchten snakten we naar een echt glas wijn. Ieder had een fles wijn meegebracht waarvan hij of zij dacht dat hij een karakteristiek aroma zou vertonen. Bij niet iedere fles werkte dit even goed uit: zo was er in mijn Vin d'Oeillades van Thierry Navarre eigenlijk niet heel veel bijzonders te ontdekken, of het moet de lichte aanwezige geur van sulfiet zijn geweest en het rode sappige fruit. Maar in andere wijnen waren de aroma's wel overweldigend. Zo was er een overdonderende Sauvignon Blanc uit Nieuw Zeeland (Marlborough, Saint Clair 2007), met de aroma's van grapefruit, passievrucht en zwarte bes. Vooral de grapefruit en de passievrucht werden door ons herkend. We probeerden te bedenken waar deze wijn bij zou passen en kwamen op rode mul of gekruide gerechten met zeevruchten. Yontie kocht deze prachtige wijn in Leersum, onderweg naar de proefsessie!

Andere toppers waren een mooie Verdejo uit Rueda van Larissa, met subtiele aroma's van grapefruit (Naia 2006) of de naar diksap, appelmoes en flor geurende L'Etoile 2005, Dom. Genelleti (AOC L'Etoile, Jura) van Paul, waarin savagnin en chardonnay gebruikt zijn.
De zwaar geparfumeerde Viña Esmeralda van Torres (Catalunya, 2006), meegebracht door Marianne, werd door een aantal van ons aangezien voor een stevige overrijpe Riesling (ik, zei de gek), maar bleek een assemblage van gewurztraminer en moscatel. Wij meenden ananas, banaan en exotisch fruit te herkennen. Maar Martijn, die de rozenaroma's herkende, kreeg toch gelijk! (Rozenaroma's zijn kenmerkend voor Gewurztraminer.)

Arjan liet ons vervolgens een ECHTE Riesling (Forster Ungeheuer 2006, Spätlese trocken, Pfalz, Heinrich Spindler) uit eigen, net verhuisde voorraad, proeven, om het verschil aan te geven. Daar hebben we alleen maar van genoten!! De fles hoorde dan ook niet echt tot de proefflessen van de dag, maar tot de genietflessen. Dat we die ander ooit voor een wijn van deze edele druif hebben aangezien... We zijn de titel van vinoloog nog even niet waardig.

De overgang naar de rode wijnen viel ons vrij zwaar: mijn Vin d'Oeillades beschreef ik al, de Queribus uit de Languedoc van Martijn beviel beter. Hierin moesten we eigenlijk de lavendel duidelijk herkennen, maar het kostte ons moeite, ondanks het zakje gedroogde lavendel dat tevoorschijn werd gehaald.
De laatste rode wijn bleek een gemenigheidje: we hadden hem moeten herkennen, maar deden het niet. Arjan had van de overschottentafel op de opleiding een Pinotage meegenomen, eentje waarin het verbrande rubber duidelijk aanwezig was. We herkenden wel de lucht van rood fruit, vanille en aceton, maar toeschrijven aan een Pinotage, nee, zover kwamen we niet....
Bij veel van deze wijnen hebben we er ook het bijbehorende geurflesje naast gehouden, maar het was maar een enkele keer dat we het aroma in het flesje ook vonden overeenkomen met het aroma zoals we dat in de wijn herkenden. Misschien dat we nog eens vaker moeten oefenen met Le Nez du Vin, al zullen de doos met de fouten dan overslaan.... Van die vieze luchten hadden we wel genoeg na één middag.

Winterwijngaard

Wat een dag vandaag! Het park, het bos, de polders: overal kwam je fotograferende mensen tegen om het wintersprookjesland van vandaag vast te leggen. Zelf maakte ik een schitterende fietstocht, bond halverwege mijn schaatsen onder voor een paar rondjes op een natuurijsbaan en maakte stapels foto's, onder andere in de wijngaard langs de Kromme Rijn. Deze druifjes zullen geen ijswijn geven, maar mooi is het wel.....

Borrelgenot in het Kloosterhotel

Het gebeurt niet vaak, maar zo'n enkele keer loop je op een borrel tegen een echte lekkere wijn aan. Onlangs bracht ik met mijn collega's een dag in het Kloosterhotel in Amersfoort door, een leerhotel waar leerlingen van ROC ASA kunnen oefenen op het werk in hotel, congrescentrum, instellingskeuken, restaurantkeuken etc.... Deelnemers op vmbo, mbo en hbo-niveau kunnen er een opleiding volgen op het gebied van gastronomie en gastvrijheid.
De lunch was er uitstekend, de dag goed verzorgd en de wel verdiende borrel na oploop voorzien van goede wijn. Ik vroeg er een student naar, die mij vertelde dat de leraren de wijn uitzoeken. Hulde voor die leraar: de Tocai Fruilano en de Merlot, beide afkomstig uit Noord-Italië, waren een originele keuze. De rode wijn heb ik dom genoeg niet geproefd, maar de witte was uitermate verfrissend en goed. Een wijn die liefhebbers van zoet zowel als droog aanspreekt; niet te moeilijk, maar ook zeker niet nietszeggend. Gewoon een lekker glas wijn voor na een lange dag intensief bezig zijn. Van de informatie op het etiket heb ik onthouden dat het een Tocai Friulano uit Friuli Grave (Italië) en een Merlot van hetzelfde gebied en hetzelfde huis waren. Van dat huis meen ik onthouden te hebben dat het Ca'del Pozzo heette, maar deze wijn kan ik op internet noch in een wijngids (2007) van het wijngebied Friuli-Venezia-Giulia vinden. Kwellend, dergelijke vragen!
Maar als de studenten van het Kloosterhotel dit soort originele ideeën van hun leermeester overnemen, komt het wel goed met de wijn op Nederlandse borrels!

Koshu: wijn uit Japan

Wijnnieuws kan soms meer vragen oproepen dan beantwoorden - net als gewoon nieuws overigens. Onlangs konden we op diverse sites het nieuwtje lezen dat Bernard Magrez, wijnpersoonlijkheid uit Bordeaux, een Japanse wijn naar Europa haalt, gemaakt van koshu-druiven. Koshu? Waarom Magrez? Waarom Japanse wijn naar Europa halen?
Het heeft me gelukkig slechts wat googlen en handboeken raadplegen gekost om een aantal van die vragen op te lossen. Maar eerst dook ik mijn boekenkast in, op zoek naar onze plakboeken van Japan. Misschien had ik de wijn ooit wel gedronken, tijdens één van onze vakanties in Japan. We bezochten het land in 1990, 1994 en 1999 en uiteraard hadden we in Japan wijn gezocht en gevonden. In 1994 kochten we een fles wijn in Matsue, aan de kust; in 1999 in Haguro, een berg met diverse tempels in het noordwesten van het eiland Honshu. Ik herinner me dat we toen een fles Asahi Gassan Wine in een toeristenwinkeltje kochten en hem in theekopjes van ons tempelverblijf nuttigden, genietend van het prachtige uitzicht. De kwaliteit van de rode wijn maakte geen indruk op ons. Ik vermoed dat het wijnen waren van klassieke druivenrassen, vooral cabernet sauvignon. Samen met merlot en chardonnay wordt deze in de 170 commerciële wijnbedrijven van Japan veel gebruikt. Koshu kunnen we niet gedronken hebben, zo blijkt: koshudruiven leveren witte wijn.

Maar nu de vragen. First things first: allereerst de druif. Koshu is zowel de naam van de druif als van het gebied waar 50% van de Japanse wijnproductie plaatsvindt. Het gebied ligt ten westen van Tokyo en ten noorden van de berg Fuji, in de Yamanashi-prefectuur. De druiven zijn er vanuit de Kaukasus via de zijderoute en China terechtgekomen, meegebracht door boeddhistische monniken. Het is een vinifera-variant, en niet één van de inheems in het Verre Oosten voorkomende Vitis-soorten. Volgens Jancis Robinson in haar Vines, Grapes and Wines dateren de eerste berichten over de druiven in Koshu uit 1186. De website van de Katsunuma Winery in Koshu doet er nog een schepje bovenop: volgens hen zouden er al rond 720 druiven voor medicinale doeleinden gebruikt worden in de Daizenji Tempel. De legende verhaalt dat de monnik Gyoki in 718 een visioen had van Yakushi Boeddha die een tros druiven vasthield. Yakushi Boeddha is de boeddha van de geneeskunst, en Gyoki besloot Daizenji Tempel te stichten en de druiven voor medicinale toepassingen te gaan verbouwen.....

Serieuze wijn werd in Japan voor het eerst gemaakt rond 1880 door Seisho Takano en Ryuken Tsuchiya, die in Frankrijk vinificatietechnieken hadden bestudeerd. Maar zij hadden veel problemen met het maken van acceptabele wijn van de koshudruiven en het duurde tot in de twintigste eeuw voordat er op grotere schaal drinkbare wijn gemaakt kon worden. Vooral in de jaren '80, toen de Japanse wijnconsumptie explosief groeide, ondergingen de Japanse wijnproducenten grote veranderingen: technische vernieuwingen deden hun intrede in zowel de wijngaard als de kelder.
De Katsunuma Winery is in bedrijf sinds 1937 en is Japans bekendste producent van Koshu, met een jaarlijkse productie van ongeveer 300.000 flessen. Men gebruikt zowel druiven uit eigen wijngaarden als druiven van boeren die onder contract staan. Koshu wordt zowel droog als zoet op de markt gebracht. Ik zag op de website zelfs een 'madera'!

De samenwerking met Magrez kwam er niet zomaar: de wijnen van de Katsunuma Winery wonnen in 2003 en 2004 zilveren medailles op een internationale wedstrijd onder auspiciën van Union de Oenologues de France. De wijn die nu op de Europese markt zal verschijnen is gemaakt met behulp van een door Magrez uitgeleende deskundige en zal een label dragen waarop de samenwerking duidelijk te zien is: Magrez Aruga Koshu. Yuji Aruga is de president en naamgever van de andere wijnen van het Japanse bedrijf: alle wijnen worden verkocht onder het Aruga Branca label.
Magrez's redenen lijken mij vooral van 'promotionele aard' te zijn: door in zee te gaan met een van Japans bekendste wijnbedrijven (de wijnen worden in de business class van Japan Airlines geserveerd) kweekt hij goodwill, waarmee hij natuurlijk de omzet van de eigen wijnen in Japan hoopt te vergroten. Magrez zegt erover op Decanter.com: 'I was enormously impressed with the quality of Aruga's wines when I first tasted them, and wanted to do something jointly with him. Japan is a very important market for us, and if this helps us to raise our profile in the country, so much the better.'

Het wachten is nu op de eerste fles en de eerste proefnotities. Het heeft helaas geen zin onze Japanse kennissen erom te vragen. Zij wonen weliswaar niet heel ver van de Katsunuma Winery, maar de wijn is alleen beschikbaar voor de Europese markt. Volgens de Japan Times zijn Frankrijk, Zwitserland, België en de VS de landen waar de wijn te koop zal zijn. Belgische lezers, hou me op de hoogte!

Verder lezen over de Japanse wijnindustrie: kijk even op deze site, maar probeer wel door het Engels heen te lezen ;-) Er wordt onder andere gesproken van vitis venifela!
Ook de officiële site van de stad Katsunuma biedt goede informatie. De stad heeft zelfs een wijncentrum, dat met de trein vanuit Tokyo te bereiken is.

Boekbespreking: Legendarische wijnverhalen

Over wijnen, zeker over beroemde wijnen van bekende huizen, vallen veel verhalen te vertellen. Die verhalen dragen over het algemeen in niet geringe mate bij aan het imago van diezelfde wijn. De champagnes van het huis Moët waar Napoleon zo dol op was, de port van Quinta do Noval uit 1931 die Tony Blair aan Helmut Kohl cadeau deed, de veilingen van Lafite 1787: het zijn wijnfeiten die de geïnformeerde wijnliefhebber meestal wel kent maar die ook vaak een sappig verhaal opleveren voor de geïnteresseerde leek. En natuurlijk zijn er de verhalen over wijnvondsten onder de vloer van het voorouderlijk huis die veel geld waard blijken te zijn, maar die de aanstaande koper niet bereiken omdat er over een stoeprand gestruikeld wordt. Of over de oude dame die met een plastic boodschappenmandje met Chateau d'Yquem op de stoep van een veilinghuis stond.
Ruim veertig van dergelijke verhalen zijn door Gert Crum en Frank Jacobs verzameld in het leuke boekje Legendarische wijnverhalen, dat dit najaar bij het Spectrum verscheen. De verhalen kun je prima even tussendoor lezen, in de trein, tram of de wachtkamer van de tandarts. Het handzame formaat en de stevige kaft nodigen nog eens extra uit dit boekje in je tas mee te nemen, voor dat verloren moment op de dag dat je even niet niets wilt doen.
Het is in deze tijd bovendien een uitstekend pakje onder de boom. Zelf heb ik er in ieder geval van genoten!

Gert Crum en Frank Jacobs, Legendarische wijnverhalen, Utrecht, Spectrum, 2007,
isbn 978 90 27464828, prijs € 12,50, gebonden, 176 p.

Blanquette de Limoux: een mooi alternatief

Bubbels, cava, sparkling, spumante, crémant, sekt, schuimwijn, vonkelwijn, prosecco, champagne: op dit moment staan de wijnen met koolzuur, natuurlijk of kunstmatig toegevoegd, weer volop in de belangstelling in Nederland. Hét moment van het jaar waarop bubbels genuttigd worden nadert en de publiciteitsmolen draait op volle toeren. Traditioneel is het natuurlijk champagne wat er ontkurkt wordt met Nieuwjaar, maar veel mensen vinden champagne te duur óf vinden, met een van mijn medeproevers, mijzelf en vele anderen, dat champagne na Bordeaux waarschijnlijk wel de meest overgewaardeerde wijn ter wereld is.
Champagne is overigens niet alleen maar duur vanwege een imago: een kilo goede druiven kost in de Champagne meer dan zes euro en er zijn 1,5 kilo druiven nodig voor één fles champagne. Daarnaast is de accijns op mousserende wijn in Nederland € 1,51; alleen daarom al kan een fles champagne nooit echt goedkoop zijn.
Dit gezegd hebbende, wil ik niet ontkennen dat er fantastische wijnen uit Champagne komen. We proefden er afgelopen maandag bij Martijn een aantal mooie voorbeelden van, zoals de Philipponat Royal Reserve Grand Cru, Brut, de winnaar van het door Perswijn georganiseerde evenement Champagne aan Zee. Wist je dat deze fraaie champagne met zijn mineralige, zilte en ontwikkelde karakter geweldig smaakt bij zelfgemaakte olijventapenade en stokbrood?

We proefden afgelopen maandag naast vijf champagnes ook twee cava's, één prosecco, één crémant, één sparkling uit Tasmanië en drie andere mousserende wijnen. Slechts één van die wijnen wil niemand op een feestje tegenkomen. Waarschijnlijk was er met die wijn iets mis, want de geur van verbrande haren, rubber en andere onfrisse zaken kon ons geen van allen bekoren. Maar alle andere wijnen, van de simpele prosecco van Albert Heijn tot de Cordo Negro Cava van Freixenet en de Jansz Premium Non Vintage Brut Cuvée uit Tasmanië (een product van champagneproducent Roederer) waren goed gemaakt en prettig te drinken. De één was wat minder spannend dan de andere, maar we willen ze over het algemeen allemaal best nog eens drinken.
Als we echt moesten kiezen, denk ik dat er twee champagnes en twee Blanquettes de Limoux over zouden blijven. Zowel de Champagne Brut van Michel Dervin (nog geen Nederlandse importeur) als de Carte d'Or Brut van Drappier (Bloem) kregen van ons allen prima beoordelingen.

Maar de grote verrassing - voor mij in ieder geval en ik dacht ook voor de anderen - waren een tweetal wijnen van Domaine de la Maurette uit de AOC Blanquette de Limoux, in het zuiden van de Languedoc. De wijnen worden geïmporteerd door proefgroeplid Martijn, die met zijn bedrijf A2Vins gespecialiseerd is in wijnen uit de Limoux.

In Limoux houden ze vol dat zij de uitvinders van de méthode traditionelle zijn, waarbij de wijn na een eerste gisting op vat ook nog een tweede gisting op fles doormaakt. In de Champagne werken ze eveneens volgens deze methode, maar geven ze de eer aan hun Dom Perignon, die leefde eind 17e, begin 18e eeuw. Wat er ook van zij: in Limoux kunnen ze uitstekende mousserende wijnen maken. Veelal wordt er de plaatselijke mauzacdruif voor gebruikt, eventueel aangevuld met chardonnay en chenin.
We proefden van Domaine de la Maurette twee wijnen, één gemaakt op de champagne-manier (méthode traditionelle dus, met twee gistingen) en één gemaakt volgens de méthode ancestrale, waarbij de wijn vlak voor het einde van de eerste gisting gebotteld wordt en er geen tweede gisting meer plaatsvindt.
Beide wijnen hadden een heel verschillend karakter: de Ancestrale was een serieuze wijn, heel subtiel, gerookt, fruitig, complex, met een lange afdronk. Hij smaakte heerlijk bij de houmous (kikkererwtenpasta) van de Turkse groenteboer!
De Tradition daarentegen was een heel vrolijke wijn, vol sappig fruit, met de geur van appelmoes, maar toch heel fris. Het is een echte allemansvriend, maar wel een goede. Vanmiddag gaat hij open, op een afdelingsfeestje!

Een serieus advies tot slot van deze bubbelbijdrage: denk eens aan een Blanquette de Limoux als je geen champagne wilt aanschaffen de komende weken. Het is een uitstekend alternatief!

Een plankje in de voorraadkelder

Het is een zielige verzameling flessen, eigenlijk. Maar toch vertellen ze allemaal flarden van Nederlandse wijngeschiedenis! Deze flessen troffen we gisteren aan in de voorraadkelder van museumboerderij De Koperen Knop in Hardinxveld-Giessendam, in de Alblasserwaard.
De 17e-eeuwse boerderij is prachtig gerestaureerd en ingericht met sfeervolle stijlkamers. Buiten lagen de weilanden en de grienden prachtig in de zon en in de tentoonstellingsruimte wordt je momenteel alles verteld over inmaken, wecken, zouten, kaas maken e.d.

Maar het leukste vond ik eigenlijk dit rijtje flessen in de voorraadkelder. Allereerst viel de meiwijn me op, van de Hema. Tot kort na de oorlog kon je meiwijn kant-en-klaar in flessen kopen, daarna verdween de drank van de schappen. Meiwijn is een jonge witte wijn, vaak Duits, waaraan kruiden als lievevrouwebedstro en vaak ook sinaasappels zijn toegevoegd.
Zie je ze zitten, op zondag, na de kerkdienst, in de bloedhitte achter het huis, in hun beste pak, met een glaasje meiwijn voor de dames en jenever voor de heren?

Naast de meiwijn een oude fles rode Graves, voor Nederlanders altijd al een van de meest geïmporteerde wijnen uit de Bordeauxstreek. Zeker voor de iets minder gegoeden, voor wie de Cantemerle te duur was. Aan de andere kant van de meiwijn een fles Côtes de Roussillon Villages, die niet zo heel oud (jaren zestig, zeventig, schat ik) zal zijn. Vanaf de jaren zestig waren de rode wijnen uit de Roussillon één van de bekendere soorten op de Nederlandse mark. Het zijn ook de rode wijnen die mijn eigen ouders in de jaren zeventig nog wel haalden in Zuid-Frankrijk (Corbières en Roussillon).
Een leuk rijtje in de voorraadkelder van deze deftige boerderij daarom, dat een aardig en accuraat tijdsbeeld geeft!

Les 7: Herwaardering voor Bordeaux

Inmiddels is het 'vakantie' voor ons vinologen-in-opleiding. De maand december wordt er geen les gegeven, aangezien de vele cursisten die in het vak werkzaam zijn het in december razend druk hebben. Zij kunnen door hun werkgevers niet gemist worden! Wij 'liefhebbers' vinden het ook niet echt erg, even pauze. Dan kunnen we eindelijk de theorie eens serieus gaan bestuderen en tijd nemen voor herhaling en recapitulatie. Wel blijven we doorproeven met ons proefgroepje: afgelopen maandag proefden we onder leiding van Menno ten Berge bij Van Wageningen en de Lange diverse Bordeauxs en komende maandag gaan we ons aan de mousserende wijnen wagen. Over de Bordeauxles van 26 november, onder leiding van Xavier Kat van wijnhandel Okhuysen, en de aansluitende proefsessie die ik regelde, volgt hier het verslag.

Het resultaat van die twee Bordeauxsessies was voor mij erg verrassend. Ik ben weer geheel bekeerd tot wijnen uit de Bordeaux! Al jaren, eigenlijk al sinds mijn wijnhobby serieus is begonnen, beweer ik dat ik geen Bordeauxliefhebber ben. Op proeverijen beleefde ik er geen lol aan, en jonge rode Bordeaux hoefde je me niet voor te zetten. Oké, gerijpte Bordeauxs bij het eten, daar had ik geen bezwaar tegen. Maar om nu te zeggen dat ik een liefhebber was....
De geïnspireerde introductie van Xavier Kat tijdens de les én de prachtige wijnen die we bij Van Wageningen en de Lange proefden hebben me weer helemaal enthousiast gemaakt voor het beroemdste wijngebied ter wereld. Ik heb meer grip gekregen op het gebied, weet weer waar welke appellation ligt, heb de kaart weer in mijn hoofd.
Xavier Kat begon zijn les met sfeervolle dia's van allerhande beroemde chateau's, hield een boeiend verhaal en had bovendien een aantal vergelijkende proeverijtjes opgezet, die erg veel inzicht verschaften. Zo moesten we bijvoorbeeld het verschil leren proeven tussen een Pessac-Leognan, een Saint-Emilion en een Saint-Estèphe. Daartoe kregen we drie rode wijn voorgezet, allen uit 2003. Voorafgaand hadden we uitleg gekregen over de verschillen in de terroirs: over de invloed van de pijnboombossen in Pessac-Leognan, die de warmte op een andere manier vasthouden dan de kiezels van de Médoc (Saint-Estèphe) of bodems van Saint-Emillion bijvoorbeeld. Een Pessac-Leognan zal daarom meer zwoelheid én kruidigheid (hars, naaldhout) tentoon spreiden, terwijl de Saint-Emilion weer wat boerser zal overkomen. Het was lastig, dat verschil proeven, maar zeker wel te doen!
Naast deze terroir-proeverij was er ook een oogstjarenproeverij met twee jaren Chateau du Moulin Noir (2004 en 2000) en een cépageproeverij met een monocépage merlot, cabernet-sauvignon en petit verdot, allen Le Lousteau de Mon Père 2001. Op die manier maakten we kennis met allerhande variabelen in de Bordeaux-wijnen.

De les zat zo barstensvol wetenswaardigheden dat ik die onmogelijkheid allemaal kan gaan weergeven hier. Ik geef er nog één: een belangrijke uitspraak over de kwaliteit van wijnjaren. Na onderzoek is gebleken dat alle goede jaren in de Bordeaux droge jaren waren en dat alle natte jaren matig waren. Een warm jaar daarentegen is wel altijd een vroeg jaar (een jaar waarin vroeg geoogst wordt), maar niet per se een goed jaar. Onderzoek naar de wateropname en waterbalans van de wijnstok en de effecten daarvan op de kwaliteit van de wijn is in de afgelopen decennia vooral gedaan door de Nederlander Kees van Leeuwen, die een hoogleraarschap aan de Universiteit van Bordeaux bekleedt.
De les werd afgesloten met een wijnspel: na een wijn geproefd te hebben moesten we een aantal vragen beantwoorden over die wijn. Linkeroever of rechteroever, dit dorp of dat dorp en zo verder. Degenen die de vraag goed hadden mochten blijven staan, de rest mocht gaan zitten. Het schijnt dat er zelden iemand als winnaar uit de bus komt, maar dit keer werd de wijn geraden door een medecursist!

Mijn echte herwaardering voor de Bordeauxwijnen kwam echter pas een week later. In de oude kelders aan de Oudegracht proefden we bij wijnhandel Van Wageningen en de Lange negen Bordeauxs: twee droge witte, een zoete en zes roden. Over ieder van deze wijnen is wel een mooi verhaal te vertellen; ik beperk me echter tot drie wijnen die mij weer helemaal 'tot' Bordeaux brachten.

Allereerst was dat een simpele witte wijn van Chateau Theuilley 2005, bestaande uit 50% semillon en 50% sauvignon blanc. Jaren geleden was dit een wijn die wij regelmatig in huis hadden. Om de een of andere reden is hij echter uit ons blikveld verdwenen, om er nu met een grote klap weer in terug te belanden. Wat een lekker glas wijn was dat: heerlijk fris, licht geurend naar groene dingen, abrikoos, bloesem en met een verrassend lange afdronk. Hij bleef maar in je mond hangen, deze witte Bordeaux. Een absolute representant van de nieuwe aanpak van het witte wijn maken in de Bordeaux. De invoering van temperatuurcontrole in de jaren tachtig is hiervoor doorslaggevend geweest.

Naast een paar prachtige wijnen van de rechteroever (de Chateau's Mazeris en Villars uit respectievelijk Canon Fronsac en Fronsac) was de topper van de middag voor mij opvallend genoeg een wijn van de linkeroever (terwijl merlot-gedomineerde wijnen van de rechteroever mij vroeger altijd het beste bevielen): Chateau Phélan-Ségur 1994, een Saint-Estèphe, de noordelijkste gemeente-appellation van de Haut-Médoc. Ik noteerde: robijnrood met verkleuring naar bruin aan de randen, geur van viooltjes, fruitig, fris fruit, geen hout in de neus, een heel mooi en delicaat aroma. Volle ronde smaak, stevige tannines, grote complexiteit. Alcoholpercentage 12.5%, ellenlange afdronk. Wat een geluk dat we nog Phélan-Ségurs in onze voorraad hebben....

Tot slot wil ik nog de geweldige Sauternes noemen: al jaren doe ik een moord voor zoete wijnen met botrytis, maar Sauternes had ik nooit zo op mijn netvlies. Duits en Oostenrijks zoet had onze voorkeur. Maar sinds maandag ga ik ook weer Sauternes aanschaffen af en toe. Een werkelijke prachtig flesje wijn, met een enorme lengte, grote complexiteit, de smaak van gekonfijt citrusfruit, oranjebitter. Het was een Chateau Haut-Mayne en de prijs is slechts € 12,95 (voor een halve flesje).
Ook mijn mede-proevers hebben genoten: het werd maandagavond half zeven voor we de kelderdeuren aan de Oudegracht achter ons dichttrokken. Maar toen waren we dan ook weer vele wijnervaringen rijker, hadden we uitgebreid geboomd over de kwaliteit van Franse wijn, eten en waren we ingewijd in de genoegens én de problemen van een traditionele wijnhandelaar in Nederland.
Aan Menno en Dineke ten Berge en aan Xavier Kat zal het niet liggen, als we straks toch weer moeite hebben met theorievragen over de Bordeaux of het onderscheiden van een wijn van de linkeroever of één van de rechteroever!! Maar ik dank hen allen wel voor deze hernieuwde kennismaking met een beroemd doch door mij ondergewaardeerd wijngebied.

In Memoriam: Aloïs Kracher, wijnmaker

Niet voor te stellen: begenadigd wijnmaker Aloïs Kracher is overleden. Van de jaargang 2008 zullen er geen wijnen van zijn hand meer te genieten zijn... Op 5 december overleed deze Oostenrijkse wijnmaker én promotor van de Oostenrijkse wijn op de veel te jonge leeftijd van 48 jaar. Voor Nico en mij zal hij altijd de man blijven die ons de ogen heeft geopend voor (zoete) Oostenrijkse wijn. In de BBC-serie die Jancis Robinson jaren geleden over de wijnwereld maakte, kwam Kracher prominent voor. Zijn zoete topwijnen van rond de Neusiedlersee waren inmiddels wereldberoemd geworden. We waren er vreselijk nieuwsgierig naar, liefhebbers als wij zijn van een goede edelzoete wijn. Gelukkig konden we kort daarna op een proeverij van Regina Meij voor het eerst genieten van bijvoorbeeld een Zwischen den Seen of een Nouvelle Vague. Wij waren onmiddellijk verkocht en hebben sinds die tijd heel af en toe een flesje Kracher kunnen drinken.

Een vreselijk idee schoot me door het hoofd na het lezen van het nieuws: moeten we nu deze geweldige wijnen gaan missen? En Nico mailde me net, toen ik het nieuws aan hem doorstuurde: 'Ik hoop dat zijn manier van wijn maken wordt voortgezet en dat zijn naam zo herinnerd blijft.'
Gelukkig zal beide zeker gebeuren: zoon Gerhard is al enige tijd als wijnmaker actief in het bedrijf en zal het werk van zijn vader waarschijnlijk voortzetten. Via Imperial blijven de wijnen in Nederland verkrijgbaar.

Voor extra informatie over Kracher hieronder het bericht zoals op Decanter gepubliceerd gisteren.

"Top Austrian wine producer Alois Kracher died this morning after a battle with pancreatic cancer. He was 48 years old.
From the vineyards of his 40ha estate in Illmitz, on the eastern shore of Lake Neusiedl 'Luis' Kracher created some of the world´s most acclaimed botrytised sweet wines
His outstanding range of Beerenauslese, Trockenbeerenauslese and other late harvest wines captured the imagination and palates of sommeliers, restaurateurs, wine critics and writers around the world.
So significant were his talents and influence on other Austrian sweet winemakers, that Kracher helped catapult Austrian sweet wines to the ranks of other world greats, including German TBAs, Sauternes and Tokaji.
Although educated as a chemical engineer, Kracher began making wine in 1986 when he went to work at the winery of his father, Alois, who was already a sweet wine producer in Illmitz.
At that time, Austria was reeling from the diethylene glycol scandal of 1985, and its reputation and exports were in tatters.
Determined to show that Austrian wine could truly be great, the young Kracher developed his own style of botrytised sweet winemaking. He introduced two acclaimed ranges in 1991: the reductive, large cask-aged 'Zwischen den Seen' and the barrique fermented and aged 'Nouvelle Vague'.
Over the years, Alois Kracher garnered innumerable accolades and awards. And his wines continue to score in the high 90s in ratings around the world.
Although botrytised sweet wines were the focus of Kracher's work, he also produced dry white and red wines, and worked with unfashionable grapes including welschriesling, muskat ottonel and scheurebe.
He was also involved with numerous other projects and joint ventures. Among his many activities he produced Californian sweet wines for the US market with winemaker Manfred Krankl of Sine Qua Non. He made Moscatel with Jorge Ordonez in Malaga, and provided his own wines as ingredients for high-quality chocolates, vinegars, jellies and cheeses made by various Austrian companies.
He also operated a high-end wine importing business, Fine Wine, in Illmitz.
As well as his father, Alois Kracher leaves his wife, Michaela, and his 26 year-old son, Gerhard, who is expected to carry on his father's work at the winery."

Verwarrend veelzijdig: Zinfandels

We hebben er talloze gedronken deze zomer in Californië, en toch herkende ik vorige week bij een proefexamen van de vinologenopleiding niet het glas Zinfandel dat er tussenstond. Mijn probleem is dat ik alcoholpercentages consequent te laag in schat, dus ook deze Zinfandel. Als ik had vermoed dat de Seghesio 2005 (Sonoma County) 15.2% alcohol had, dan had ik waarschijnlijk wel meer in de richting van de Zinfandel gedacht. Mijn proefnotities hadden in ieder geval best in die richting kunnen leiden: romig, vanille, rood fruit, hoog alcoholgehalte, warm fruit.
Gek genoemd vond ik deze Zinfandel echter niet overeenkomen met de diverse Zins die we enkele maanden geleden proefden. In mijn herinnering waren al die wijnen erg donker, soms naar het zwarte toe. Donker van kleur was deze Seghesio helemaal niet: hij was mooi helder paarsrood.

De eerste paar Zinfandels die we deze zomer dronken kwamen uit de supermarkt, onder andere een fruitige versie van Clos du Bois (2004, North Coast), met slechts 13.5% alcohol, en een minder interessante van Butterfly Creek (2002, Sierra Foothills). Beiden waren prima barbecuewijnen, maar meer ook niet.
Een klasse beter, ook uit de plaatselijke supermarkt, was een Zinfandel van Ravenswood (2004, Napa Valley). Ravenswood is ook in Nederland wel te vinden. We spraken later met een vertegenwoordiger van het bedrijf, op de Art Fair in Sonoma, die wist te melden dat ze veel naar Europa exporteren. Deze stevige, donkere wijn rook naar bramen, was erg fruitig, had 14,5% alcohol en goed geïntegreerde tannines (aldus mijn wat cryptische aantekeningen van een paar maanden geleden).

Maar de beste Zinfandels waren degene die we proefden bij de wijnmakers, en speciaal die van Martinelli en van Gundlach Bundschu. We namen van elk huis een fles mee in de doos, en besloten dit weekend de Gundlach Bundschu maar eens open te maken. Het wild van de Hoge Veluwe was binnen en in de Odintas zaten spruiten, dus dat paste allemaal mooi bij elkaar.
Het eerste glas van deze Zinfandel 2005 van de Rhinefarm Vineyards (Sonoma Valley), net uit de fles geschonken, rook overweldigend naar frambozen, cassis, kruidnagelen, alcohol en nieuw eiken. Het fruit denderde het glas uit en de kleur was prachtig robijnrood, net alsof er een echte robijn lag te flonkeren. Ook deze Zinfandel bleek dus helemaal niet zo donker van kleur te zijn als ik had gedacht!
In de smaak kwam opnieuw het hout sterk naar voren, al had ik wel de indruk dat hout en fruit elkaar ondersteunden. Nu stond het hout nog wat los van de rest van de smaak, maar over een paar jaar zou dat wel eens heel anders kunnen zijn. Tannines waren wel aanwezig maar niet overheersend, het alcoholpercentage 15,7%. Toch stoorde me dat niet bij de wildrollade en de spruiten; het was een uitstekende combinatie.

De Zinfandel is, zoals ook in de boeken te vinden is, een enorm veelzijdige druif die op allerlei manier gevinifieerd kan worden. In Californië, waar hij inmiddels tot nationale druif is uitgegroeid, maken ze er dan ook wijnen in zeer veel stijlen mee: droog, zoet, vol, fruitig, rood, blush, wit, donkerpaars, zwart, stil, mousserend of stroperig. Geen wonder dat ik wat moeite had de Seghesio te herkennen. Overigens blijft de Zinfandel van Martinelli, ook een 2005, nog een jaar of wat in onze kast, hebben we besloten. Pas in 2010 zullen we eens kijken wat er van deze Zin geworden is.

Foto: Proeven bij Ravenswood, zomer 2007, Sonoma Town Square

Kerstwijnquiz

Even geen dichtinspiratie meer vandaag? Genoeg van al het surprises maken en rijmwoorden bedenken? Doe dan de Kerstwijnquiz van het wijninformatiecentrum! Ik maakte hem zojuist, hij is best lastig. Zometeen ga ik een aantal recepten toch eens nazoeken....

Vanaf 1 tot en met 19 december a.s. organiseert het Productschap Wijn/Wijninformatiecentrum een Kerstwijnquiz. De quiz staat in het teken van wijn in combinatie met lekkere gerechten voor de kerstbrunch of het kerstdiner. Wijngeïnteresseerden kunnen aan de hand van een twaalftal vragen hun kennis over wijn testen en daarmee aantrekkelijke wijnprijzen winnen. De recepten van de gerechten zijn eenvoudig te downloaden.

1e prijs: De 1e prijs is een kist met 4 Crus wijnen en 2 Riedelglazen uit de Vinumserie ter waarde van 250 euro.
2e prijs: De 2e prijs is een kist met 3 top Spaanse wijnen en 2 Riedelglazen uit de Vinumserie ter waarde van 140 euro.
3e prijs: De 3e prijs is een kist met 2 biologische wijnen van het huis Olivier Merlin en 2 Riedelglazen uit de Vinumserie ter waarde van 80 euro.
Troostprijs: 100 exemplaren van het boekje Feestelijke Wijnen, auteur Ron Klein, uitgever Productschap Wijn/Wijninformatiecentrum. Het boekje gaat over feestdagen, gebruiken, vermakelijke festijnen, smakelijk hapjes en fijne wijnen. Feestelijke wijnen zal onder alle deelnemers aan de quiz worden verloot.
Iedereen mag zo vaak mogelijk meedoen aan de Kerstwijnquiz. De hoogste score telt. Uiteraard geldt voor deelname aan de quiz de wettelijke leeftijdsgrens van 16 jaar. De winnaars van de Kerstwijnquiz krijgen hun prijs rond 20 december a.s. thuis bezorgd.