Dineren bij Karel V

Woensdagavond had ik het genoegen te mogen dineren in Grand Restaurant Karel V te Utrecht. Nooit eerder at ik in een restaurant met een Michelinster en ik had me er erg op verheugd. Enige tijd geleden bezocht ik al wel al eens de Brasserie.
Het gezelschap bestond uit tien personen, allen bestuursleden van de vereniging waarvan ik in het bestuur zit.

Gelukkig mocht ik me over de wijnkaart ontfermen, wat geen geringe opgave was. Je kunt in zo'n geval natuurlijk net doen of je alles weet en helemaal zelf een aantal wijnen uitkiezen. En als ik met een kleiner gezelschap was geweest, had ik dat misschien ook wel gedaan. De keuze was namelijk groot, goed en interessant. Maar ik had geen flauw benul wat mijn disgenoten lekker zouden vinden: wilden ze bij ieder gerecht een aparte wijn of wilden ze één wijn de hele avond doordrinken? Hielden ze wel van bepaalde wijnen die ik uit ging zoeken?
Na even overleggen werd besloten inderdaad bij iedere gang een passende wijn te nemen. Vervolgens heb ik toch de sommelier maar ingeschakeld voor advies. Toen bleek ook dat het menu al vooruit bepaald was, dus dat maakte het wel makkelijker de keuzes te maken.

Het voorgerecht bestond uit plakjes koud wild zwijn. Zelf had ik daar een Riesling trocken bij uitgezocht. De Bacharacher Kloster Fürstental Riesling Kabinett trocken 2005 van Dr. Randolf Kauer uit de Mittelrhein, die ik vanavond dronk, had daar bijvoorbeeld uitstekend bij gepast. Het advies van de sommelier luidde echter: Grüner Veltliner Achleiten Smaragd 2004 van de Domäne Wachau. Dit is een Oostenrijkse wijn die ik goed ken, die lekker is, maar die ik zelf niet snel bedacht zou hebben bij wild zwijn. Ik heb het advies echter opgevolgd, en het viel me niet tegen. Ik zal de combinatie zelf niet herhalen omdat ik denk dat de Grüner Veltliner iets te streng was en dat een Riesling beter had gesmaakt. Maar vooruit, ik deel voor deze combi toch een 7.5 uit.

Bij het tussengerecht werd een Spaanse witte geadviseerd, uit de Rias Baixas. Rias Baixas is een klein wijngebied aan de Atlantische kust, tegen de noordgrens met Portugal aan. Het gebied is vooral bekend om zijn wijnen van de albariño druif, wijnen die ik al heel lang eens wilde proeven. En de Terras Gauda O Rosal 2005 beviel me uitstekend: het was een bloemige wijn, met wat perzik en zwoele zomerbloemen in de neus. Door het romige gevoel in de mond is het een uitstekende begeleider van de rolletjes van coquilles Saint Jacques (Jacobsschelpen) met een korstje van pistachenootjes.

Het hoofdgerecht tenslotte was rundvlees uit de Perigord, in hele dunne plakjes geserveerd. Daarbij dronken we, weer op advies, een Italiaanse wijn, iets wat ik zelf ook gekozen zou hebben. De Chianti Classico Querciabella (mooi eikenhout!) 2004 was een stevige maar milde rode wijn; de tannines waren goed afgerond (door de rijping op hout) en er was voldoende fruit aanwezig. Het is echt een wijn die bij veel mensen in de smaak valt, zonder 'simpel' of 'makkelijk' te zijn.

Tot slot van het uitstekende diner volgde een tegenvallend dessert met een fantastische wijn. Daarover binnenkort meer!

Druk, druk, druk

Je kunt wel merken dat het december gaat worden, er is haast geen tijd meer soms om iets te schrijven. Vandaag heb ik weer cursus, dus ook vandaag geen uitgebreid blogje.
Voor een eindoordeel over de twee WBW-wijnen van november verwijs ik naar Drinkblog en de andere deelnemers. Morgen zal ik er nog wel iets over schrijven.

Ook had ik nog de lijst met Muscat de Noël producenten beloofd. Die vind je hier, maar helaas kun je er niet op zien welke wijnen in Nederland verkrijgbaar zijn. Zaterdag ga ik in ieder geval kijken of ik een flesje (of meer) in Lille kan vinden.

Grapedistrict in Utrecht

Een enthousiaste collega van mijn man ontdekte dit weekend een nieuwe wijnwinkel in Utrecht. Grapedistrict heeft zijn derde winkel geopend, en wel in mijn eigen stadje! Grapedistrict is het wijnwinkelconcept van drie enthousiaste wijnliefhebbers die graag wijn wilden gaan verkopen aan niet-ingewijden. In Amsterdam openden zij een half jaar geleden twee winkels, waarbij de wijn vooral op drinkmoment en druivensoort gerangschikt is.
In diverse media kwam je er toen berichten over tegen; het is voor een wijnwinkel dan ook een tamelijk revolutionaire aanpak.

Het mailtje van die collega was zo enthousiast, dat ik maar gelijk even ben gaan kijken – alleen virtueel helaas. En inderdaad, je wordt ongelofelijk vrolijk van de site en het enthousiasme dat er vanaf straalt. Ik citeer even de site, beter kan ik het zelf niet verwoorden:

"Met duizenden verschillende wijnen, is het soms moeilijk kiezen. Dat maakt wijn leuk en spannend, maar tegelijk lastig. Daarom helpen we je graag bij je keuze.

Wij hebben onze wijnen niet ingedeeld in jaartallen of landen omdat we denken dat jij niet op zoek bent naar een Italiaanse trebbiano uit 2005, maar naar een makkelijke lichte wijn voor in het park bijvoorbeeld.

Daarom hebben we bij grapedistict 9 categorien: 3 witte, 3 rode, rosé, bubbels en zoet. Elke categorie vertelt je wat over de smaak van de wijnen, maar ook over het moment waarop je ze goed kan drinken. Zo vind je in Easy bijvoorbeeld makkelijke, frisse witte wijnen die perfect zijn om te drinken op makkelijke momenten. In Deep vind je diepe, krachtige rode wijnen voor wat intiemere momenten of een diep gesprek. Zo vind je voor iedere smaak en ieder moment de lekkerste wijnen.

Zo'n winkel vraag erom bezocht te worden. Hij is gevestigd in de Burg. Reigerstraat, vlak bij een uitstekende kaas- en delicatessenwinkel (Hooft); ik ga maar snel eens kijken. Of misschien ga ik binnenkort wel proeven, op 10 december a.s. Kijk even op de site, je moet je wel aanmelden.

Duurzame wijn

In de zomer van 2004 reisde ons gezin door het oosten van de Verenigde Staten. Een van de dingen waar ik me op had verheugd was het zien van wilde druivenranken, van de inheemse soorten die Noord-Amerika zo veel kent. Helaas heb ik niet één druivenrank van dichtbij gezien, of het moeten de struiken zijn geweest die we vanuit de auto op weg van Erie naar Buffalo langs de snelweg zagen staan (in de file...).
Wel heb ik wijnen geproefd van inheemse soorten, en ik was niet onder de indruk. Toch blijkt er topwijn gemaakt te kunnen worden van bijvoorbeeld Vitis riparia, een druivenrank die, zoals de naam al zegt, graag langs rivieroevers groeit.

Het recente nummer van SLOW, the magazine of the Slow Food Movement, besteedt in een bijdrage van wijnschrijver Stuart Pigott (hij schreef onder andere The Wine Atlas of Germany) aandacht aan duurzame (sustainable) wijnbouw in - of all places - South Dakota. In een staat waar alleen kunstmest en bestrijdingsmiddelen voor enige gewasgroei van betekenis hebben gezorgd de afgelopen decennia, hebben Eldon en Sherry Nygaard van wilde Vitis riparia een beroemde wijn weten te maken, Wild Grape, die buiten de USA ook verkrijgbaar is in Parijs, in de superstore Lavinia (waar hij online helaas niet te vinden is).

Om me te oriënteren sloeg ik er ook nog maar even Tom Stevensons Meest complete Wijnencyclopedie op na, en vond Valiant Vineyards van de Nygaards zowaar genoemd. De Nygaards blijken de pioniers van de 'wijnindustrie' in South Dakota te zijn. In 1996 wisten zij de wetgeving van de staat zo aan te passen dat het mogelijk werd legaal een wijnmakerij te vestigen. In 2004 waren er inmiddels zeven wijnmakerijen in South Dakota.

Terug naar het artikel van Stuart Pigott: het artikel is in SLOW geplaatst in de categorie Agroecology, als voorbereiding op de Terra Madrebijeenkomst 2006 (die inmiddels heeft plaatsgevonden). Op deze jaarlijkse bijeenkomst kunnen boeren en ambachtelijke producenten ervaringen met elkaar uitwisselen (heel kort gezegd) over hun duurzame productiemethoden.

Het fruit dat de Nygaards voor Wild Grape hebben gebruikt is bijvoorbeeld geplukt op land van de Lakota Sioux in het Rosebud Indian Reservation. Pigott noemt het 'a rare example of succesfull cooperation between Native Americans and White Americans based upon mutual respect; a more important kind of harmony than that of wine flavour'. En daarbij schijnt de wijn dan ook nog eens uitmuntend te zijn. In de woorden van Pigott: 'The taste was like a million of the tiniest, blackest berries imaginable seeming to exploding in my mouth. Though the wine's acidity was undeniable and its tannins considerable, somehow Nygaard had tamed the beast.... but just enough.'

Pigott ziet deze Wild Grape-wijn als 'providing a vision of a sustainable future for this land, much of which is still dependent upon injections of chemical fertilizer and herbicides....'
Ik vind het een prachtig en intrigerend idee. Wijnbouw als alternatief voor landbouwpraktijken die de aarde uitputten en er roofbouw op plegen. En dan niet eens echt wijnbouw, maar meer nog het oogsten van al aanwezig fruit.

Europa kent zeker ook zijn duurzame wijnbouwers, onder andere Thierry Navarre in de Languedoc. De komende tijd zal ik op Wijnkronieken proberen wat meer aandacht te besteden aan duurzaamheid en producenten die duurzaam bezig zijn.

Einde van een droom....

Helaas, mijn kansen zijn verkeken. Een toekomst als kleine wijnimporteur voor vrienden en kennissen lijkt er ook niet meer in te zitten. Tenminste, als ik de accijnsen in Nederland wil ontduiken.

Deze zomer namen we voor vrienden drie flessen rode Sancerre mee, op verzoek, omdat ze die zo lekker vonden. Eigenlijk was dat wel heel leuk om te doen, en we zagen er wel wat in voor de toekomst: met een auto vol flessen uit Frankrijk thuiskomen en die doorverkopen aan vrienden en kennissen.

Maar het Europese Gerechtshof in Luxemburg heeft gisteren die toekomstdromen de grond in geboord. Europese burgers moeten de wijn die zij uit hun vakantieland importeren zelf vervoeren én zelf consumeren. Doen zij dat niet, moeten zij in eigen land verplicht accijns bepalen.

Nu vraag ik me af wat er gebeurt als wij met zijn tweeën de ons toegestane 180 liter meenemen en die gezellig na een avondje proeven doorverkopen aan vrienden, familie en kennissen. Als ik de berichtgeving goed lees, zijn we dan toch strafbaar. We hebben de wijn dan wel zelf ingevoerd, maar niet zelf geconsumeerd. Het is maar even dat je het weet. Al denk ik niet dat er veel controle mogelijk zal zijn op dit soort zaken. Alleen wijn laten vervoeren naar je eigen land en dat dan accijnsvrij door willen verkopen, nee, dat is niet zo slim.

Overigens meldden andere bloggers dit nieuws al eerder, realiseer ik me nu. Maar vanmorgen viel het kwartje pas goed door een artikel in de Volkskrant waarin Bob Joustra aan het woord komt. Deze wijnliefhebber had in 1997 voor zijn wijnclub wijn uit Frankrijk laten vervoeren naar Nederland. Hij kreeg daar - vanwege dat laten vervoeren - een aanslag van de Belastingdienst over. Na jaren van procederen is Joustra nu door het Europese Hof definitief in het ongelijk gesteld.

Wine Blogging Wednesday op Wijninfo.nl

De vlag mag uit! Vanaf deze week staat ons initiatief Wine Blogging Wednesday op de site van het Wijninformatiecentrum!

Wegens gebrek aan blogtijd vandaag geef ik hieronder een enigszins aangepaste versie van het persbericht dat het Wijninformatiecentrum gisteren verspreidde.

"De website Wijninfo van het Productschap Wijn/Wijninformatiecentrum heeft een nieuwe navigatiestructuur en lay out gekregen. In de website is de informatie overzichtelijker gecategoriseerd onder een vijftal hoofdthema's, te weten: Organisatie, Wijninformatie, Importeren/produceren, Scholing/cursussen en Databank wijnimport.

Via het thema Organisatie kun je bijvoorbeeld brochures van het Productschap Wijn downloaden.
In het thema Wijninformatie is informatie te raadplegen over nationaal en internationaal georganiseerde beurzen en proeverijen en allerlei wetenswaardigheden over wijn.
In het thema Scholing/cursussen zijn alle in Nederland georganiseerde wijncursussen (professionals/particulieren) opgenomen en andere opleidingen/cursussen die voor de wijnbranche van belang zijn.
Onder het thema Importeren/Produceren vind je informatie over Wijn importeren in Nederland, Nederlandse wijnproducenten, Marktonderzoek, Milieu en Nationale en Internationale wetgeving.
In het thema Databank Wijnimport zijn gegevens opgenomen van meer dan 36.000 geïmporteerde wijnen met adressen van 460 importeurs.

Degenen die hun wijnkennis willen vergroten, kunnen maandelijks deelnemen aan een wijnquiz

En last but not least kun je dus op de nieuwe site informatie vinden over Wine Blogging Wednesday, om zo met andere wijnliefhebbers van gedachten wisselen over gezamenlijk geproefde wijnen."

Gewurztraminer, fazant en uientaart

Onlangs riepen we jullie hulp in voor een wijn-spijscombinatie. Mijn vader had nog een tiental flessen tien jaar oude Gewurztraminer liggen, van Charles Koehly. Ingekocht na een proeverij bij Van Wageningen en de Lange, Nederlands importeur van de heerlijke witte wijnen van Koehly. Vorig weekend hebben we onze keuze gemaakt en een heerlijk diner met de wijn bereid.

De keizer noemen ze hem in de Elzas: de Gewurztraminer (zonder umlaut, dank je Udo, je had volkomen gelijk). Een wijn met een kenmerkende smaak en geur; als je hem eens hebt geproefd, vergeet je hem meestal niet meer. Die enorme smaakrijkdom maakt het ook zo lastig er een goed recept bij te bedenken. In de Elzas drinken ze hem graag bij een stukje Munster kaas, iets wat Paul me ook adviseerde. En inderdaad, daar smaakte deze tien jaar oude droge Gewurztraminer heel erg goed bij. De volle, vette en karakteristieke smaak van de kaas is een fantastische combinatie met de volle, overdadige wijn.

Maar voor het hoofdgerecht hebben we uiteindelijk de Duitse tip opgevolgd. We kozen voor gevogelte: fazant gevuld met sinaasappelen, naar een recept van Gerrit, onze Groene Wegslager. Gerrit adviseerde de fazant te vullen met in kwarten gesneden citroen. Het geheel leg je in een licht ingevette ovenschaal of braadslee, met de borstkant naar beneden. Daarna 45 à 50 minuten braden op een temperatuur van 180 - 190 °C in een voorverwarmde oven. Eventueel op het einde van de braadtijd de fazant nog even keren.
Vanwege de wijn kozen wij voor sinaasappel in plaats van citroen, zodat er wat meer zoet in het smaakpalet kwam. Dat bleek een prima keuze, de fazant werd verrukkelijk!

Bij de fazant maakten we uientaart naar een recept van Sylvia Witteman: de uien gaan op de bodem van de ovenschaal, het deeg, waarin ook mosterd en kaas verwerkt is, gaat er als een tarte tatin overeen. Op deze manier krijg je een bodem die niet soppig is geworden van het uiennat.

Het geheel heeft ons een zeer geslaagde zondagsmaaltijd opgeleverd, wat we graag voor het nageslacht bewaren: gerijpte Gewurztraminer met fazant en uientaart. Klinkt ook wel wat Elzassig, vind je niet?

Nieuwe editie Wijnencyclopedie

Dit najaar is er weer een prachtig naslagwerk op het gebied van wijn verschenen: De meest complete wijnencyclopedie, van de hand van Tom Stevenson.
Zelf heb ik toe nu toe altijd vertrouwd op onze vierde editie uit 1997 van The Wine Atlas of the World, van Hugh Johnson. Toen ik deze wijnencyclopedie in handen kreeg, was mijn eerste reactie dan ook: Waarin verschilt dit standaardwerk eigenlijk van dat andere?

Allereerst vielen me de overeenkomsten op: beide boeken zijn georganiseerd per werelddeel en per land. Binnen een land zijn er goede kaarten, beschrijvingen van de wijngebieden, beschrijvingen van wijnen en producenten. Het fotowerk in beide boeken is goed, de informatie vlekkeloos.
Maar toch kon ik ook de verschillen ontdekken: de wijnatlas wil meer een globale schets geven, de encyclopedie probeert volledig te zijn. Tom Stevensons internationale naslagwerk omvat werkelijk elk wijnproducerend land met inbegrip van de meest recente opkomende regio’s. In de encyclopedie vind je alle appellations van een land en een grote selectie van goede producenten. In de atlas vind je alleen de allerbeste wijnen en producenten, vaak maar een handjevol. En zelfs Nederland wordt genoemd in de encyclopedie, met de Apostelhoeve als beste producent.

Verder bevat de encyclopedie goede inleidende hoofdstukken over de smaak van wijn, druivenrassen, terroir, wijn bewaren, wijn maken en nog veel meer. In kadertjes wordt per wijngebied aandacht geschonken aan allerhande zaken: recente oogsten, streekspecifieke druivenrassen en producenten van organische en biodynamische wijn bijvoorbeeld. Helaas wordt niet uitgelegd wat hiermee precies bedoeld wordt en wat het verschil tussen die twee is. Maar dat is dan ook het enige puntje van kritiek dat ik heb.

Er is een goede verklarende woordenlijst, een degelijk register en een klein hoofdstuk over wijn en eten. Tot slot nog één ding wat erg opvalt: van de in totaal 664 pagina's worden aan Europa 390 pagina's besteed, aan de rest van wereld in totaal maar 170, waarvan een kleine 40 gewijd zijn aan Californië. Voor mij veelzeggende aantallen!

De meest complete wijnencyclopedie verscheen voor het eerst in 1988 en won vijf onderscheidingen. Er werden meer dan 500.000 exemplaren in vijftien landen van verkocht. In iedere nieuwe editie is deze encyclopedie aangevuld en vernieuwd. Stevensons wijnencyclopedie is verplichte kost bij examens in Master of Wine, Master Sommelier en Cape Wine Master.

Stevenson schrijft al bijna 30 jaar over wijn en heeft 23 succesboeken en 29 onderscheidingen op zijn naam, waaronder drie maal Wine Writer of the Year en The Wine Literary Award, de enige Amerikaanse onderscheiding voor het totale oeuvre van wijnauteurs.

Als je het geld ervoor over hebt en echt een boek op de plank wilt hebben waarin je zo goed als alles over wijn wilt kunnen opzoeken, is dit een goede kandidaat. Je zult er lang plezier van hebben.

Tom Stevenson, De meest complete wijnencyclopedie, Lannoo/Spectrum 2006, prijs € 69,95
isbn 9074445110

Primeur: Muscat de Noël

Het is opvallend stil in de Nederlandse pers en op de wijnblogs: weinigen hebben het over de Beaujolais Primeur die vanaf gisteren verkocht mag worden. Of heb ik iets gemist?
Je kunt tenslotte niet ieder jaar schrijven over hoe slecht de meeste van deze 'primeurtjes' wel niet van kwaliteit zijn, en dat je beter een goede cru uit de Beaujolais kunt drinken.

Als je het echt over primeurwijnen wilt hebben, heb ik een veel leukere. Volgende week staat de Roussillon namelijk helemaal in het teken van de Muscat de Noël 2006! Vanaf 23 november mag hij vrijgegeven worden, op 25 november volgt een feestelijke lancering in Perpignan en op zondag 26 november wordt de wijn nog eens ingezegend in het plaatsje dat normaal gesproken de zuidelijkste Muscat zijn naam geeft: Rivesaltes.

Muscat de Noël heeft een heerlijk fris fruitig aroma, waarin je perzik, mango, litchi en mint zou kunnen ontdekken (aldus de promotionele uitingen, ik heb hem nog niet geproefd). Hij kan gedronken worden als aperitief of dessertwijn en combineert uitstekend met blauwschimmelkaas, sorbets, desserts met honing, vruchtendesserts en vruchtentaart (citroenmerengue pie bijvoorbeeld). Drink de wijn koud, op 8 à 10 C.

Enige jaren geleden besloten de producenten in de Roussillon speciaal voor Kerstmis een wijn te gaan maken. Zij gebruiken daarvoor twee druivenrassen, de muscat à petits grains en de muscat d'Alexandrie.
Het schijnt dat de wijn al in de veertiende eeuw aan het hof van de Catalaanse koningen werd geschonken. Het is maar een kleine afstand van de Roussillon naar Barcelona, en in de Middeleeuwen viel die hele streek onder de invloed van de graven van die stad. Logisch dat ook de wijn uit dat gebied speciaal voor Kerst naar het hof vervoerd werd. Wat zouden ze er toen bij gegeten hebben?

Voor deze Kerstwijn wordt het traditionele proces van de vin doux naturels gevolgd: tijdens de gisting van de most wordt alcohol toegevoegd, om het gistingsproces te stoppen. De suikers die niet vergisten, geven een natuurlijk zoete smaak aan de wijn.

Muscat de Noël verschilt dan ook eigenlijk niet veel van de gewone Muscats uit het zuiden van Frankrijk: de niet verkochte wijnen gaan na Kerst gewoon de handel in met een ander etiket onder de naam Muscat de Rivesaltes.
Maar zie het schattige sneeuwmannetje nou toch, zo'n fles laat je toch niet staan? Het is een slimme marketingtruc, maar wel een leuke, vind ik. Op dit moment zijn de producenten die Muscat de Noël maken nog niet bekend, de lijst wordt donderdag 23 november gepubliceerd. Zodra de lijst bekend is, zal ik vermelden of en zo ja waar de Muscat de Noël in Nederland verkrijgbaar is.

108ste Foodblogger: Tutti a Tavola

Het bruist en het gonst in food en wijn minnend Nederland. Of in ieder geval: onder diegenen die een deel van hun tijd op het internet doorbrengen. Zelf heb ik zo hier en zo daar ook wat ijzers in het vuur, het zal niet lang meer duren voor jullie hierover meer horen. Ariane en ik zijn aardig op weg met onze culinaire samenwerkingsplannen.

Een gerenommeerd ander blog zal binnenkort officieel van start gaan met een 'wijnsectie', en yours truly zal daar uiteraard haar bijdrage aan leveren.

En gisterenavond kwam er een leuke verrassing in mijn mailbox: mag ik jullie met veel plezier de 108ste foodblogger presenteren?



Liesbeth is geboren en getogen in Rotterdam, maar woont in Italië sinds 1995. Zij heeft sindsdien de traditionele Italiaanse keuken ontdekt. Er staan al een aantal leuke recepten op Tutti a Tavola .

Voor mij extra leuk, want zij en haar broer en zus speelden vroeger, in Rotterdam, in de zandbak met mij, mijn broer en mijn zus. Misschien duik ik nog wel eens een leuke foto op....

Liesbeth wees mij erop dat ik zo weinig over Italiaanse wijn schrijf. Klopt als een bus, helaas. Ik wil dat al jaren aanpakken, maar het komt er gewoon niet van. Mensen die tips hebben voor leuke proeverijen met Italiaanse wijnen, goede boeken over Italiaanse wijnen, leuke wijnhandelaren met Italiaanse wijnen: ik hou me aanbevolen. Het staat in ieder geval weer op mijn lijstje met goede voornemens voor 2007.

Wildwijnen

Waarom gaat Syrah/Shiraz nu zo goed bij wild en paté? Vorige week beloofde ik daarover wat uit te zoeken, naar aanleiding van het november thema van Wine Blogging Wednesday: een Callia Alta Shiraz en een Callia Alta Shiraz Bonarda, beide Argentijnse wijnen uit 2005.

Net toen ik de resultaten daarvan hier wilde gaan neerschrijven, ontving ik van Incontro, een in Italiaanse wijnen gespecialiseerde internetwijnhandel, een Nieuwsbrief waarin aandacht gevraagd werd voor ... wildwijnen. Importeur Margriet Baarns beschrijft in die Nieuwsbrief zo goed wat ik ook wilde gaan zeggen, dat ik maar een stukje uit haar Nieuwsbrief heb 'gepikt'. Zij schrijft:

Hoe kies je nu de juiste wijn bij een wildgerecht; want wild is wel een verzamelnaam. Er zijn fazanten en duiven, herten en hazen, alles valt onder de noemer wild. Intussen hebben we wel met heel verschillende smaken te maken.
Dan nog even de vraag HOE we het gerecht gaan bereiden en WAT we erbij gaan eten; veenbessen, gestoofde peertjes of witlof? Moeilijke combinaties en een groot scala aan mogelijkheden; je moet je gerecht en de wijnen wel heel goed kennen om een passende combinatie op tafel te zetten.
Leuker is het om te experimenteren; maak een wildgerecht en zet daar 3 of 4 wijnen bij; proef de wijnen met het gerecht en kijk wat er gebeurt. Hoe vergaat het de wijn in combinatie met het gerecht (tannines en zuren worden misschien zachter) of is het juist de wijn die bepaalde smaken (specerijen) in het gerecht naar boven haalt?
Proef, discussieer en herproef: Een gezellige en leerzame avond toegewenst!

Tot zover de Nieuwsbrief

Incontro biedt vervolgens een heel interessant pakket aan, met stevige Italiaanse wijnen: een Barbera d'Asti, een Amarone delle Valpolicella en een Nero d'Avola bijvoorbeeld. Geen Syrah's, die komen in Italië niet heel veel voor.

Al deze wijnen - de genoemde Italiaanse, maar ook diverse wijnen waar Syrah in gebruikt is (zoals uit de Rhônestreek in Frankrijk), veel Australische Shiraz-wijnen en ook de Callia's uit Argentinië - hebben een krachtige, kruidige smaak. Je krijgt vaak een indruk van specerijen, het lijkt of je leer of teer ruikt, maar ook cassis bijvoorbeeld. Doordat deze wijnen zo'n uitgesproken smaak hebben, passen ze ook goed bij gerechten met een uitgesproken smaak: wild onder andere. In wild kun je ook allerlei smaken ontdekken die doen denken aan stevige bossen, leer, lever e.d. En in de gastronomie geldt: zoek voor een combinatie van eten en wijn overeenkomst in smaakrijkdom. Geen lichte, naar viooltjes geurende wijn bij een stevige stoofpot die naar aarde en lever ruikt. Dat past gewoon niet. Ook andersom geldt: combineer geen wijn met stevige indrukken als leer en cassis met een stukje kip.

De twee Callia's zijn naar mijn idee een beetje te licht voor echt groot wild. Het wildpakket van Incontro lijkt met daar toch beter voor. Bij de hertepeper van vorige week combineerden de Callia's nog net, maar met wild zwijn was het waarschijnlijk een minder goede combinatie geweest. En met fazant moet je het helemaal niet proberen. Daar drink je iets heel anders bij dan Syrah of Shiraz: een tien jaar oude Gewurztraminer! Daarover later deze week meer.

De Kunst om Wijn te Drinken

Leuk hè, deze wijze uitspraken uit een Franse reclamebrochure. De brochure is getiteld Un art de France: le savoir-boire en geeft allerhande tips: over de juiste glazen, over de juiste combinaties met eten e.d. In ons land verscheen tegelijkerheid een Nederslandstalige versie, door de Bijenkorf aangeboden.
Beide brochure zijn rond 1960 gepubliceerd, schat ik zo, op initiatief van het Comité National de Propaganda en faveur du vin in Parijs. Dat was blijkbaar toen ook al nodig, promotie voor wijn ;-)
Misschien zijn ze iets jonger trouwens, aangezien in de Nederlandse versie een lijst met grote jaren voor Franse wijn zit, die niet verder gaat dan 1949.

Ik kreeg deze folders vorige week van een gulle gever, samen met een paar schitterende boeken uit dezelfde tijd, de jaren zestig en zeventig. De komende tijd zal ik aan deze giften regelmatig aandacht besteden, onder andere in nieuwe edities van Ontkurkt...

Een oude fles moelleux

Wat doe je in het volgende geval: je vindt in je voorraadkast nog een oude fles witte Bordeaux, een zogenaamde 'moelleux'* uit 1994. Je hebt hem recent gekregen, maar eigenlijk nog niet zo goed bekeken. Je kent die flessen 'moelleux' wel, ze staan onderin de supermarktschappen. Ze zijn kwalitatief niet geweldig, en al helemaal niet als ze al 12 jaar oud zijn. Het is zo'n fles die je als juf op je verjaardag van de ouders krijgt, of als werknemer van je collega's, wanneer je vertrekt... Wat doe je in hemelsnaam met zo'n fles, als je hem niet door de gootsteen wilt spoelen?

Je maakt er een heerlijk aperitief van! Het overkwam mijn vriendin Ariane, die eigenlijk een aperitif Perigord wilde gaan maken. Het recept daarvan luidt: neem een fles wijn, rood of wit, en gooi er een paar handen jonge blaadjes van notenboom of fruitboom in. Voeg 200 gram suiker en een glas eau de vie toe.

Maar helaas, er zijn momenteel erg weinig jonge blaadjes aan de notenbomen. Ariane verzon een list: ze besloot de moelleux toch niet weg te spoelen en ging zelf aan het experimenteren. Ze voegde 100 gram bruine suiker, 100 gram honing, 5 takjes rozemarijn, 10 peulen kardemom, geraspte schil van een sinaasappel en een glas brandewijn toe. En dit alles gaat ze minimaal vier tot zes weken laten trekken. Dochterlief maakte het mooie etiket!
Ariane heeft mij verteld dat het drankje nu al heerlijk smaakt en over een aantal weken ga ik natuurlijk even proeven. Ik vind het een geweldige oplossing voor een overtollige fles. Waarschijnlijk ga ik er zelf binnenkort gewoon een fles moelleux voor kopen.

Deze moelleux die omgetoverd is tot een fles zelfgemaakte aperitief is het eerste recept van een samenwerking die Ariane en ik gaan beginnen. We zijn nog op zoek naar een naam voor die samenwerking, maar in de toekomst zullen op Wijnkronieken regelmatig recepten van Ariane met wijnsuggesties van mij verschijnen. Jullie horen nog van ons!

* Moelleux: volgens de nieuwe 'meest complete wijnencyclopedie' van Tom Stevenson, waarover binnenkort meer, is een moelleux een rijke, halfzoete Franse wijn. Letterlijk betekent moelleux zacht of aangenaam. In mijn ervaring zijn de meeste moelleux's wit en zijn er heel veel slechte varianten in de supermarkten. Bijna zoals Liebfraumilch uit Duitsland. Maar net als deze wijn zijn de originele exemplaren wel hele goede wijnen. De term is helaas 'gedevalueerd' tegenwoordig.

St. Maarten

Vandaag is het St. Maarten, en vanavond zullen er bij ons in Utrecht weer groepjes kinderen langs de deur komen met lampions en liedjes. De bedoeling is dat ze er iets lekker voor krijgen, voor die aandoenlijke liedjes.

Wat heeft St. Maarten met wijn te maken, vraag je je misschien af? Tegenwoordig niet veel meer, of je moet vanavond een lekkere pan bisschopswijn willen maken.
In de Middeleeuwen alles, en zeker in Utrecht. Want vanaf St. Maartensdag, 11 november, mocht de nieuwe wijn verkocht worden en was er eindelijk weer eens iets fatsoenlijks te drinken. Er werd op de dag van de patroonheilige van de stad ook gefeest op de St. Maartenskermis, waarbij al het 'lagere volk' zich eens lekker kon bezatten.

Van stadswege werd er die dag wijn uitgedeeld, onder andere aan de schutters van de schutterij en aan de stadsspeellieden. Waarschijnlijk hielden de schutters die dag een wedstrijd of oefening. Het ging niet om kleine hoeveelheden wijn: de schutters kregen ieder een take, 4,25 liter, de oversten en de koning van de schutters een dubbele hoeveelheid. Speellieden, hoornblazers en torenwachters moesten het doen met slechts 0,85 liter, net iets meer dan een twintigste-eeuwse fles.
Ook de geestelijken kregen wijn die dag: de kelderbewaarder van het Domkapittel deelt in 1532 'in festo Martini' drie aam wijn uit aan de veertig kanunniken van de Dom: dat is zo'n 12 liter per persoon. We zullen er maar van uitgaan dat dat voor het hele huishouden van de kanunnik was, personeel en al.

Overigens moest die wijn vaak wel buiten, op de werf, bewaard worden: de inhoud was soms nog niet helemaal uitgegist, opslag in de kelders bracht het gevaar van ontploffing en schade met zich mee. Het transport van die vaten was dan ook een riskante onderneming, want de vaten konden niet helemaal afgesloten worden Er was bij een levering van wijn dan ook altijd wel een extra vat wijn nodig, om de verloren gegane hoeveelheden in de andere vaten aan te kunnen vullen. Er moest tenslotte zo min mogelijk zuurstof bij de wijn komen, om niet al heel snel azijn te hebben.

In het Museum Catharijneconvent is nog een schilderij van zo'n St. Maartenskermis overgeleverd. Let op de wijnton met de stadskleuren, en op de vlag op die ton. Hing de vlag uit, of de hoepel, boven de deur van een wijnkelder, dan betekende dat dat een herbergier een nieuw vat ging aanslaan, en dat er die avond weer 'verse' wijn te genieten viel.
Let op ook St. Maarten links op de afbeelding, die zijn mantel doorsnijdt voor de bedelaar.

Foto: Museum Catharijneconvent, St. Maartenskermis, olieverf op doek, Pieter Balten, eind 16e eeuw.

Geproefd: Riesling van Eva Clüsserath

Een doordeweekse dag, met een doordeweeks programma. Je hebt een uurtje om te koken, nog een uurtje om het te verwerken en daarna weer een vergadering van acht tot tien. Wakker blijven na de werkdag is dus wel gewenst. Wat eet je dan, en wat drink je erbij?

Het Odinpakket bevatte zuurkool afgelopen vrijdag. Op zaterdag en zondag paste de zuurkool niet, op maandag, woensdag en donderdag kostte het te veel tijd om zuurkool klaar te maken en op vrijdag komt de nieuwe Odintas. Dus: afgelopen dinsdag aten we zuurkool!

Het werd Elzasser zuurkool, een ovenschotel met plakjes aardappel, geraspte wortel (zoet!), katenspek en plakjes rookworst. Alles bij elkaar een combinatie die vraagt om wijn, bij voorkeur met hoge zuren (om tegen de zuurkool op te kunnen) en wat zoet, voor de balans.
Gelukkig hadden we nog een veelbelovende Riesling staan, Vom Schiefer trocken 2005 van Weingut Ansgar Clüsserath uit Trittenheim aan de Moezel. De wijn had 12% alcohol, dus als je hem bij het eten drinkt, is er een goede kans dat je tijdens de avondvergadering nog wel wakker blijft.

Ik proefde de wijn al op Riesling & Co., en vond hem toen vrij streng. Ik twijfelde enigszins of deze wijn bij de zuurkool zou passen. Maar dat pakte geweldig uit. Het was precies de wijn die we zochten voor de avond: aromatisch maar niet tè, goede balans van zoet en zuur, kon prima tegen de zuurkool op en smaakte als aperitiefje ook nog eens uitstekend. Een wijn die een nadere introductie waard is dus.

Op het Weingut Ansgar Clüsserath heeft dochter Eva (ik schat haar zo midden twintig) inmiddels het wijnmaken van vader Ansgar overgenomen. En met groot succes. Eva heeft in het beroemde Geisenheim wijnbouw gestudeerd en is een exponent van de jonge garde die in Duitsland momenteel de toon zet. Autoriteiten als de GaultMillau-gids en Duitslandkenner Stuart Pigott hebben haar wijnen al opgemerkt. Doel van Eva en haar eveneens nog steeds actieve ouders is het mineralige karaker van de 'Schiefer'-bodem te verenigingen met het fruitige karakter van de druif en dat tot uiting te laten komen in de wijn. Dat is een hele mond vol, maar als je de wijn proeft, begrijpt je het wel. Je proeft de warme zon op de leisteen (Schiefer), je proeft de rijpe druiven.

Bijzonder aan de genoemde Vom Schiefer is dat de wijn lang op zijn eigen gist rijpt, in houten vaten. Dit maal geen nieuwe eiken vaten die voor vanillesmaak zorgen, maar oude, grotere vaten - voeders - die geen overheersende aroma's meer aan de wijn afstaan. Normaal wordt voor fruitige witte wijnen de wijn snel na het einde van de gisting afgepompt van het bezinksel van dode gistcellen en resten vaste stof. Bij Eva Clüsserath mag dat bezinksel veel langer in contact blijven met de wijn, wat een zeer aromatische en volle wijn oplevert.

Deze 'Riesling sur Lie' is wat ons betreft een van de geslaagdste Duitse wijnen die wij de afgelopen maanden hebben geproefd. Het zal zeker niet de laatste fles zijn die wij van Eva Clüsserath hebben geopend. En voor de prijs hoeven we het ook al niet te laten: voor € 8,50 heb je een uitstekende fles wijn in handen, die je zonder problemen op ieder gewenst moment kunt openen.

De wijnen van Clüsserath zijn bij diverse speciaalzaken in Nederland verkrijgbaar.

Geproefd: de Callia's

Er zijn al weer twee reacties: Carla heeft de twee Argentijnse wijnen van WBW-november al gedronken en beoordeeld, en op het Ministerie gaan ze er met dozen tegelijk erdoorheen, lijkt het wel. Nog even om de geheugens op te frissen: het gaat deze maand om twee wijnen van Bodegas Callia, een Shiraz 2005 en een Shiraz/Bonarda 2005.

Zelf hebben we afgelopen weekend twee combinaties gemaakt: zaterdag de salade met bloedworst en cantharellen van Onno Kleyn, zondag een hertepeper. Want Shiraz/Syrah zou goed bij wild passen. Waarom is dat eigenlijk zo? Dat heeft te maken van de 'aardse' smaken en stevige 'body' van de wijnen van de syrah-druif. Voor volgende keer zal ik daar wat meer over uitzoeken en opschrijven.

We vonden het beide sappige, smakelijke wijnen, modern maar goed gemaakt. Ook na een dag open staan waren ze nog prima te genieten. Spannende wijnen vonden we het niet. Toen beide flessen leeg waren, hadden we het wel gehad: meer van deze wijnen hoefde voor ons niet. Ze bleven wat eendimensionaal; een slok was een slok, zonder verdere diepgang. Maar ondanks dat vonden we prima categorie 2-wijnen: blij als we dit op een feestje krijgen.

De Shiraz/Bonarda vonden we zwoeler, met meer fruit, minder uitgesproken zuren en veel vanille in de geur (eikenhouten vaten, snippers of staven). Nico vermoedt dat er zeer rijp fruit is gebruikt voor deze wijn, of dat deze een tweede, zogenaamde malolactische gisting heeft ondergaan, waarbij de scherpe appelzuren omgezet worden in melkzuren.

De Shiraz had nog wat laurier en drop in de geur, rook wat kruidiger, had 'betere' zuren. Beide wijnen hadden een alcoholpercentage van 14% en vrij weinig tannines. Ons beider voorkeur gaat uit naar de Shiraz, aangezien deze nog het meeste karakter had.

Carla vroeg zich in haar commentaar af waarom die Nieuwe Wereldwijnen zo gaan vervelen: voor zover ik het begrijp heeft dat vooral te maken met de manier waarop de wijnmaker met zijn druiven omgaat: clean, steriel, filtering van de wijn en mikken op een kwaliteit die jaar in jaar uit hetzelfde kan blijven. Voeg daar dan nog bij het moeilijke begrip terroir, waarmee ze in Frankrijk onder andere bedoelen: het verbouwen van de juiste druiven in de juiste omstandigheden (grondsoort, omgeving, klimaat). In Nieuwe Wereld-landen wordt veel minder op dit soort omstandigheden gelet. De San Juanvallei, waar Bodegas Callia ligt, is bloedheet en droog, meer geschikt voor tafeldruiven dan voor wijn. Ook dat soort invloeden bepalen of een wijn vlak is en gaat vervelen.

Tot slot: hoe combineerde de wijnen bij het eten? Ons oordeel: goed genoeg. De salade van bloedworst en cantharellen was heerlijk, de wijnen combineerden er goed bij. Als de wijnen iets meer zuur hadden gehad, was de combinatie waarschijnlijk nog beter geweest.

Hetzelfde gold voor de hertepeper. We haalden het recept uit een oude vertrouwde reeks, de Blue Band kookboekjes uit midden jaren tachtig: hertepoulet marineren in wijn, azijn en kruiderij. De volgende dag uit de marinade halen, aanbraden samen met blokjes spek. Daarna anderhalf uur gaar stoven na cognac, wat bloem en wat van de marinade toegevoegd te hebben. De laatste 5 minuten nog wat champignons en sjalotjes toevoegen. Saus afmaken met room (Blue Band kookboekje Vlees/Wild, pagina 127).


Foto: Wijngaarden van Bodegas Callia aan de voet van de Andes, Argentinië

Bloggers versus Perswijn?

Beste René,

Even heb ik gedacht: laat ik nou niet reageren op je laatste column in de Perswijn van november, over internet en de Nederlandse wijnwereld, omdat ik het niet de moeite waard vond. Maar een aantal zaken verdient correctie, zeker ten behoeve van die lezers die mogelijk door je column nu het idee krijgen dat de Nederlandse bloggers, loggers en prikkers alleen maar onzin schrijven. En dat kan ik toch niet over mijn kant laten gaan.

Op de eerste plaats het volgende: ik zie Perswijn nog altijd als het tijdschrift dat mij regelmatig gedegen achtergrondinformatie geeft over diverse aspecten van de boeiende wereld van de wijn. Anders wordt het als er in Perswijn columns verschijnen waarin met modder gegooid wordt en waarin onwaarheden verteld worden. Columns zijn er om mensen te prikkelen, te irriteren, aan het denken te zetten. Maar columns zijn er niet om een heel nieuwe trend de grond in te boren, om zodoende eigen tekortkomingen te maskeren. Je schrijft dat internet het ultieme communicatiemiddel is. Of dat zo is, waag ik te betwijfelen. Intermenselijk contact is nog altijd veel effectiever dan digitale berichten. Maar je hebt gelijk als je bedoelt dat dankzij internet veel meer mensen met elkaar in contact kunnen komen over de dingen die hen raken.

In ons geval is dat dus wijn: op internet wordt geblogd, gelogd, gepost en gekletst over wijn. Waarom is dat zo? Omdat er over wijn heel moeilijk en heel ingewikkeld gedaan wordt, soms ook in Perswijn. Dikke boeken over wijn, gedegen wijntijdschriften: het spreekt de beginnende wijnliefhebber allemaal niet zo aan. Die wil gewoon weten waar hij een lekkere fles kan halen.

Laten we dat uitgangspunt even vasthouden: we hebben een geïnteresseerde, die bereid is wat tijd te steken in het uitkiezen van een fles wijn. Je hebt zijn (of haar) aandacht, hij wil meer weten. Wat doet hij dan? Juist, hij googled wat, zoekt op 'merlot bij eten' en vindt van alles. Maar nu wil hij verder, hij is geboeid. Hij wil meer weten. En hij zal die informatie zoeken op internet. Want een blad als Perswijn vindt hij niet in de tijdschriftenkiosk en de informatie die Perswijn op internet biedt is niet toegesneden op zijn vragen. Hij mengt zich in de discussie op een prikbord, geeft een reactie op een blog, en neemt zo de eerste stappen op weg naar meer kennis over wijn. Misschien start hij zelf wel een blog, om samen met anderen nog meer te leren.

Dat niet alle informatie over wijn op internet van eenzelfde kwaliteit is, zal ik onmiddellijk toegeven. Er is veel kaf, maar dat zal ongetwijfeld te zijner tijd van het koren gescheiden worden. Daar twijfel ik niet aan.

Onze community - die minder een community is dan je doet voorkomen - wordt afgeschilderd als een stelletje trieste medemensen die meer over wijn ouwehoeren dan ervan genieten. Maar dat is nu juist niet waar. De meesten van ons genieten namelijk enorm van wijn, en willen dat graag delen met anderen, omdat we dat genieten juist zo missen in de 'gevestigde' uitingen van de wijnpers, inclusief Perswijn. Wij schrijven graag over die maaltijd waarbij die ene fles wijn zo lekker paste. Over die vrienden die zo'n fantastische fles van hun vakantieadres meebrachten. En over die producent die we ontmoetten in ons vakantieland en die zulke bijzondere wijnen maakt. We zijn juist levensgenieters, die niets liever doen dan met man, soms kinderen en meestal vrienden een of twee flessen delen - en daarover schrijven.

Hebben we dan verschillende doelgroepen? Nee, dat denk ik niet. Perswijn zou heel goed het blad kunnen zijn van alle wijnliefhebbers in Nederland, ook diegenen die nu hun informatie halen en willen delen op internet. Als Perswijn maar wat meer interactie met zijn lezers inbouwde. Wijnliefhebbers hebben vragen, willen praten met de expert, willen weten waarom de Syrah uit de Rhône van wijnhandelaar X nou zou veel beter is als een Shiraz uit Argentinië van de supermarkt.

Dat die interactie in het blad misschien niet van de grond komt, oké, dat kan ik begrijpen. Maar biedt die mogelijkheid dan op het internet. Ga de interactie aan, wees letterlijk en figuurlijk dé gids in wijnminnend Nederland.
Doe eens mee namens Perswijn aan Wine Blogging Wednesday , jouw 'dieptepunt van interactief neuzelen'. Het hoeft helemaal niet op een vaste dag in de week, je hebt er drie weken de tijd voor, met vrienden of vrouw en kinderen (hopelijk zijn die wel boven de 16). De supermarktwijnen zijn al twee keer niet aan bod geweest, en we hopen die lijn vast te houden.

Ik hoop dat mijn punt duidelijk is: internet biedt een mogelijkheid aan al die mensen die meer willen weten over wijn maar dat niet vinden in de 'gevestigde' wijnmedia, waarvan Perswijn een exponent is.

Tot slot nog dit: je klaagt dat er op het symposium over wijnmarketing zo weinig vrouwen aan het woord kwamen. Steek de hand eens in eigen boezem, zeg ik dan. Hoeveel inhoudelijk verantwoordelijke vrouwen telt de redactie van Perswijn? Zelfs bij de vaste medewerkers zijn ze nog in de minderheid.
Het zou mooi zijn, in mijn ogen, als Perswijn en de bloggers elkaar aanvulden in plaats van verketterden. Ik heb in ieder geval geprobeerd mijn visie aan je door te geven. Doe er je voordeel mee.

Met vriendelijke groet,
Mariëlla Beukers

Aanvulling - en kritiek - op Perswijn

Soms heeft een mens gewoon behoefte zijn hart te luchten. Dat was afgelopen weekend het geval toen de nieuwe Perswijn bij mij op de mat viel. Het nieuwste nummer van Perswijn kopt namelijk groot, op de omslag: Wijnwandelen in Nederland. Ah, dacht ik, leuk, dan komt er aandacht voor die initiatieven die er de afgelopen zes jaar in Nederland zijn ontwikkeld op wijnwandelgebied. Want in 2000 begon vinologe Els Groot met de eerste georganiseerde wijnwandeling naar de Wageningse Berg. Inmiddels zijn er zo'n 45 georganiseerde wandelingen geweest; het lopende seizoen is net afgesloten met een zeer succesvolle tocht naar de Hof van Twente. Maar niets, geen woord, over deze initiatieven in het bedoelde artikel.

Oké, de wijnwandelingen van Els Groot zijn groepswandelingen, geen individuele tochten zoals deze inmiddels mogelijk zijn in de ons omringende wijnlanden. En oké, het artikel ging over het prachtige initiatief van de samenwerkende Limburgse wijnboeren, de Coriomosa-Savarintour. Maar de strekking was uiteindelijk toch ook dat er in ons land nog zo weinig op dat gebied te doen is. Had er dan niet in een klein kadertje aandacht besteed kunnen worden aan de bijdrage die Els Groot met haar wijnwandelingen heeft geleverd aan het vaderlandse wijntoerisme? Dat zou ik toch wel fair hebben gevonden.

Aan het eind van het artikel stappen de beide redacteuren ook nog even op de fiets. In mijn onnozelheid denk ik nog, ah, dan zal het boek van Petra Davids wel genoemd worden. Dit najaar verscheen van haar hand de neerslag van een aantal fietstochten die zij uitzette langs een groot aantal Nederlandse en Belgische wijngaarden. Al lezend krijg je een prachtig beeld van onze wijngaarden, plus dat er nuttige aanvullende toeristische informatie bij wordt geleverd. Maar nee, ook over dit boek in de Perswijn geen woord.

Zowel de wijnwandelingen van Els Groot als het fietsrouteboek van Petra Davids zijn twee goede voorbeelden van het ontluikende Nederlandse wijntoerisme, dat al een jaar of zes bestaat en waar best eens wat meer aandacht voor zou mogen komen. Overigens is die aandacht er wel in diverse 'gewone' kranten en tijdschriften. Waarom dan niet in ons aller lijfblad?

Zouden de heren van Perswijn nu echt niet geweten hebben van het bestaan van de wijnwandelingen van Els en het boek van Petra? Houden zij hun blogs soms niet bij? Of zou het een oprechte poging zijn deze uitingen van Nederlandse wijncultuur te negeren? Dat mag ik toch niet hopen. Maar ja, ik ben dan ook maar 'een trieste medemens die meer over wijn ouwehoert dan ervan geniet'....

(Vind je die laatste uitspraak wat vreemd? Kijk dan uit naar mijn volgende bijdrage, waarin ik zal ingaan op de kritiek die René van Heusden in het nieuwste nummer van Perswijn op bloggers en andere 'neuzelaars' heeft geuit.)

Chaptaliseren

Wat een gruwelijke bezigheid was dat: een ons suiker toevoegen aan mijn 1.3 liter gistende Riesling (in wording). Wat is een ons dan veel...
Omdat het suikergehalte van de druiven net iets te laag was om er echt 'wijn' van te maken, besloten we dit weekend suiker bij het sap te doen. Maar wat voor suiker dan, en hoeveel? Internet moest stevig be-googled worden om iets te vinden, maar uiteindelijk vonden we de formule die we zochten. Wat voor suiker het moest worden hebben we maar gegokt: pure druivensuiker uit een pakje Dextropur is het geworden (gewonnen uit mais, dat wel). Maar gelukkig staat de most in de fles nu weer te gisten dat het een lieve lust is. Op een warm plekje op zolder, en af en toe even luisteren en kijken of het er nog plopt.
Wordt vervolgd.

Het Sonoma-dieet en de Mitra

Diëten, ik heb er nooit wat in gezien. Andere mensen zullen er ongetwijfeld baat bij hebben, maar ik begin er niet aan. Toch keek ik onlangs een dieetboek in; ze lagen me op grote stapels bij de boekhandel aan te staren. Een mooie oranjegele kaft en een intrigerende titel: Het Sonoma-dieet, van de hand van Connie Guttersen. Aangezien de Sonoma-vallei in Californië volgend jaar als vakantiebestemming genoteerd staat, was ik toch wel nieuwsgierig.

Die nieuwsgierigheid werd nog aangewakkerd toen bleek dat de Mitra op zijn site zelfs een gratis boekje over dit dieet heeft staan (33 pagina's in pdf), waarin het belang van wijn in het dieet uit de doeken wordt gedaan. Bovendien koos de Mitra een aantal wijnen uit die goed bij het dieet zouden passen. En als klapper op de vuurpijl komen die wijnen ook nog eens voor in het programma Food&Fit dat Sybrand Niessen en Caspar Bürgi de komende maanden een aantal malen op RTL 4 zullen presenteren (morgen, maandag 6 november, om 16.30 uur bijvoorbeeld).

"In Food & Fit laten beide presentatoren u zien hoe eenvoudig het is om zelf gezond te koken en over te schakelen op een gezonde leefstijl. Sybrand vertegenwoordigt in dit geval de kijker die graag gezond wil eten, maar die slechts 20 minuten per dag voor het bereiden van zijn maaltijd uittrekt en die al helemaal geen idee heeft, waar hij zijn ingrediënten vandaan moet halen.
Caspar houdt van de eerlijke, gezonde keuken met verse ingrediënten en goede voedingsstoffen. Hij neemt Sybrand en de kijker aan de hand mee, legt uit, doet voor en vertelt leuke wetenswaardigheden, waardoor iedereen zin krijgt om in zijn eigen keuken aan de slag te gaan", aldus de tekst op de Mitra-site.
Bij de Mitra wordt vervolgens langsgegaan voor een wijnadvies bij de gerechten die Caspar kookt.

De wijnen die geadviseerd worden, komen dus zoals gezegd weer voor in het Sonoma-dieetboekje. Want volgens het Sonomadieet heeft wijn een aantal functies bij het eten van de maaltijd. Een aantal redenen die genoemd worden: druiven behoren tot de powerfoods binnen het dieet, wijn verkleint het risico op hart- en vaatziekten, wijn ontspant en het ritueel rondom het uitkiezen van wijn verlengt de maaltijd, wat de spijsvertering en het gewichtsverlies weer zou bevorderen. Geadviseerd wordt om, na een bepaalde tijd het dieet gevolgd te hebben, minimaal 1 glas wijn bij 1 maaltijd per dag te drinken. Twee glazen bij die ene maaltijd mag uiteindelijk ook, maar meer niet. Dat klinkt als een prima advies!

Wat mijn mening ook is over lijnen en diëten, ik kan dit initiatief van de Mitra alleen maar slim én sympathiek vinden. Het Sonoma-dieet lijkt me niet verkeerd om je naam aan te verbinden. Wijn ontspant inderdaad, een goede fles wijn kan van een maaltijd zeer verlevendigen (in allerlei opzichten) en wijn bevat inderdaad diverse stoffen die de gezondheid bevorderen.
En Food&Fit klinkt als een aardig programma, zeker omdat nu ook eens de wijn bij het eten aandacht krijgt. Morgen de video maar eens programmeren.....
En binnenkort ook eens de wijnen van het wijnhuis Raimat proberen. Ik werd al geboeid toen ik Minder trammelant recenseerde, en nu duiken ze alweer op. Toeval bestaat niet, zal ik maar zeggen....

Yquem in een 'wijn-thriller'

Al weer een forse tijd geleden ben ik eens begonnen met het aanleggen van een lijstje van boeken en films waarin wijn een hoofdrol speelt. Fictionele boeken en films dan, geen documentaires en boeken waarin wijn vakmatig wordt beschreven. Dat was in de dagen van Sideways. Inmiddels is er A Good Year met Russell Crowe, een film die geen goede pers heeft gekregen, onder andere van Decanter. (Mocht je wel geïnteresseerd zijn: Bijenkorfpashouders kunnen op 12 november naar een speciale voorvertoning met wijnproeverij.

In de romansfeer is dit jaar verscheen Yquem, een 'fascinerende thriller die zich afspeelt in de internationale wijnwereld'. Schrijfster is Addy Kaiser, journaliste, gepromoveerd in de sociale wetenschappen, docente massacommunicatie aan de Universiteit Utrecht en vinologe.

Hoofdpersoon in Yquem is Esther van Leeuwen, een vreselijk irritante bewoonster van de Amsterdamse grachtengordel, die via haar moeder, een bekend vinologe, betrokken raakt bij een diefstal van dure flessen Chateau d'Yquem uit een Belgische wijnkelder. Om haar moeder een te beschermen voelt Esther zich min of meer gedwongen mee te werken aan de oplossing van het mysterie: wie stal de flessen en waarom.

Hoewel ik het boek met plezier gelezen heb, zijn er toch een aantal irritaties blijven hangen. De tekst staat bol van de gesprekken over wijn, maar die kennis die daarin gespuid wordt ligt er soms zo dik bovenop dat je regelmatig denkt: zo praten mensen toch helemaal niet met elkaar, en al zeker niet over wijn. De tentoongespreide wijnkennis is correct hoor, daar niet van, maar komt een beetje gekunsteld in het verhaal terecht. Voeg daar nog aan toe het enigszins hilarische grachtengordelsfeertje, met vooral relationele perikelen en zelfs zoiets moderns als een fag hag (zie Volkskrant Magazine van een paar weekenden geleden) en ik had genoeg om me aan te ergeren.

De ontknoping laat lang op zich wachten en volgt uiteindelijk een beetje gehaast. Alles wordt op een hoop gegooid en er zijn geen losse eindjes (gelukkig). Maar helemaal overtuigend volgt de ontrafeling van het mysterie niet uit het verhaal. Wel heb je een aardig beeld gekregen van de types die zich bezighouden met handel in dure flessen wijn, hoewel ik niet de persoon ben om te beoordelen of dat wereldje er ook echt zo uit ziet.

Aangezien ik het boek dus met gemengde gevoelens heb afgesloten, heb ik besloten het volgende te doen. Ik stuur het boek de wereld in! Ik geef het binnenkort aan een bevriende wijnliefhebber, met het verzoek er na lezing iets over te schrijven als reactie op dit blog. Daarna moet deze wijnliefhebber het weer aan een wijnliefhebber in zijn of haar kennissenkring doorgeven, met wederom het verzoek na lezing een reactie te geven. Ik ben benieuwd hoe lang dit boek op deze manier in circulatie blijft en welke wijnliefhebbers ik allemaal zal bereiken. En natuurlijk wat jullie van het boek vonden.

Yquem, A.W. Bruna Uitgevers, 2006, prijs € 19,95

Geproefd: een cartagène

Met al die boekrecensies - morgen weer één, van een 'thriller die zich afspeelt in de internationale wijnwereld - zou je nog vergeten dat er hier thuis ook nog wel eens wijn gedronken wordt.
Nou, wijn.... Technisch gesproken is het drankje dat wij de afgelopen dagen als apéritief en soms ook als digestief dronken, geen wijn.

Wij brachten het drankje, een cartagène, deze zomer mee van de Cave de Vignerons in Aguessac. Het is een traditioneel drankje en wordt in diverse (zuid)Franse streken nog gemaakt, vooral in de Cevennen en de Languedoc. Daar heet het cartagène, elders heeft het andere namen. De overkoepelende naam is mistelle, wat voor de Tweede Wereldoorlog ook in prijslijsten van Nederlandse wijnhandelaren voorkwam. Mistelles zijn dranken waarbij aan verse druivenmost gedistilleerde alcohol is toegevoegd.

Op een Franse website van lekkernijen vond ik de volgende omschrijving: C'est un apéritif traditionnel du midi qui a sa place dans les armoires et les buffets de toutes les grand-mères. Een plaatsje in de buffetten van alle grootmoeders dus. Dat komt aardig overeen met die populariteit bij ons tussen 1900 en 1940. Men drinkt het in Frankrijk als aperitief of bij een stukje foie gras.
Op het blog van Chateau Langlade vond ik het volgende traditionele recept van père Laville: Neem 1 liter alcohol van 90°, meng dat met 6 liter druivenmost, en pas de hoeveelheden aan om op een eindresultaat van 22% uit te komen. Laat dit 1 à 2 jaar rijpen in kleine vaten van 12 tot 25 liter (bombonnes); in het begin 's avonds en 's morgens doorroeren, later van tijd tot tijd. Na 1 à 2 jaar filteren en bottelen en dan nog 1 jaar op fles laten ouderen.

Onze fles had slechts 16% en had niet zo lang gelegen. Ter plekke, op een heel warme dag, na een paar uur kanoën op de Tarn, vond ik het een zalig drankje. Toen we recent de meegebrachte fles hier in Nederland openden, vond ik het toch wat erg zoet en een beetje tegenvallen. Ik had meer een portachtige smaak in mijn hoofd, maar daar leek het zeker niet op. Ik vond vooral het zoete druivensap overheersen, en verder was er weinig aanwezig om tegenwicht te bieden. Voor het eerst ervoer ik wat veel vakantiegangers hebben als ze wijn uit hun vakantieoord meer terug nemen: dat de wijn toch anders, minder, smaakt dan daar. Maar als ik weer eens in Aguessac ben, zal ik zeker eens verder informeren naar plaatselijke cartagènes. Want van oude traditionele drankjes ben ik meestal wel gecharmeerd.

Minder trammelant in wijnland

Alweer enige tijd geleden verscheen een aardig boek van de hand van Harold Hamersma: Minder trammelant in wijnland. Het werd geschreven in opdracht van de slijtersketen Mitra en is uitsluitend in die winkels verkrijgbaar voor het aangename prijsje van € 4,99.

Nieuwsgierig geworden naar de schrijfstijl van Hamersma besloot ik het boekje maar aan te schaffen, vooral om te kijken of ik het eens lekker af kon kraken. Maar er bleek niets af te kraken, het is gewoon een heel aardig boek, goed en vlot geschreven, boordevol wetenswaardigheden en adviezen over wijn.

Uiteraard komen een stevig aantal Mitra-wijnen aan bod. Daar ken ik er maar een paar van. Zo proefde ik op een feestje eens Preignes Le Vieux Merlot, Vin de Pays d'Oc. Ik was er niet kapot van. Maar er staan ook wijnen in het boek die me nieuwsgierig maken, zoals de wijnen van het huis Raimat. Ik zal ze zeker eens gaan uitproberen. Natuurlijk staat ook Cono Sur in het boek, een Chileens paradepaardje, en Banrock Station, een populair wijnhuis uit Australië.

Maar om de beschrijvingen van die wijnen moet je het boek eigenlijk helemaal niet kopen, wel om de met veel humor doorspekte teksten van Harold Hamersma. Zo goed als alles wat je als beginnend wijnliefhebber zou willen weten, komt aan bod, van druivenrassen tot flesafsluitingen en van de diverse wijnlanden tot bewaren of niet bewaren van wijn.

Erg nuttig is ook het hoofdstuk over wijn-spijscombinaties. Hierin geeft Hamersma bij 25 heel gewone gerechten die in doorsnee Nederlandse huishoudens regelmatig op tafel komen een aantal praktische tips voor wijnen die lekker bij die gerechten smaken. Boerenkoolstamppot met een Shiraz uit Zuid-Afrika of Australië bijvoorbeeld, of tuinbonen met spek met een 'knisperende' Sauvignon blanc.

De vormgeving van het boek is niet helemaal mijn smaak, maar wel functioneel. Er zit een duidelijke structuur in het boek en er zijn veel illustraties aangevuld met helaas wat overdreven cartoons. Maar dat mag je niet verhinderen dit boekje aan te schaffen, zeker als je nu eindelijk toch wel eens een paar dingetjes over wijn zou willen weten, maar nog niet helemaal zeker weet of zo'n dik standaardwerk nu iets voor jou is. Een aanrader dus, en ook erg geschikt voor schoen of zak of onder de boom!

Harold Hamersma, Minder trammelant in wijnland, Mitra C.S. 2006, 112 p., ill.
Alleen verkrijgbaar bij de Mitra slijterijen.

Wine Blogging Wednesday - 6

Zo kort na het eindoordeel van Wine Blogging Wednesday oktober gaan we alweer vrolijk verder met Wine Blogging Wednesday november. En dit keer gaan we Europa helemaal verlaten. Het moest er een keer van komen, een groot en groeiend deel van de wijnen die in de supermarkten en slijterijen te koop zijn, komt uit niet-Europese landen. Vooral Zuid-Afrika heeft een stijgend aandeel, naast Chili en Argentinië en in mindere mate Australië en Californië.

Er komt goede wijn uit deze landen, voor een betaalbare prijs. En toch blijf ik mijn bezwaren hebben. Zonder nu direct een locavore te zijn (iemand die alleen levensmiddelen gebruikt die in een straal van een beperkt aantal kilometers om zijn woonplaats geproduceerd worden - de term is gepikt van het interview met Slow Food-ambassadrice Alice Waters in de Volkskrant), pleit ik erg voor wijnen die van dichter bij huis - voor ons dus uit Europa - gehaald worden. Laatst las ik nog een artikel over de fraudes en praktijken in het internationale wijntransport (in de Perswijn) en daar werd ik niet vrolijk van.
Ik zal een wijn uit een ver werelddeel echt niet weigeren en heel soms koop ik ook wel wat (vaak Australische wijnen), om bij te blijven. Maar je zult in onze wijnkast geen voorraden niet-Europese wijnen aantreffen, op een enkele Australiër na.

Goed, genoeg gepreekt: de wijnen van Wine Blogging Wednesday november komen uit Argentinië, het op vier na grootste wijnland ter wereld. Het gaat om twee wijnen van hetzelfde huis: een Callia Alta Shiraz 2005 en de Callia Alta Bonarda Shiraz 2005. De wijnen zijn in Nederland verkrijgbaar bij diverse slijterijen en kosten rond de 5 euro per stuk.

Bodegas Callia is gevestigd in het wijngebied San Juan, een droge hete streek die voornamelijk wijnen produceert met een hoog alcoholgehalte en een lage zuurgraad. Veel druivensap wordt er als concentraat geëxporteerd. Bodegas Callia wil daarentegen kwaliteitswijnen maken en we zullen gaan proeven of ze dat lukt.

Deze maand hebben we ook een speciale actie: de Nederlandse importeur van Bodegas Callia stelt ons een aantal sets van de wijnen gratis ter beschikking. Meld je even op Drinkblog, daar lees je precies wat je moet doen om in aanmerking te komen voor het novemberpakket van Wine Blogging Wednesday. Het wordt je bovendien gratis toegezonden. Let op: wie het eerst komt die het eerst maalt, er zijn maar een beperkt aantal sets beschikbaar.

Voor degenen die wel mee willen doen, maar niet op tijd zijn om een gratis set te bemachtigen: bij de Euroslijters en de Bottelier-keten zijn de wijnen in ieder geval te koop. Kijk even op Drinkblog voor de exacte informatie.

Tot slot nog een belangrijk gegeven: de twee wijnen zijn gemaakt van shiraz. Syrah of Shiraz wordt vanouds gecombineerd met wild(paté), dus dat is het thema van deze maand: Shiraz of Syrah bij wild en/of paté. Onno Kleyn geeft alvast een mooi recept, meer informatie lees je ook op
Drinkblog
Wijnerij
Wijnsuggestie
Ministerie van Eten en Drinken
Wijn.blog